Foto: Colin Lloyd, Unsplash
Na društvenim mrežama dijeli se link domene lijeciprirodno.net na kojem se nalazi fotografija oka i poruka: “Doktor: Jednostavna tajna za ‘vratiti’ vid bez operacije.” Iznad fotografije je natpis “O Caps”, a ispod link “Saznaj više.”
Klik na “Saznaj više” vodi na domenu kfodjeos.com na kojoj je objavljen tekst u formi novinarskog članka, u kojem se promoviše “lijek” O Caps koji navodno vraća vid. Ljekoviti “recept” je navodno izum “seoskog bolničara iz BiH”.
Uposlenici Evropskog društva oftalmologa nagradilo je seoskog bolničara iz BiH medaljom Crvenog križa: "Za pronalazak jedinstvenog recepta koji je spasio nečiji život." Zamislite: doktor je na svoju ruku, uz pomoć ljekovitog bilja, vratio vid 75-godišnjoj penzionerki. Izliječio joj je oči a da joj nije uzeo ni marke!
Tekst je objavljen kao “reportaža o zdravlju” na web stranici koja imitira izgled informativnog portala pod nazivom Evropske novosti. Stranica sadrži linkove s imenima raznih rubrika tipičnih za informativne portale te link “Redakcija”. Ime autora teksta i datum objave mijenjaju se u zavisnosti od toga kada se pristupa stranici.
U tekstu se navodi da je “seoski bolničar Isak Ramić” vratio vid 75-godišnjoj Safiji Mulaomerović koristeći kombinaciju raznih prirodnih sastojaka, uz pomoć travara Sabrije Lalića. “Isak Ramić” spominje se na početku, ali je kasnije u tekstu pronalazač “lijeka” “doktor Šaćir Okić”. Tekst je opremljen fotografijom na kojoj je navodno “doktor Okić”.
Navodi se i da su “evropski naučnici stekli potrebne certifikate” za pronađeni “lijek” i da se “jedna domaća kompanija već pokazala zainteresovanom za razvoj”, kao i da se spomenuti lijek “izdaje u okviru međunarodnog programa Svjetske zdravstvene organizacije”.
Na kraju “članka” čitateljima/kama se nudi “prilika” da osvoje 50% popusta i naruče O Caps po cijeni od 27,50 KM.
Ispod “članka” su komentari navodnih korisnika i korisnica, s imenima i slikama.
Šta su činjenice?
Na stranici na kojoj je objavljen “članak” nije moguće otvoriti nijednu rubriku. Klik na bilo koji link na stranici vodi na formular za narudžbu O Caps. Iako postoji sekcija s “komentarima”, nije moguće ostaviti komentar.
Pretraga riječi “bolničar Isak Ramić” ne daje nikakve rezultate koji bi ukazivali na to da se radi o stvarnoj osobi. Isto vrijedi i za “doktora Šaćira Okića” i “travara Sabriju Lalića”. Na stranici Evropskog oftalmološkog društva ne spominje se O Caps. Također, pretraga “Evropsko oftalmološko društvo” na engleskom jeziku u kombinaciji s “O caps” ili “Isak Ramić” ne daje rezultate koji bi potvrdili da se radi o autentičnoj priči.
Obrnuta pretraga fotografije “doktora Šaćira Okića” otkriva da je ista fotografija upotrijebljena u članku na ruskom jeziku, u kojem je ispričana ista priča, ali za promociju drugog navodnog lijeka, i u kojoj se “doktor” zove Pavel Konstantinovič. (1, 2).
O internetskoj prodaji proizvoda O Caps kao lijeka za vid uz pomoć izmišljenih priča Raskrinkavanje je već pisalo prošle godine, kao i naši partnerski portali za provjeru činjenica Razkrinkavanje iz Slovenije i Faktograf iz Hrvatske.
Kao što smo i u ranijoj analizi naveli, iako je u tekstu O Caps predstavljen kao “lijek”, on se ne nalazi na listi odobrenih lijekova Agencije za lijekove BiH.
Shodno navedenom, članak o izmišljenom doktoru koji je “otkrio” recept za “lijek” O Caps ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Raskrinkavanje.ba)