Klikbejtom do ekonomskog blagostanja: Prosječna plata u Republici Srpskoj nije veća od 1.000 KM

Na portalu Banjaluka(.net) 29.1.2021. objavljen je članak u čijem naslovu se tvrdi da je prosječna plata u Republici Srpskoj “veća od 1.000 KM”:

ANALIZA: Prosječna plata u Srpskoj veća od 1.000 KM

Ovaj portal je članak podijelio i na Facebooku, gdje je zabilježio skoro 500 interakcija. 

U članku se, međutim, specificira da se radi o najvećoj prosječnoj plati u decembru 2020. godine, odnosno o prosječnoj plati iz oblasti finansija i osiguranja, a ne o generalnoj prosječnoj plati na nivou cijelog entiteta.

Prema podacima Saveza sindikata u decembru prošle godine najveća prosječna plata u Republici Srpskoj prvi put dostigla je vrijednost preko 1.000 KM i iznosila je 1.497 KM.

Najveća plata isplaćena je u oblasti finansijske djelatnosti i osiguranja, dok je najniža iznosila 665 KM i isplaćena u oblasti građevinarstva.

Iako se u tekstu našla informacija o “najvećoj prosječnoj plati” u decembru 2020, odnosno o prosječnoj plati u jednom sektoru - članak ne donosi informaciju o tome kolika je bila generalna prosječna plata u decembru 2020. godine u cijeloj Republici Srpskoj i u svim sektorima.

Za razliku od podataka za decembar 2020. godine koji nisu navedeni, tekst donosi informaciju o prosječnoj plati u Republici Srpskoj u novembru 2020, kao i 2019. godine.

Prosječna plata nakon oporezivanja isplaćena u novembru prošle godine iznosila je 969 КM, dok je za isti taj period 2019. godine prosječna plata nakon oporezivanja iznosila 906 КM.

Podaci o najvećoj prosječnoj plati u decembru 2020. godine i prosječnoj plati u novembru 2020. i 2019. godine korišteni su u kontekstu priče o ekonomskom rastu u ovom entitetu, o kojem je govorio predsjednik Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske Saša Trivić.

Za uslove koji su pratili prošlogodišnje ekonomske tokove i poslovanje pod prijetnjom globalne ekonomske krize, takav podatak mogao bi se smatrati početkom pozitivnog trenda rasta plata u Republici Srpskoj i promjena pokazatelja na tržištu radne snage, smatra Saša Trivić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske.(...)

On zaključuje da ukoliko ključni činioci budu aktivni u dovoljnoj mjeri, postoji mogućnost da iz korone privreda Srpske bude u plusu i da na kraju globalna katastrofa za nas pokaže i pozitivne efekte.

U saopštenju Saveza sindikata od 26.1.2021, na koje se referira Banjaluka(.net), prikazan je podatak o prosječnoj plati u decembru 2020. godine, preuzet sa zvanične stranice Republičkog zavoda za statistiku, a koji se nije našao u članku navedenog portala. 

Prosječna plata nakon oporezivanja (neto plata) u Republici Srpskoj isplaćena u decembru 2020. godine iznosi 979,00 KM i veća je za 10,00 KM u odnosu na prosječnu platu nakon oporezivanja (neto platu) isplaćenu u novembru 2020. godine. 

U saopštenju se nalazi i tabela koja prikazuje i prosječne plate po djelatnostima, od kojih je najviša bila, kao što je već spomenuto, iz oblasti finansija i osiguranja. 

Iz priložene tabele jasno je i da nije tačno da je najveća prosječna plata “prvi put dostigla vrijednost preko 1.000 KM” u decembru 2020. godine. Isti sektor je mjesec ranije imao prosječnu platu u iznosu od 1.438KM. Osim toga, ukupno šest sektora je imalo prosječnu platu veću od 1.000KM i u novembru i u decembru. 

Saopštenje Saveza sindikata podatke o prosječnoj plati prikazalo je u kontekstu njihovog odnosa sa potrošačkom korpom, zaključivši da pokrivaju tek polovicu te sume. 

 Sindikalna potrošačka korpa za decembar 2020. godine iznosi 1.945,83 KM i prosječna plata je pokriva sa 50,31%. Sindikalna potrošačka korpa sadrži troškove za: hranu, stanovanje i komunalne usluge, tekuće održavanje domaćinstva, odjeću i obuću, higijenu i njegu zdravlja, prevoz, obrazovanje i kulturu.

S obzirom na to da se tvrdnja iz naslova o tome da je “prosječna plata u Srpskoj veća od 1.000 KM” ne navodi u samom članku, ista dobija ocjenu klikbejt. 

Budući da navedena tvrdnja iz naslova nije tačna, ocjenjujemo je i kao lažnu vijest. Ocjenu lažna vijest dobija i tvrdnja da je najveća prosječna plata u decembru 2020. prvi put iznosila više od 1.000KM. 

S obzirom na to da su prikazani selektivni podaci kako bi se uklopili u ostatak teksta, te da je izostavljen podatak o prosječnoj plati u Republici Srpskoj u decembru 2020, članak dobija i ocjenu manipulacija činjenicama. 

(Raskrinkavanje.ba)