U proteklim mjesecima, pažnju javnosti privukla je rasprava o korištenju lijeka pod nazivom ivermektin u liječenju pacijenata oboljelih od Covid-19. Iako istraživanja sigurnosti i efikasnosti ovog medikamenta u liječenju Covid-19 i dalje traju, pojedini zdravstveni radnici već ga promoviraju kao “čudotvorni lijek” protiv ove bolesti.
Takvi istupi podstakli su teoretičare/ke zavjera da predstavljaju ivermektin kao alternativu vakcinama i da kreiraju neosnovane narative o konspirativnim namjerama farmaceutske industrije i vodećih institucija za javno zdravstvo.
Ivermektin spašava živote?
Na portalu Nulta tačka, 3.9.2021. godine objavljen je članak pod naslovom:
ISTINA POLAKO IZLAZI U JAVNOST: VAKCINE NE FUNKCIONIŠU KAO ŠTO JE OBEĆANO, IVERMEKTIN SPAŠAVA ŽIVOTE
U članku se navodi da velike farmaceutske tvrtke nastoje osporiti uspjehe lijekova za koje je dokazano da djeluju - ivermektina i hidroksiklorokina. Također se implicira da je ivermektin djelotvorniji od vakcina u prevenciji Covid-19. Tvrdi se da američka Agencija za hranu i lijekova (FDA) sabotira korištenje ovog lijeka i obmanjuje javnost.
BigPharm-a se trudi da ospori uspehe već dokazanih i delotvornih lekova kao što su hidroksiklorokin i ivermektin.
Po celom svetu su spašeni životi sa terapijama koje uključuju ova dva leka, dokazi postoje za ove tvrdnje.
Da li se delotvorni lekovi protiv COVID-a, poput Ivermektina, suzbijaju i brane jer bi mogli uzrokovati da vakcine izgube državna sredstva?
(...)
U pokušaju obmanjivanja i sabotaže, stranica FDA predstavlja Ivermektin kao lek za životinje sa slikom konja.
Neki bi mogli reći da je to odgovor na nedavne izveštaje ljudi koji pokušavaju da se sami leče “životinjskim” Ivermektinom. Međutim, propaganda stranice FDA koja povezuje Ivermektin sa lečenjem konja umesto čoveka, bila je na njihovoj stranici mesecima pre tih izveštaja.
U članku naučne novinarke Jelene Kalinić, objavljenom na portalu Voice of America 22.3.2021. godine, objašnjeno je da je ivermektin antiparazitik koji djeluje na makroskopske parazite, prvenstveno različite vrste crva, ali i na insekte poput vaši. Koristi se uglavnom za liječenje životinja.
Navodi se da je ivermektin jeftin i dostupan, ali ne i bezazlen lijek, jer je riječ o jakoj supstanci.
Kada je riječ o liječenju ljudi ivermektinom, u članku na VOA-i se navodi da je američka FDA odobrila korištenje lijeka na ljudima za dva stanja: za onhocerkozu (riječno sljepilo) i strongiloidozu, koje se javljaju u tropskim krajevima.
Dodaje se da u BiH i Srbiji ovaj lijek nikako nije odobren za ljudsku upotrebu, dok je u Hrvatskoj za ljude odobren samo za vanjsku upotrebu.
Dva naučnika dobila su Nobelovu nagradu za otkrića vezana za ivermektin. Kako se navodi u analizi Reutersa objavljenoj 9.9.2021. godine, polovica Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu za 2015. godinu dodijeljena je Williamu C. Campbellu i Satoshi Omuri, za “njihova otkrića u vezi s novom terapijom protiv infekcija uzrokovanih parazitima glista”.
Dakle, ivermektin jeste lijek koji se koristi na životinjama, i ponekad ljudima, desetljećima, ali za liječenje infekcija uzrokovanih parazitima.
Kako se navodi u članku objavljenom na portalu USA Today, ivermektin nije odobren za liječenje bolesti izazvanih virusima u Americi niti se do sada koristio u te svrhe. Istraživanja efikasnosti i sigurnosti ovog lijeka u tretiranju Covid-19 još uvijek traju.
Merck, proizvođač ivermektina, u februaru ove godine izdao je saopštenje u kojem se naglašava da i dalje nema naučnih dokaza koji bi potvrdili da je ovaj lijek efikasan u tretiranju Covid-19.
Efikasnost ivermektina u borbi protiv Covid-19 je i dalje upitna, ali opasnosti samoinicijativnog konzumiranja su jasne.
Na web stranici američke FDA navodi se da ivermektin nije odobren za tretiranje Covid-19 i da klinička ispitivanja koja procjenjuju efikasnost i sigurnost korištenja ivermektin tableta u te svrhe i dalje traju. Građani/ke se upozoravaju da ne trebaju uzimati ivermektin namijenjen životinjama jer može biti izuzetno opasan za njihovo zdravlje.
Navodi se da ivermektin u dozama odobrenim za ljudsku upotrebu može biti kontraindikovan u kombinaciji sa drugim lijekovima, poput razrjeđivača krvi. Također je moguće predozirati se ivermektinom, koji može uzrokovati mučninu, povraćanje, proljev, hipotenziju (nizak krvni tlak), alergijske reakcije (svrbež i osip), omaglicu, ataksiju (problemi s ravnotežom), napade, komu, pa čak i smrt.
Ova upozorenja FDA nisu propaganda ili manipulacija, kako se navodi u članku Nulte tačke. Riječ je o preporukama zasnovanim na naučnim činjenicama.
Evropska agencija za lijekove (EMA) i Svjetska zdravstvena organizacije (SZO) također su savjetovale da se ivermektin ne koristi u prevenciji i liječenju bolesti Covid.19.
Od stočnog preparata za crve do “čudotvornog lijeka” za Covid
Pregledom do sada utvrđenih činjenica, teško je shvatiti zbog čega se ivermektin često promovira kao lijek za Covid-19.
Kako se navodi u analizi fact-checking portala Istinomer, objavljenoj 5.10.2021. godine, tvrdnju da je ivermektin “čudotvoran lijek za Covid-19” prvi je plasirao dr. Pierre Kory, u svom obraćanju američkom senatu, u decembru 2020. godine. Kory je, kako se navodi, zajedno sa doktorom Paulom Marikom, u martu 2020. godine osnovao organizaciju Front Line Covid-19 Critical Care Alliance (FLCCC), čije se kompletno djelovanje fokusiralo na promoviranje ivermektina kao lijeka za Covid-19.
Na našem govornom području, tvrdnje dr. Koryja i FLCCC-a promovira “zavjerološki” portal Dokumentarac.
U periodu od decembra prošle godine pa do datuma pisanja ove analize, na Dokumentarcu je objavljeno sedam članaka u kojima se promovira ivermektin i prenose izjave Pierra Korya.
Započela je borba protiv jeftinog i visoko učinkovitog Ivermektina (7.2.2021)
Sudska bitka za spašavanje života Ivermektinom (6.5.2021)
VIDEO: Dr. Pierre Kory – najvažniji video pandemije (10.5.2021)
Suci se zalažu za ivermektin (12.5.2021)
[VIDEO] Dr. Pierre Kory – najvažniji video u vrijeme pandemije – s prijevodom (16.6.2021)
VIDEO: Ivermektin – cenzurirana istina koja je mogla spasiti živote (31.7.2021)
Svi članci imaju slične netačne tvrdnje: naučno je dokazano da je ivermektin efikasan u tretiranju Covid-19 bolesnika, ali se u zapadnim zemljama ne koristi zbog djelovanja “big pharme” koja ga želi sabotirati da bi promovirala vakcinaciju, nauštrb života Covid-19 pacijenata.
Tvrdnje Pierra Koryja pojavljivale su se i u kredibilnim medijima, kao što je Al Jazeera. Kory je govorio o ivermektinu u njihovom prilogu iz februara 2021. godine. Snimak ovog priloga objavljen je u članku u kojem se navodi:
Ivermektin, poznat kao lijek za liječenje parazita kod stoke i kožnih bolesti kod ljudi, pokazao se učinkovitim u borbi protiv COVID-a 19 – ublažava simptome i smanjuje smrtnost za čak 75 posto.
FLCCC također ima i web stranicu prevedenu na hrvatski jezik, na kojoj se također promovira ivermektin.
O kakvim dokazima priča Kory?
Narativ koji Kory i FLCCC propagiraju jeste da postoje studije i istraživanja koja dokazuju da je ivermektin efikasan u borbi protiv Covid-19, ali da velike farmaceutske tvrtke i institucije za javno zdravstvo ignorišu te podatke.
Ipak, istina je nešto drugačija.
Jelena Kalinić je u svom članku za VOA iz marta ove godine objasnila kako se provode istraživanja o efikasnosti i sigurnosti ivermektina:
Studija grupe kolombijskih naučnika objavljena je 4. marta 2021. u JAMA Network (Journal of American Medical Association), recenziranom medicinskom časopisu koji izdaje Američko medicinsko udruženje. U studiji je učestvovalo 400 pacijenata s blažim oblicima COVID-19 koji su uključivali temperaturu i groznicu. Utvrđeno je samo postojanje statistički beznačajne razlike u brzini oporavka između placebo grupe i one koja je primala ivermektin.
(...)
Priča o ivermektinu kao lijeku za COVID-19 se zasnivala na nekoliko studija na ćelijskim kulturama in vitro ili na informatičkim modelima (in silico), ali u medicini baziranoj na dokazima, ovakve studije predstavljaju najslabiji dokaz. Bez kliničkih randomiziranih dvostruko slijepih kontrolisanih studija koje uključuju kontrolnu grupu i grupu ljudi koji zaista primaju određenu supstancu, kakva je bila kolombijska studija, neki lijek se ne smije koristiti niti tvrditi da je efikasan. Studija koja je in vitro pokazala kako se smanjuje broj virusnih čestica kada se kultura tretira ivermektinom, nije uzela u obzir da je ljudski organizam daleko kompleksniji od ćelijske kulture. Mnoge supstance su efikasne u kulturama in vitro, ali u pretkliničkim studijama na životinjama podbace. Ili se čak pokažu dobre na laboratorijskim životinjama, ali u kliničkim studijama na ljudima ne daju očekivane rezultate.
Dakle, da bi se neki lijek proglasio dokazano efikasnim, potrebna su iscrpna klinička ispitivanja, koja u slučaju ivermektina i dalje traju.
U analizi Istinomera objavljenoj u oktobru, navodi se par studija koje su pomogle u promicanju ivermektina kao lijeka za Covid. U aprilu 2020. godine, objavljena je nerecenzirana studija u kojoj se tvrdilo da je ivermektin značajno smanjio stopu mortaliteta među Covid-19 pacijentima. Kontraverzni dokument je ubrzo povučen jer nije prošao stručnu recenziju potrebnu za objavljivanje u naučnom časopisu.
U novembru 2020. godine, pojavila se egipatska studija koja tvrdi da je među Covid-19 pacijentima koji su uzimali ivermektin u ranim fazama bolesti smrtnost pala za 90%. Ipak, i ova studija je ubrzo osporena zbog optužbi za plagiranje i korištenje nepostojećih podataka.
U Istinomerovoj analizi navodi se zbog čega tvrdnje FLCCC-a nisu kredibilne:
Kori i Marik su kroz delovanje FLCCC uspeli da ubede milione ljudi da postoje čvrsti naučni dokazi da ivermektin uspešno leči kovid 19.
Problem je što je većina studija na koje se pozivaju – diskreditovane. Podaci u njima su plagirani, pogrešno interpretirani ili nepostojeći.
Istraživači i novinari širom sveta zabeležili su upadljive greške i izrazili ozbiljnu zabrinutost u pogledu podataka koje FLCCC koristi za promociju ivermektina, piše “Business Insider”. Jedna mala grupa naučnika upustila se u misiju da analizira sve ove studije, jednu po jednu, i ukaže na spinove i nedostatke. Među njima su i naučnici koji su otkrili da je famozna studija iz Egipta koristila nepostojeće podatke (australijski epidemiolog Gideon Meierovic-Katz sa Univerziteta Volongong i nezavisni naučnik Nik Braun iz Španije).
Samo manji broj dosadašnjih studija o učinkovitosti ivermektina protiv kovida je visokog kvaliteta, navodi se u poslednjem izveštaju na “BMJ Evidence Based Medicine”, sa naznakom da i dalje postoji velika neizvesnost može li ovaj lek ikako da nam pomogne u borbi sa virusom.Trenutno je u toku ispitivanje ivermektina u sklopu najveće svetske studije kućnih terapija za kovid 19, koje sprovodi Oksford Univerzitet.
Dakle, još uvijek ne postoje čvrsti naučni dokazi koji bi potvrdili da je ivermektin efikasan i siguran za tretiranje pacijenata oboljelih od Covid-19 i to je razlog zbog čega vodeće zdravstvene institucije u svijetu nisu odobrile njegovo korištenje u te svrhe.
Promovisanje preparata kao lijekova za Covid-19 bez snažne empirijske podloge u toku pandemije dovodi do konfuzije u javnosti, te pospješuje širenje teorija zavjera i antivakcinacijskog narativa.
Shodno činjenicama, tvrdnju da je ivermektin efikasan i siguran preparat za tretiranje Covid-19 pacijenata ocjenjujemo kao dezinformaciju i pseudonauku, s obzirom na to da istraživanja ovog lijeka i dalje traju i još uvijek ne postoje čvrsti naučni dokazi koji bi potvrdili njegovu efikasnost.
Tvrdnje da nadležne institucije u suradnji sa farmaceutskim kompanijama namjerno obmanjuju javnost i ignorišu dokaze o efikasnosti ivermektina kako bi promovisali vakcinaciju ocjenjujemo kao teoriju zavjere.
(Raskrinkavanje.ba)