Ne, koronavirus nije stvoren u laboratoriji kako bi uništio kinesku ekonomiju

Novinska agencija Tanjug iz Srbije je 23. januara ove godine objavila članak naslovljen sa: 

Virusi skloni mutacijama, moguće da je Korona iz laboratorije

U članku se potom navodi:

Virusi u poslednjih 70 godina predstavljaju mnogo veću opasnost za čoveka od bakterija, jer su skloni mutacijama, kaže epidemiolog, virusolog i vakcinolog Radmilo Petrović, koji je radni vek proveo u Institutu Torlak, a koji ne uisključuje mogućnost ni da je mutacija korona virusa izazvana veštački u laboratoriji.
(...)
Naš sagovornik ne isključuje mogućnost da je mutacija korona virusa izazvana vještački u laboratoriji i puštena tamo gdje neko želi da napravi veliku ekonomsku štetu.
"Mi to zovemo biološkim ratom ili biološkom diverzijom. Često kažem da je to nevidljivi neprijatelj, a nepoznati napadač. To je najeftiniji način da nekom napravite štetu i ljudsku i ekonomsku, jer staje sva privreda, zbog velikog broja oboljelih", zaključio je Petrović.

Članak su prenijeli brojni mediji kao što su B92, Mondo, Nezavisne i drugi, uz manje varijacije u naslovu, ali sa istim sadržajem teksta. Informer je dvaput objavio članak sa Tanjuga - prvi put 23. januara, uz dramatičan naslov “VIRUSOLOG IZ TORLAKA IZNEO ŠOKANTNE TVRDNJE O OPASNOM KINESKOM VIRUSU: To je biološki rat, mutacija koronavirusa izazvana veštački” a potom i dva dana kasnije, sa još jednim senzacionalističkim naslovom i pasusom koji se ne nalazi u verziji objavljenoj na Tanjugu: 

JEZIVA TEORIJA! Koronavirus je namerno pušten iz laboratorije, LEK JE VEĆ SPREMAN, ČEKA SE SVETSKA PARANOJA DA BUDE PUŠTEN I PRODAVAN ZA OGROMNE PARE!
(...)
S druge strane, sve je više onih koji takođe veruju da je koronavirus napravljen u laboratoriji, ali iz drugog, mnogo prozačnijeg razloga, a to je - novac. Naime, po internetu se već uveliko razvoija teorija da je virud namerno oslobođen u vreme Kineske nove godine, kako bi se raširio svetom, a da je vakcina već spremna. Samo se čeka da histerija dostigne vrhunac, pa da bude puštena u promet uz, naravno, enormnu zaradu farmaceutskih kompanija.

Članak “obogaćen” ovim pasusom prenijeli su Srbija danas, Inter magazin i Vidovdan. U članku se ne navodi ko je “pustio” virus, iz koje laboratorije, kakav je lijek “spreman”, niti ko će ga prodavati za “ogromne pare”. 

Svjetska zdravstvena organizacija, WHO, na svom sajtu, u savjetima za javnost vezano za lijek protiv ovog virusa navodi:

Virus je toliko nov i drukčiji  da je potrebna posebna vakcina za njega. Istraživači nastoje razviti vakcinu protiv 2019-CoV i Svjetska zdravstvena organizacija pomaže u njihovim nastojanjima.

Informer je 24. januara u još jednom članku citirao dr. Petrovića. Članak je objavljen sa naslovom “NA KINU IZVRŠEN BIOLOŠKI NAPAD?! Epidemija izbila baš u Vuhanu gde je glavna laboratorija za ispitivanje opasnih virusa! (VIDEO)” a dr. Petrović je izjavio:

Mi to zovemo biološkim ratom ili biološkom diverzijom. Često kažem da je to nevidljivi neprijatelj, a nepoznati napadač. To je najeftiniji način da nekom napravite štetu i ljudsku i ekonomsku, jer staje sva privreda, zbog velikog broja obolelih, zaključio je Petrović.

Članak koji je objavio Informer, a potom su ga prenijeli sa identičnim naslovom i Inter magazin, Svetinje braničeva i Vesti, se poziva na Daily Mail koji je 23. januara objavio članak sa naslovom:

Kina je izgradila laboratoriju za proučavanje SARS-a i ebole u Wuhanu - a američki stručnjaci za biološku sigurnost upozorili su u 2017. da bi virus mogao 'pobjeći' iz objekta koji je postao ključan u borbi protiv epidemije

Daily Mail u članku ipak citira i mikrobiologa koji navodi kako za sad nema dokaza da je epidemija virusa povezana sa ovom laboratorijom, no Informer taj dio nije uključio u svoj članak.

Nacionalni laboratorij za biološku zaštitu Wuhan je lociran nekih 20 milja od veleprodajne tržnice morskih plodova Huanan i to je izazvalo pitanje je li slučajno da je baš to epicentar epidemije, ali naučnici trenutno smatraju da je virus mutirao i da se prenio na ljude putem kontakta ljudi sa životinjama na tržnici. Ali, u ovom trenutku nema razloga gajiti sumnju da je ustanova imala bilo kakve veze s epidemijom, osim što je potrebno da odgovorno utvrditi presudan slijed genoma koje doktori trebaju dijagnostifikovati,rekao je za DailyMail.com dr. Richard Ebright, mikrobiolog sa Rutgers univerziteta.  

U videu koji se navodi u naslovu čitatelji/ke zapravo saznaju šta je Koronavirus i koji su načini prenošenja, ali u snimku nema pomena “biološkog napada”.

Članak sa Informera prenijeli su i Web tribune i Srpski dnevnik, ali uz nešto drugačiji naslov:

OVO SE KRIJE! NA KINU IZVRŠEN BIOLOŠKI NAPAD- MUTACIJA KORONA VIRUSA IZAZVANA VEŠTAČKI! EVO ŠTA SE DEŠAVA (VIDEO)

Na portalu Politika je 24. januara objavljen članak u kome je jedan od četvoro sagovornika takođe bio dr. Petrović:

Ovaj stručnjak, inače epidemiolog, virusolog i vakcinolog radni vek je proveo u Institutu Torlak, na osnovu bogatog iskustva kaže da ne isljučuje mogućnost ni da je mutacija korona virusa izazvana veštački u laboratoriji. Kaže da je virus gripa najpodložniji „promeni karakteristika”, ali da može da mutira i korona virus. Petrović naglašava da se virus prenosi kapljično, jer tokom kijanja, kašljanja, glasnog govora zaražena osoba izbacuje kapljice koje mogu dugo da lebde u vazduhu. Ipak, nije naodmet dodatni oprez jer nije još tačno utvrđeno kako se sve prenosi virus.

O tome da je “virus nastao u laboratoriji” pisale su i Večernje novosti u članku koji je objavljen 25. januara sa naslovom:

Korona virus nastao u LABORATORIJI i "pušten" da OSLABI kinesku ekonomiju, ljudi samo kolateralna šteta? Virusolozi podeljeni posle pojave SMRTONOSNOG organizma

U uvodnom pasusu se navodi: 

BIOLOŠKI rat ili diverzija, kako se savremeno kaže, vodi se, pre svega, protiv određene ekonomije, a ljudi su najčešće samo kolateralna šteta. To je najjeftiniji način da nekoj ekonomiji napravite štetu, jer zbog velikog broja obolelih staje sva privreda. Pritom napadač ostaje nevidljiv, a direktni izvršilac najčešće završava sa "olovom u sebi". Vrlo je verovatno da je novi korona virus stvoren u laboratoriji kako bi se oslabila kineska ekonomija, koja je u ekspanziji.

Potom se citira sagovornik, Radmilo Petrović, koji je bio i Tanjugov sagovornik:

Ove sumnje epidemiolog, virusolog i vakcinolog dr Radmilo Petrović, koji je radni vek proveo u Institutu "Torlak", za "Novosti" potkrepljuje činjenicom da ekonomske sankcije protiv Kine nisu uspele, pa je moguće da su se njihovi protivnici odlučili za nevidljivo oružje. Podseća da je korona virus mutirao 2003, kada se pojavila bolest SARS, a zatim 2012. godine. kada se pojavio MERS.
- U prilog činjenici da je ovaj novi virus izašao iz laboratorije ide i to što se epidemija pojavila neposredno pred kinesku Novu godinu, kada Kinezi mnogo više putuju - objašnjava Petrović. - Opasnost od velikog širenja zaraze postoji samo u Kini, i verujem da će se pronaći vakcina dok se proširi na ostale delove sveta, a na tu kartu su diverzanti i igrali.

Za razliku od Tanjuga, članak Večernjih novosti donosi i mišljenja još tri stručnjaka koji negiraju navode da je virus “nastao u laboratoriji”.

OTKADA se pojavila sida, u svetu postoje priče da se virusi šire iz laboratorije - kaže pulmolog dr Tatjana Radovanović za "Novosti". - Isto se pričalo i za variola veru. Međutim, istina je da virusi prirodno mutiraju i da su neki opasniji od drugih. Čak i kada bi neko pustio virus iz laboratorije, pitanje je u šta bi se on promenio kada prođe kroz ljudsku cirkulaciju.

Brojni su portali potom prenijeli članak Večernjih novosti, koristeći isti naslov dok su portali Standard i Sarajevo grad imali nešto drugačije:

Има ли основа за тврдњу да је Кина жртва биолошког рата?

BIOLOŠKI RAT ILI DIVERZIJA: Korona virus vještački napravljen, pušten da napadne kinesku ekonomiju …

Naš partnerski portal Raskrikavanje iz Srbije je objavio analizu u kojoj se citira načelnik Jedinice za zarazne bolesti beogradskog Zavoda za javno zdravlje, Predrag Kon, koji je za N1 izjavio:

Tvrdnjama o “porijeklu” virusa u fact check analizama bavili su se i strani mediji kao što su AFP, Radio Canada i Lupa, koji su takođe ustvrdili da su ovakve “teorije” u potpunosti neutemeljene.

Takođe, hrvatski portal za provjeru provjeru činjenica Faktograf je u analizi Nema dokaza da je koronavirus kreiran u laboratoriju u Wuhanu objavljenoj 6. februara pokazao kako nema dokaza da je virus kreiran u laboratoriji.

Tvrdnje da je “mutacija korona virusa izazvana vještački u laboratoriji” kao i da je to “biološki rat”, te da je virus “pušten da oslabi kinesku ekonomiju” dobijaju ocjenu teorija zavjere jer za njih ne postoje nikakvi dokazi niti argumenti.

Budući da je u članku koji je objavio Informer dodata netačna, izmišljena tvrdnja u naslovu i u tekstu da već postoji lijek za koronavirus, on će uz ocjenu teorija zavjere dobiti i ocjenu lažna vijest.

Članci na portalima koju su objavili identičnu verziju, nakon portala Informer, dobijaju ocjene prenošenje lažne vijesti i teorija zavjere.

Ocjenu manipulacija činjenicama, uz ocjenu teorija zavjere, dobija članak koji je objavio portal Informer kao i sva prenošenja članka, koji je orginalno objavio Daily Mail, jer za razliku od orginalne verzije nisu predstavljene sve činjenice iz orginalnog članka koje govore da ipak lokacija laboratorije i izbijanje epidemije nisu povezani.

Ocjenu klikbejt  dobijaju svi članci čiji naslovi nemaju uporište u samom tekstu, kao što su to primjeri koji sadrže riječ “video” ili “jeziva teorija”.

(Raskrinkavanje.ba)