Foto: Freepik
Na Facebooku je 2. februara 2024. godine objavljena fotografija Eiffelovog tornja u nesvakidašnjem okruženju – s velikim količinama sijena i poljoprivrednih vozila, uz opis u kojem se navodi samo “slika dana”. Objava je u kratkom vremenu privukla veliki broj interakcija, uključujući više od 6.600 dijeljenja. Autor objave je fotografiju podijelio bez dodatnog objašnjenja i konteksta, ali se iz komentara na objavu da zaključiti da su mnogi/e pomislili/e da je nastala na protestima poljoprivrednika koji su se krajem januara i u februaru održavali širom Francuske.
Foto: Screenshot/Facebook
Fotografija je objavljena na još nekoliko Facebook profila bez posebne naznake i šireg konteksta (1, 2, 3, 4), a na jednom privatnom profilu podijeljena je uz opis:
Ovi su riješili da polože slame Ajfilovoj kuli Ili Evropskim moćnicima što podržavaju Izrael i ostale cioniste.
Objavljena je 3. februara 2024. i u Facebook grupi Srbija koju volimo, uz opis u kojem se jasno navodi da je nastala na protestima poljoprivrednika.
Opkolili Ajfelov toranj, u Parizu, Francuska.
Na prvi pogled, rekoh, koja farma je u pitanju, da su ovako visoko poslagali?! Tek onda, videh, šta je u pitanju.
Traju ovi protesti poljoprivrednika, naših kolega, i šire se Evropom, ne prestaju?Bar negde da nisu p...e ko ovde
Foto: Screenshot/Facebook
Fotografija Eiffelovog tornja okruženog sijenom objavljena je 3. februara 2024. i u članku na portalu Glas javnosti, uz naslovu u kojem se navodi da su francuski farmeri blokirali Pariz balama sijena.
Foto: Screenshot/Glas javnosti
Protesti poljoprivrednika u Francuskoj i širom Evrope odvijali su se u januaru i februaru, a razlozi izlaska na proteste variraju od države do države. U Njemačkoj je glavni povod bio smanjenje subvencija za dizel-gorivo, dok su francuski poljoprivrednici protestovali protiv sporazuma o slobodnoj trgovini i ekološkim pravilima za koja tvrde da im umanjuju profit. Zajedničko protestima farmera u Evropi jeste nezadovoljstvo poskupljenjima u proizvodnji i smanjenju otkupne cijene koju dobijaju za svoje proizvode – što u kombinaciji značajno umanjuje zaradu i čini njihov rad manje isplativim.
Ipak, fotografija Eiffelovog tornja okruženog sijenom i poljoprivrednim vozilima nije nastala na protestima – radi se o ilustraciji kreiranoj pomoću umjetne inteligencije. Autor fotografije je vlasnik Instagram profila ifonly.ai. Objavljena je s drugim AI generisanim fotografijama 1. februara 2024. i ubrzo je nakon toga postala predmetom manipulacija te su mnogi/e povjerovali/e da je autentična.
Da bi spriječio manipulacije i dijeljenja uz lažne opise, autor je dodao pojašnjenje i jasno naznačio da fotografija nije autentična i da je napravljena uz pomoć umjetne inteligencije.
Ovaj serijal generisan je uz pomoć AI-ja na Midjourneyju [alat umjetne inteligencije za stvaranje fotografija od unesenog teksta]. Da bi se spriječile “lažne vijesti” u vezi s fotografijama, navedite prilikom dijeljenja da fotografije nisu stvarne, već generisane vještačkom inteligencijom.
Foto: Screenshot/Instagram
Fact-checking platforma Logically Facts analizirala je tvrdnje o autentičnosti fotografije na engleskom jeziku. U svojoj su analizi naveli da je originalni Instagram dobio oznaku izmijenjenog sadržaja uprkos dodatnom pojašnjenju u opisu, što je ponukalo autora da je ukloni.
Tvrdnjama o autentičnosti fotografije bavili su se i Raskrinkavanje (.me), Faktograf, Full Fact i drugi.
Shodno navedenom, prvu objavu fotografije Eiffelovog tornja okruženog sijenom, uz tvrdnju da se radi o autentičnoj fotografiji s protesta francuskih farmera, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Druge ovakve objave ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti. Objave fotografija bez eksplicitnih tvrdnji, ali i bez objašnjenja da se ne radi o autentičnoj fotografiji s protesta, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
(Raskrinkavanje.ba)