Foto: Raskrinkavanje.ba
U maju 2024. godine na Facebooku se dijelio članak portala Ordinacija o teoriji nastanka i liječenja karcinoma njemačkog doktora Rykea Geerda Hamera (link, link). Naslov članka, koji nam je prijavila čitateljka i koji je zapravo originalno objavljen 4. augusta prošle godine, glasio je:
Dr Hamer: Čovek ne umire od raka, već od jakih lekova, stresa, izmučenosti organizma…
Članak donosi priču o životnoj tragediji koja je zadesila doktora Hamera, a koja je zapravo bila početna tačka njegovog teoretisanja i “istraživanja” na polju onkologije. Naime, ‘70-ih godina, dok je boravio u Italiji, njegovog sina usmrtio je nasljednik princa od Savoja. Nakon tog događaja Hameru je dijagnostikovan karcinom testisa. Počeo je proučavati utjecaj psihičkog šoka na organizam i nastanak raka pa je na osnovu toga razvio “novu nauku”, koja je nazvana “germanskom novom medicinom”.
Uprošteno, Hamer je tvrdio da rak nastaje kao posljedica poremećaja koji uključuje psihu, mozak i tijelo. U članku se navodi da je Hamer smatrao da karcinom nastaje kao reakcija na stres pa u slučaju kada ljekari pacijentu saopšte dijagnozu karcinoma, “pacijent obolijeva tek tada”.
Za dr Hamera kancer praktično ne postoji, već samo reakcija na šok na koji telo reaguje svojom odbranom i teoretski ono se samo može oporaviti. Sa druge strane, kada čovek doživi jak stres, on reaguje nizom simptoma zbog kojih odlazi lekaru gde se dijagnostikuje kancer na osnovu promena koje se dešavaju u organizmu kao odbrana od stresa. Drugim rečima, pacijent oboljeva tek onda kada mu se kaže da je bolestan, što dovodi do toga da se razboli još više. Dr Hamer je tvrdio da čovek ne umire od raka, već od jakih lekova, stresa, izmučenosti organizma i depresije zbog stanja u koje je zapao bolešću.
Proces nastanka karcinoma po Hamerovoj teoriji opisan je nešto detaljnije u članku. U osnovi, on tvrdi da sve započinje hladnom fazom, kada mozak, u reakciji na stres, počinje proizvoditi više ćelija kako bi se obnovio. Ćelije zatim putuju u udaljene dijelove tijela i “usidravaju” se u organe, što se dijagnostikuje kao karcinom. Kako organizam šalje krv u zahvaćeni organ, tako u ostatku organizma nastupa hladna faza. Ona je praćena fazom upale, koju konvencionalna medicina nastoji liječiti, a po Hameru, ne bi trebala.
“Ako bi se pustilo da se popravi samo, telo bi iz ovoga izašlo kao pobednik i vremenom vratilo u normalu”, navedeno je u članku.
U članku se navodi da za njegovu teoriju postoji niz potvrda i istraživanja, iako ona ne dolaze iz zvanične medicine i onkologije, već “alternativne” medicine. Jedna od tih potvrda jesu i snimci skenera kod pacijenata/tica s karcinomom, kod kojih se u mozgu “javljaju promjene u vidu koncentričnih krugova”. U članku piše da su oni znak da mozak radi na izlječenju organizma, a zanimljivost je da se koncentrični krugovi javljaju u dijelovima mozga zaduženim za organ koji je zahvaćen karcinomom.
U članku je navedeno da je Hamer i sam onkolog, kao i to da različiti karcinomi, pa čak i njihova lokacija, zavise od pojedinih stresnih situacija (karcinom u lijevoj dojci desnoruke žene, naprimjer, uzrokovan je stresom zbog djeteta).
Članak na portalu Ordinacija preuzet je s portala KoDren, na kojem je priča o Hamerovoj teoriji objavljena 28. marta 2018. godine. Hamerova teoretska “baština” se, međutim, na našem govornom području dijeli barem od 2010. godine, kada su objavljeni najraniji tekstovi o njegovoj “njemačkoj novoj medicini” (link, link). Do danas su objavljeni više puta na raznim portalima (1, 2, 3).
Biografija doktora Hamera
Biografija (link) doktora Rykea Geerda Hamera dostupna je na internetskoj stranici Lerning GNM (link) koja baštini teoretsku zaostavštinu “njemačke nove medicine”. Navedeno je da je rođen 1935. godine u gradu Mettmann u Njemačkoj. Godine 1953. započeo je studije “medicine, teologije i fizike” na Univerzitetu Tuebingen. S 22 godine magistrirao je na polju teologije, a četiri godine kasnije dobio je profesionalnu licencu za doktora medicine. On je, prema navodima sa stranice, 1972. završio specijalizaciju iz interne medicine te počeo raditi na univerzitetskoj klinici u Tuebingenu kao internist zadužen za onkološke pacijente/ice. U biografijama nije navedeno da je specijalizirao i onkologiju. Odlukom suda 1986. godine (link) oduzeta mu je liječnička licenca zbog odbijanja da se odrekne svojih “saznanja o porijeklu raka i da se pridržava principa zvanične medicine”. Uhapšen je bio barem dva puta, a 1997. i 2004. godine bio je i osuđen na zatvorske kazne zbog liječenja bez licence, odnosno odgovornosti za smrt francuskih državljana “zbog dostupnosti njegovih publikacija na francuskom jeziku”. Umro je 2017. godine u Norveškoj.
Bez naučne potvrde
Osnovna Hamerova pretpostavka jeste da iznenadni i neočekivani nastanak emocionalnog konflikta dovodi do karcinoma. On tvrdi da se karcinom može izliječiti ako se konflikt uspješno riješi, a ostali oblici liječenja su nepotrebni.
Hamer vjeruje da iznenadni nastanak neočekivanog emocionalnog konflikta dovodi do “Dirk-Hamerovog sindroma” (DHS), kojeg je nazvao po preminulom sinu Dirku Hameru. Nastanak ovog sindroma dovodi do karcinoma ili oboljenja koje je ekvivalent karcinomu. On također tvrdi da će se svaki emocionalni proces odvijati istovremeno u mozgu, zbog čega navodi da CT snimci glave pokazuju “koncentrične krugove” u dijelovima mozga zaduženim za organ u kojem se razvija karcinom.
“Liječenje” kroz praktičnu primjenu “germanske nove medicine” (GNM) počinje razumijevanjem pet bioloških zakona, inače teoretske osnove za GNM. Kroz blisku saradnju praktičara GNM-a i pacijenta/ica, identifikuje se izvorni “konfliktni šok”, čime se situacija stavlja pod kontrolu i smanjuje pacijentov strah. Oslobođen/a straha, pacijent/ica se može u potpunosti fokusirati na razrješavanje konflikta. Hemoterapija i radioterapija su, prema Hameru, brutalni napad na tijelo koje se pokušava izliječiti.
Nasuprot tvrdnjama da postoji niz potvrda i istraživanja Hamerove teorije, to u praksi nije tako. Švicarsko onkološko društvo (SGO), Švicarsko društvo medicinske onkologije (SGMO) i Švicarski institut za primijenjeno istraživanje karcinoma (SIAK) sačinili su 2001. godine izvještaj u kojem je detaljno predstavljena Hamerova “nova medicina” i teorija nastanka i liječenja karcinoma. Zaključak izvještaja jeste da ne postoje slučajevi uspješnog liječenja pacijenata/tica Hamerovom metodom koji su objavljeni u stručnoj literaturi.
Nijedan slučaj izlječenja pacijenta oboljelog od raka pomoću Hamerove metode još uvijek nije objavljen u medicinskoj literaturi. Također, nikakve studije s tim u vezi nisu objavljene u specijalizovanoj štampi.
U izvještaju je navedeno i to da su radiološki stručnjaci analizirali Hamerove CT snimke za koje je tvrdio da pokazuju koncentrične krugove na mozgu (tzv. Hamerove fokuse) i utvrdili da je riječ o artefaktima proizvedenim radiološkim uređajem koji su tipični za nekvalitetno CT snimanje.
S druge strane, izvještaj je identifikovao i niz potencijalnih posljedica u slučaju da onkološki/e pacijenti/ce poslušaju Hamerove savjete, napuste konvencionalnu terapiju i okrenu se “liječenju” po metodama “njemačke nove medicine”. Među prvima je navedeno izgubljeno dragocjeno vrijeme za liječenje konvencionalnim metodama. Dalje, navedeno je i to da je Hamer plašio pacijente/ice lijekovima i tretmanima koji su zasnovani na medicini, kao i da je odvraćao ljude od toga da koriste hemoterapiju, radioterapiju (zračenje), operaciju pa i biopsiju u slučaju sumnje na tumor na mozgu.
Dodatno, terapija koja ublažava bol, po Hameru, ne bi se trebala provoditi, što može dovesti do nepotrebnog mučenja pacijenata/tica, sve pod pretpostavkom da je to neophodno za “izlječenje”, navedeno je u izvještaju.
U zaključku izvještaja navedeno je sljedeće:
Vjerujemo da je metoda koju promoviše Hamer opasna, posebno jer “umiruje” pacijente/ice lažnim osjećajem sigurnosti, zbog čega su uskraćeni/e za druge efikasne tretmane. Sve dok Hamer ne uspije predstaviti uvjerljivije dokaze za svoje hipoteze i dok efikasnost “Nove medicine” ostaje naučno nedokazana, moramo izričito odvratiti od njegove metode.
Teorija “Nove medicine” u mnogim aspektima proturječi nalazima naučne medicine, ne samo u pogledu etiologije i dijagnoze karcinoma već i u vezi s tokom i liječenjem bolesti.
Karcinomi, nastanak, liječenje i veza sa stresom
Na stranci Stanford zdravstvenog sistema navedeno je da ne postoji samo jedan uzrok karcinoma. Naučnici/e vjeruju da su te bolesti rezultat interakcije mnogih faktora, koji mogu biti genetski, okolinski ili karakteristični za pojedinca/ku. Nastanak nekih karcinoma kod odraslih povezan je s izlaganjem faktorima rizika.
Faktor rizika je bilo šta što može povećati vjerovatnoću za nastanak i razvoj bolest. Na stranici Kanadskog društva za karcinom kao faktori rizika navedeni su dob (starenje), pušenje, nekorištenje zaštite od sunca, genetske promjene (genetske mutacije, čije prisustvo dovodi do veće vjerovatnoće za nastanak karcinoma), pretilost, nezdrava prehrana, smanjena fizička aktivnost, alkohol, izlaganje štetnim hemikalijama kod kuće i na poslu, kao i određene vrste infekcija.
Kada govorimo o stresu, istraživanja za sada nisu pokazala direktnu uzročno-posljedičnu vezu između karcinoma i stresa, navodi se na stranici Kanadskog društva za karcinom. Na stranici Cancer Research iz Ujedinjenog Kraljevstva navedeno je da najkvalitetnije studije koje su kroz duži period pratile ljude nisu uspjele dokazati da oni koju su pod većim stresom imaju veći rizik od nastanka karcinoma.
Stres ipak može utjecati na procese u našem tijelu i ponašanje, koji onda kasnije mogu utjecati na određene faktore rizika.
Kanadsko društvo za karcinom navodi da stres može oslabiti imunološki sistem, što može igrati ulogu u razvoju određenih tipova karcinoma. Dalje, stres utječe na poremećaj hormona u tijelu, što može dovesti do većeg rizika. Na kraju, stres utječe na ponašanje, što se ogleda kroz prejedanje, pušenje ili opijanje, a što su faktori životnog stila koji povećavaju rizik od nastanka ove bolesti.
Na kraju, suprotno Hamerovim navodima, čovjek ipak umire od karcinoma. Načini na koje karcinomi ubijaju zavise od tipa i pozicije tumora u organizmu, kao i od posljedica do kojih njihov brzi rast dovodi. Tumori u organima mogu izazvati infekcije i komplikacije s kojim se tijelo ne može izboriti. Oni mogu blokirati vitalne organe (naprimjer, jetru ili pluća) i dovesti do ozbiljnog hemijskog disbalansa u organizmu, što vodi u smrt.
Zapuštanje bolesti i smrtni slučajevi
U izvještaju grupe švicarskih onkoloških društava navedeno je da je Hamer široj javnosti postao poznat po slučaju austrijske djevojčice oboljele od karcinoma na bubregu Olivie Pilhar iz 1995. godine. Roditelji djevojčice, koji su bili pobornici Hamerove teorije, odustali su od konvencionalne terapije i liječenje djeteta povjerili Hameru. Nakon što su austrijske vlasti oduzele roditeljima pravo starateljstva, oni su zajedno s djevojčicom pobjegli u Španiju, gdje je Hamer nastavio tretman djevojčice svojim metodama. Nakon što je tumor dostigao težinu od nekoliko kilograma, roditelji su vratili djevojčicu u Austriju, gdje joj je urađen hitan medicinski tretman po sudskoj naredbi. Roditelji su i tada odbijali priznati da je konvencionalna medicina spasila njihovo dijete.
Njemački Der Spiegel je 1995. godine citirao istragu njemačkih vlasti, koja je utvrdila da je od 50 pacijenata/tica s karcinomom koji/e su prošli/e Hamerov tretman njih tek sedam preživjelo. Na internetu i danas postoje medijski izvještaji o smrtnim slučajevima pacijenata/tica s karcinomom iz više evropskih zemalja koji/e su odlučili/e napustili konvencionalno liječenje i povesti se Hamerovom “novom medicinom” (1, 2, 3, 4, 5).
Hamer kao guru i kod nas
Pored stranih nastojanja da se teoretska baština Rykea Geerda Hamera očuva i nakon njegove smrti, ona se kroz “učenje” o “germanskoj novoj medicini” uveliko njeguje i na području bivše Jugoslavije. U 2014. godini pokrenuta je Facebook stranica Germanska Nova Medicina, koja broji više od tri hiljade pratitelja/ki. Ova “naučna stranica”, kako je navedeno u njenom opisu, povezana je s web stranicom Pet bioloških zakona, koju je pokrenula Petra Lisjak.
Petra Lisjak autorica je knjige “Prirodno dijete – zdrav čovjek”, napisane na osnovama “Nove medicine”. Vlasnica je obrta BIO-LOGIC registrovanog u Hrvatskoj, koji postoji “u cilju pružanja usluga edukacije i savjetovanja te širenja saznanja iz područja Pet bioloških zakona Germanske Nove Medicine”. Jedna takva edukacija bila je zakazana i u februaru 2024. godine.
Od 2013. godine postoji i Facebook stranica Germanska Nova Medicina Srbija, koja broji 750 pratitelja/ki. Ova stranica povezana je i s web stranicom Learning GNM koja je na engleskom jeziku, ali i stranicom Germanska Nova Medicina. Na ovoj web stranici mogu se vidjeti pozivi na predavanje i seminare o “novoj medicinskoj paradigmi” doktora Hamera, koja su održavana u Srbiji.
Izostanak naučnih dokaza o učinkovitosti metoda “liječenja” karcinoma diskreditovanog doktora Rykea Geerda Hamera, uz izvještaje i dokaze o njihovog pogubnosti, trebaju biti jasan znak da ne treba slijediti njegovo “učenje”. Širenje “saznanja” iz “germanske nove medicine” kroz edukacije i seminare koji se organizuju u regiji u najmanju je ruku zabrinjavajuće.
Shodno navedenom, ocjenu pseudonauka dajemo svim navodima o nastanku i liječenju karcinoma iz teorije “germanske nove medicine” doktora Hamera.
(Raskrinkavanje.ba)