Ne, recept “žene iz Bosne” ne liječi rak

Foto: Freepik.com

Portal GT3 je 20.1.2023. godine objavio članak pod sljedećim naslovom: 

LJEKARI GA OTPISALI: Sam se izliječio od najsmrtonosnije bolesti

Tekst počinje tvrdnjom da je hemoterapija jedini konvencionalni način borbe protiv raka. Sugerišući da je hemoterapija opasan način liječenja, u tekstu se navodi da se pacijenti okreću prirodnoj medicini, uz pomoć koje je veliki broj ljudi navodno uspio poraziti ovu smrtonosnu bolest:

Kоnvеnciоnаlni trеtmаni rаkа podrazumevaju hеmоtеrаpiјu kао јеdini nаčin bоrbе protiv оvе bоlеsti.

То је rаzlоg zаštо se pacijenti okreću prirоdnoj mеdicini, trаžеći sigurniјi nаčin zа lеčеnjе raka. Nаimе, vеliki brој lјudi је uspео dа pоrаzi оvu smrtоnоsnu bоlеst dоmаćim prirodnim lekovima i bilјem.

Nеki оd njih kоristе šargarepu, drugi kаnаbis ili kurkumu i sоdu bikаrbоnu, аli nајnоviјe otkriće je mеd. 

U tekstu je opisano iskustvo navodnog izlječenja Ante Krešića “iz Zagreba”, kojem je bio dijagnostikovan rak pluća, a kojeg je on navodno liječio medom i biljem. Navodi se i da je “оn sada pоtpunо zdrаv čоvjеk”.

Prе 13 gоdinа, Аntе Krеšić iz Zаgrеbа, imао je јеdаn оd nајоpаsniјih vidova raka – rаk plućа. Štаvišе, rečeno mu је dа nеćе јоš dugо živеti. Pa ipаk, оn је sada pоtpunо zdrаv čоvеk, zаhvаlјuјući prirоdnоm lеčеnju rаkа mеdоm i bilјеm. Оn је pоbеdiо rаk plućа, а sаdа se bavi pčelarstvom.

Krešić je odlučio da podijeli svoje iskustvo kako bi pomogao ljudima sa sličnim problemima, navodi se u tekstu, no recept za pripravak od meda i đumbira navodno je djelo neimenovane žene iz Bosne koja je također “uspjela da porazi rak”. 

U lеtо, njеgоvа bоlеst је nеstаlа. Kаdа su proveravali rezultate krvi, niје bilо ni naznaka dа је ikаda bio bоlеstan.
Nаkоn tоgа, Krеšić је оdlučiо dа pоdеli svоје iskustvо kаkо bi pоmоgao lјudimа sа sličnim prоblеmimа.
(...)
Јеdnа žеnа iz Bоsnе je uspеla dа pоrаzi rаk sа mеšаvinоm priprеmlјеnоm оd mеdа i đumbirа. Оnа prеpоručuје dа sе kоristi domaći mеd, kuplјеn оd pоuzdаnih pčеlаrа. Оnа је tаkоđе pоdеlilа svој rеcеpt, u nаdi dа ćе time moći dа pоmоgne drugimа.

U nastavku je ponuđen i “recept” koji glasi: “Iseckajte dvа vеlikа kоrеnа đumbirа i pоmеšајtе sa 1/2 kg оrgаnskоg mеdа”.

Pretragom smo pronašli još desetine sličnih članaka na drugim portalima, od kojih neki recept pripisuju Anti Krešiću, neki “ženi iz Bosne”, a neki ga predstavljaju bez preciziranja autorstva. Najraniji članak po ovoj pretrazi datira od 1.12.2015. godine i objavljen je na portalu Dijeta plus.

Je li hemoterapija “jedini način borbe” protiv karcinoma?

Nije tačno da je hemoterapija “jedini način borbe” protiv karcinoma. Konvencionalna medicinska terapija raka (koja se razlikuje od komplementarnih i alternativnih metoda liječenja) uključuje operaciju, radioterapiju i hemoterapiju, ali i druge oblike terapija, poput imunoterapije, ciljane terapije ili hormonske terapije. 

Vrsta terapije koju će pacijent/ica imati zavisi od vrste raka i njegovog stadija. Neki/e pacijenti/ce dobijat će samo jednu terapiju, no većina će ljudi dobijati kombinaciju više njih, navodi se na stranici američkog Nacionalnog instituta za rak.

Liječenje raka pripravkom od meda i đumbira opisanim u spomenutim člancima primjer je alternativne metode liječenja kojom se zamjenjuje konvencionalna terapija (kao što je istaknuta hemoterapija).

Liječe li đumbir i med karcinom?

Med i đumbir su kvalitetne namirnice koje imaju brojne dokazane benefite za ljudsko zdravlje. Antioksidansi iz meda povezuju se sa smanjenim rizikom od srčanih bolesti, zatim neke vrste meda mogu da djeluju kao ublaživači kašlja, mogu pomoći kod stanja kao što je dijareja povezana s gastroenteritisom i slično. S druge strane, đumbir potpomaže probavi, što olakšava simptome mučnine (zbog hemoterapija, trudnoće), zatim olakšava simptome nadutosti i gasova, sadrži antioksidanse koji drže pod kontrolom štetne slobodne radikale i slično. 

Međutim, ne postoje dokazi da med i đumbir, zasebno ili u kombinaciji, uspješno liječe rak i/ili ubijaju ćelije raka u ljudskom organizmu.

U studiji objavljenoj 2011. godine testiran je in vitro i in vivo (na mišijem modelu) efekat ekstrakta đumbira na sprečavanje rasta i uništavanje ćelija raka prostate. Naučnici/e su otkrili/e da ekstrakt utiče na smanjenje rasta ćelija raka prostate kod miševa za oko 56%. Iako studija donosi optimistične nalaze, brojni eksperti su za Health Feedback istaknuli da se njeni rezultati ne mogu analogno primijeniti na ljudima budući da studija nije vršena na ljudskim subjektima. 

U studiji iz 2014. godine zaključeno je da bi kombinacija tzv. gelam meda i đumbira s hemoterapijskim lijekom 5-FU mogla poboljšati njegov hemoterapijski efekat na smanjenje rasta HCT 116 ćelijske linije raka debelog crijeva. 

Gotovo isti tim naučnika 2015. godine objavio je drugu studiju u čijem zaključku stoji da bi kombinacija fitohemikalija iz “gelam meda” i đumbira mogla poslužiti kao alternativna ili komplementarna terapija za rak debelog crijeva. Obje ove studije provedene su in vitro, odnosno nisu provedene na ljudskim učesnicima/ama, pa se njihovi rezultati ne mogu primjenjivati na oboljenja kod ljudi. 

Sve i da se rezultati ovih studija i mogu prevesti na ljudska oboljenja, treba istaknuti da med korišten u studiji nije dostupan na našem tržištu. “Gelam med” nosi ime od drveta koji se na malajskom jeziku zove gelam (lat. Melaleuca cajuputi). Ovo drveće uglavnom raste u Australiji i jugoistočnoj Aziji.

Dodatno, za tvrdnje o dvije lične priče, o Anti Krešiću i “ženi iz Bosne”, nisu ponuđeni nikakvi relevantni dokazi koji bi potkrijepili da su navedene osobe zaista izliječile rak navedenim metodama.

Postoji li Ante Krešić iz Zagreba?

Google pretraga pokazuje da priča o Anti Krešiću koji je tvrdio da je izliječio rak korištenjem meda zaista postoji. Međutim, nije u pitanju Ante iz Zagreba, već iz Čapljine, a radi se o hercegovačkom poduzetniku, kako za njega navode mediji.

Priča o Anti Krešiću iz Čapljine, koji se po vlastitim tvrdnjama izliječio od raka pluća medom, objavljena je 23.4.2014. godine na portalu agencije Patria. U tadašnjim medijskim člancima nije bilo nikakvog recepta koji danas kruži portalima, kao ni tvrdnji da je hemoterapija jedina konvencionalna terapija za rak. Nije jasno da li je spomenuti recept koji se dijeli zaista potekao od Krešića ili su ga portali dodali u svoje članke.

Mediji su izvijestili da je Krešić 2020. godine preminuo te stoga tvrdnje o tome kako je on “danas potpuno zdrav čovjek” nisu tačne i predstavljaju morbidno prikupljanje klikova starim i neaktuelnim pričama. 

Shodno činjenicama, tvrdnju da “kоnvеnciоnаlni trеtmаni rаkа podrazumevaju hеmоtеrаpiјu kао јеdini nаčin bоrbе protiv оvе bоlеsti”, objavljenu na portalu Dijeta plus, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Sva ostala prenošenja iste tvrdnje ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.

Tvrdnje da spomenuti recept, koji se ponekad pripisuje “ženi iz Bosne”, za pripravak đumbira i meda liječi rak ocjenjujemo kao pseudonauku.

Tvrdnju u članku portala GT3, koji je jedini objavljen u 2023. godini, da je Krešić “danas potpuno zdrav čovjek” ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama i lažnu vijest. 

(Raskrinkavanje.ba)