Foto: Riska Parakeet, Shutterstock.com
Portal Sputnik je 16.3.2023. godine objavio članak u kojem se tvrdi da su krstovi na crkvi u kijevskom manastirskom kompleksu Kijevsko-pečerska lavra pocrnjeli nakon bogosluženja pravoslavne crkve koju ne priznaje Moskovska patrijaršija.
Pocrneli krstovi u crkvi Kijevsko-pečerske lavre posle službe raskolnika iz PCU /video/
Krstovi na Trapeznoj crkvi Kijevsko-pečerske lavre su pocrneli nakon bogosluženja raskolničke Pravoslavne crkve Ukrajine, izjavio je upravitelj lavre, mitropolit Pavel u obraćanju kijevskim vlastima.
„Pogledajte šta se desilo sa krstovima na Trapeznoj crkvi. Krstovi su bili žuti, dok nije došlo do krađe crkvenih svetinja“, rekao je mitropolit.
Također se navodi da su početkom januara “ukrajinske vlasti oduzele Trapeznu crkvu od kanonske Ukrajinske pravoslavne crkve, kao i Uspensku crkvu, glavni hram lavre”.
U članku portala Sputnik objavljen je i videosnimak s Telegram kanala ruske državne agencije RIA Novosti, na kojem se vide pocrnjeli krstovi.
Foto: Screenshot Sputnik
Sputnikov članak prenijeli su Pravda, Vaseljenska, Srbinaokup, Srpska Pravoslavna crkva Eparhija zvorničko-tuzlanska, ASinfo i Red portal.
Iste tvrdnje objavljene su i u članku portala Oko nas 15.3.2023 te u videosnimku objavljenom 14.3.2023. na YouTube kanalu Pravoslavlje 888.
Šta su činjenice?
Tvrdnja da su krstovi na kijevskoj crkvi pocrnjeli nakon službe sveštenika Pravoslavne crkve Ukrajine prvi put je objavljena u članku ruske državne novinske agencije RIA. Videosnimak Trapezne crkve Kijevsko-pečerske lavre u članku Sputnika preuzet je s Telegram kanala ove ruske novinske agencije, gdje je objavljen 16.3.2023. godine. Snimak prikazuje pocrnjele krstove Trapezne crkve Kijevsko-pečerske lavre, jednog od najstarijih i najznačajnijih manastira iz sredine 11. stoljeća u Kijevu.
Manastir je u vlasništvu ukrajinske vlade, navedeno je u članku Radija Slobodna Evropa (RSE) iz marta 2023. godine. Crkva u Ukrajini, kako je navedeno u istom članku RSE-a, podijelila se 2018. godine na dvije frakcije gotovo identičnih imena – Pravoslavnu crkvu Ukrajine (PCU) i Ukrajinsku pravoslavnu crkvu (UPC). Ukrajinska pravoslavna crkva je do ruske invazije na Ukrajinu 2022. bila lojalna Moskovskoj patrijaršiji Ruske pravoslavne crkve (RPC), ali je zbog invazije prekinula odnose s Moskvom. No, vlasti u Kijevu sumnjaju da su ogranci Ukrajinske pravoslavne crkve ostali u bliskim odnosima s Rusijom, navedeno je u drugom članku RSE-a iz marta 2023.
U januaru 2023. ukrajinska vlada donijela je odluku o vraćanju kijevskog manastira pod ingerenciju države otkazavši zakup Ukrajinskoj pravoslavnoj crkvi (UPC), navedeno je u drugom članku Radija Slobodne Evrope iz marta 2023. godine.
O tvrdnjama da su krstovi na Trapeznoj crkvi Kijevsko-pečerske lavre potamnjeli pisao je portal za provjeru činjenica Istinomer u članku objavljenom 4. aprila 2023. godine. Dva dana nakon što je saopšteno da se crkve Kijevsko-pečerske lavre vraćaju u vlasništvo države, mitropolit kijevski i predstavnik PCU služio je božićno bogosluženje u Uspenskoj crkvi, navodi Istinomer.
Veliki broj ruskih medija su tada ovaj potez predstavili kao nasilno oduzimanje Trapezne i Uspenske crkve od kanonske UPC od strane ukrajinskih vlasti, koje su potom „dozvolile bogosluženja raskolničke PCU”. Upravo sa ovim događajem mitropolit Pavel povezuje navodno iznenadnu promenu boje krstova nad kupolama hrama.
No, krstovi nisu promijenili boju iznenada nakon bogosluženja PCU. Pozlata na njima bila je oštećena godinama, što se i vidi na brojnim arhivskim snimcima Trapezne crkve, navodi Istinomer.
Na snimcima iz 2019. i 2021. godine, snimljenom dronom, krstovi iznad Trapezne crkve imaju tamniju boju. Isto se može zaključiti i sa fotografijama iz 2017. ali i od pre skoro dve decenije, iz 2006. godine.
Screenshot: Flickr
Screenshot: YouTube
Krstovi su potamnjeli zbog oksidacije pozlate, prirodne hemijske reakcije, i to se nije desilo nedavno, nego godinama prije.
Budući da krstovi na crkvama Kijevsko-pečerske lavre nisu iznenada potamnjeli nakon službe Pravoslavne crkve Ukrajine, ovu tvrdnju u videosnimku na YouTube kanalu Pravoslavlje 888 ocjenjujemo kao lažnu vijest. Sva prenošenja ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.
Napomena:
15.4.2024: Red portal je ispravio netačne navode u članku pa mu dodajemo i ocjenu ispravljeno.
(Alena Beširević i Emir Zulejhić, Raskrinkavanje.ba)