Foto: EyeEm, Freepik
U Kantonu Sarajevo je 23. maja 2025. godine proglašena epidemija leptospiroze. U vrijeme pisanja ove analize bila su potvrđena 43 slučaja ove bolesti u Sarajevu. Nekoliko dana kasnije, 26. maja, potvrđeno je da se leptospiroza pojavila i u drugim bh. gradovima, tačnije u Banjaluci, Foči i Doboju.
Mediji su pomno pratili pojavu i širenje leptospiroze u Sarajevu, izvještavajući o novim slučajevima, simptomima i liječenju ove bolesti, kao i potencijalnim uzrocima njene pojave u gradu (1, 2, 3). Pojedini mediji su leptospirozu opisali kao virusnu zarazu. Čini se da su izvor za ove navode naslovi članaka objavljenih na portalu N1.
Sramotno: Za virus se znalo još prije mjesec dana, Zavod zatražio proglašenje epidemije na Dobrinji (N1, 072 Info i Istina, 23. 5. 2025)
Zarazni virus nije samo na Dobrinji: Pojavio se i u drugim dijelovima grada, glodari u kafićima (N1, 23. 5. 2025)
Šta su činjenice?
Suprotno analiziranim naslovima, u drugim člancima na portalu N1 navodi se da je leptospiroza bakterijska infekcija pa je vjerovatno da su naslovi o “zaraznom virusu” novinarski previd i greška (1, 2).
Prema podacima Zavoda za javno zdravstvo Kantona Sarajevo, prvi slučajevi zaraze leptospirozom potvrđeni su 15. maja 2025. godine. Anisa Bajramović, epidemiologinja iz Zavoda za javno zdravstvo KS, na pres-konferenciji održanoj 23. maja 2025. godine kazala je da je riječ o urbanoj leptospirozi nastaloj zbog povećanog broja glodara, naglasivši da deratizacija u kantonu nije obavljena već dvije godine uprkos tome što je obavezna za suzbijanje epidemija.
Leptospiroza je zarazna bolest koju izaziva bakterija iz roda Leptospira. Ova se bakterija izlučuje kroz tjelesne tekućine, primarno urin zaraženih životinja, a pogoduju joj toplo vrijeme i česte kiše. Ljudi se mogu zaraziti kroz direktan ili indirektan kontakt s urinom inficirane životinje, najčešće glodara, svinja, pasa i divljih životinja. Zaraza uzrokuje jaku glavobolju, groznicu, povraćanje, bol u mišićima i crvenilo očiju. Teži oblik bolesti može izazvati anemiju, žuticu, oštećenje jetre i bubrega, i seriozni meningitis. Bolest može imati i smrtni ishod. Liječi se antibioticima, a u težim slučajevima uključuju se i infuzija i elektrolitska terapija.
Riječ je, dakle, o bakterijskoj, a ne virusnoj infekciji. Iako su i bakterije i virusi nevidljivi golim okom i iako infekcije izazvane njima nekada mogu uzrokovati slične simptome, riječ je o potpuno različitim organizmima.
Bakterije su jednoćelijski organizmi koji se mogu samostalno reproducirati i preživjeti u raznim uslovima – od radioaktivnog otpada do ljudskog tijela. Virusi su znatno manji od bakterija i sastoje se od proteinskog ogrtača i jezgre u kojoj se nalazi genetski materijal. Za razliku od bakterija, ne mogu preživjeti dugo bez domaćina, odnosno žive samo u tijelu ljudi ili životinja. Bakterije su često bezopasne ili čak korisne, te samo mali procenat, oko 1%, uzrokuje bolest kod ljudi. S druge strane, većina virusa uzrokuje zarazne bolesti. Bakterijske infekcije tretiraju se antibioticima, a virusne ne (link).
Shodno činjenicama, analizirane naslove u kojima se leptospiroza opisuje kao virusna zaraza ocjenjujemo kao grešku.
(Raskrinkavanje.ba)