Istraživanje prahistorijskih naselja u zeničkom kraju koja su vršena u avgustu ove godine, polučila su otkrićem antropomrfne (čovjekolike) figurine koja je bacila novo svjetlo na život ljudi naseljenih u tom kraju tokom željeznog i bronzanog doba.
Novinska agencija “Fena” je distribuirala medijski izvještaj koji je govorio o ovom istraživanju 30. avgusta 2019. godine pod naslovom “Arheolozi pronašli senzacionalnu figuricu na Kopilu kod Zenice”. Članak “Fene” su kasnije prenosili i drugi mediji pod istim ili sličnim naslovom.
Prozor u prošlost: Arheolozi pronašli senzacionalnu figuricu kod Zenice (Bljesak)
Senzacionalno otkriće arheologa kod Zenice: “Sada imamo figurinu muškarca” (Glas Srpske)
Portal “Alo” je istog dana prenio informaciju o ovom otkriću i to sa drugačijim fokusom u naslovu:
SENZACIONALNO OTKRIĆE! Kopali duboko u zemlju, a onda pronašli muški polni organ!
Naslov je jedini dio članka koji je izmijenjen, dok je ostatak teksta prenesen u integralnom obliku.
Portal “Novi” navodi upravo “Alo” kao izvor članka objavljenog također 30.8. u čijem naslovu se tvdi da su “kameni predmet” koristile “žene koje nisu imale muškarca”.
SENZACIONALNO OTKRIĆE! Kopali duboko u zemlju, a onda pronašli uredno oblikovan kameni predmet koji su koristile žene koje nisu imale muškarca
Šta su činjenice?
U članku se govori o pronalasku figurine sa muškim spolnim obilježjem kakve ranije nisu zabilježene na području srednje Bosne.
- Imali smo sreću da, pored uobičajenih nalaza koji se mogu pronaći unutar naselja- posuda, oruđa, oružja... na kraju istraživanja na lokalitetu Kopila pronađemo i glinenu figuricu antropomorfne predstave, sa muškim spolnim organom i predstavom lica te jako šematiziranom - kazao je za Fenu dr. Mario Gavranović, zamjenik direktora Instituta za evropsku i orjentalnu arheologiju Austrijske akademije nauka iz Beča, koja je i finansirala istraživanja.
- U svakom slučaju radi se o senzaciji, jer je to nešto novo. Kao da nam sada otvorio i neki novi prozor u prošlost - ushićen je Gavranović, koji je uvjeren kako će im pomenuta figurica otkriti neke nove spoznaje o životu tadašnjeg čovjeka.
(...)
Figurina sa Kopila sama po sebi svjedok je i jednog vremena, jer su ranija otkrića, podsjeća Bujak, predstavljala isključivo ženske figure.
- Dakle, za vrijeme neolita bile su karakteristične figurine žena, odnosno kult Velike majke. Sada imamo figurinu muškarca.
Muški spolni organ je spomenut samo u kontekstu definisanja da je riječ o muškoj figurini. Ni u jednom dijelu članka nije navedeno ništa što bi impliciralo da je “pronađen muški spolni organ” niti da je figurina zapravo “uredno oblikovan kameni predmet koji su koristile žene koje nisu imale muškarca”. U tekstu je čak i eksplicitno navedeno kako “figurica nema nikakvu praktičnu namjenu, nego je napravljena iz nekog vjerovanja.”
S obzirom na izmišljenu tvrdnju u naslovu, portal “Novi” dobio je ocjenu lažnu vijest, dok članak portala “Alo” ocjenjujemo kao dezinformaciju. I jedan i drugi portal dobili su i ocjene klikbejt.
(Raskrinkavanje.ba)