Sakupljanje klikova na priči o prenošenju SARS-CoV-2 putem seksualnog kontakta

Vijest o rezultatima studije koja je otkrila da se virus SARS-CoV-2 može naći u spermi pacijenata koji boluju ili se oporavljaju od COVID-19, objavio je niz medija, između ostalih i CNN. Portal Espreso je 8. maja objavio članak na osnovu CNN-ove vijesti, koji je opremio naslovom:

KORONAVIRUS OSTAJE U TELU IZLEČENIH MUŠKARACA: Ovo otkriće kineskih naučnika može da promeni sve!

U članku se kaže:

Korona virus može da opstane u spermi obolelih i to i nakon što počne njihov oporavak, pokazuju rezultati istraživanja koje su sproveli kineski naučnici.

Istrazizvački tim angažovan u jednoj bolnici u Šangćiju testirao je 38 muškaraca koji su u njoj lečeni u januaru i februaru, tokom vrhunca pandemije COVID-19 u Kini.

Kako navodi CNN, kod 16 odsto postojali su tragovi prisustva COVID-19 u spermi.

Kako ističu istraživači, oko 25 odsto tih ljudi bilo je u akutnoj fazi infekcije, a gotovo 9 odsto se u tom trenutku već oporavljalo od bolesti.

"Ustanovili smo da virus SARS-CoV-2 može biti prisutan u spermi pacijenata obolelih od COVID-19, kao i da može biti otkriven i u spermi pacijenata koji se oporavljaju", stoji u izveštaju istraživača, objavljenom u jednom stručnom časopisu.

Portal Net (hr) je istog dana prenio vijest o rezultatima kineskog istraživanja sa agencije Hina, koja se također pozvala na CNN. Naslov tog članka glasi:

ČINI SE DA ĆE SE NEKI MORATI ODREĆI I SEKSA: Kineski znanstvenici pronašli koronavirus u spermi muškaraca, čak i nakon što su se oporavili

Članak sa istom tvrdnjom u naslovu je prenio portal Centralna.

Portal Informer je svoj članak od 8. maja opremio naslovom:

OPORAVLJALI SU SE OD KORONE, a onda su im uzeli SPERMU NA ANALIZU! ŠOKANTNO OTKRIĆE KINESKIH NAUČNIKA!

Portali Kurir, Pink i Srbija Danas su također svoje članke o rezultatima kineskog istraživanja opremili naslovima u kojima se spominje “šokantno” otkriće virusa SARS-CoV-2 u ljudskoj spermi.

U naslovu svog članka od 9. maja, portal Alo tvrdi da su naučnici izvukli zaključak o prenošenju virusa SARS-CoV-2 seksualnim putem:

DA LI ĆE KORONA PROMENITI SEKS? Kineski naučnici su došli do zaključka može li se virus prenesti ovim putem

Istog dana, Alo je objavio i drugi članak, sa “pojačanim” tvdnjama i naslovom:

SADA SU SIGURNI U OVO Koronavirus se prenosi seksom, a naučnici imaju i dokaz

U članku se navodi:

Ljudi mogu širiti koronavirus seksom utvrđeno je nakon što su naučnici pronašli tragove virusa u spermi pacijenata nekoliko dana nakon što su se oporavili.
Zato se traži od muškaraca koji su imali virus da se uzdrže od seksa kako bi izbegli njegovo prenošenje, nakon što su naučnici pronašli dokaze o Covid-19 u uzorcima semena koje su im davali muškarci nakon što su njihovi simptomi nestali.

Članak sa ovim naslovom i tvrdnjama je prenio portal Pravda.

Šta su činjenice?

CNN je 7. maja objavio vijest o pronalasku dokaza prisustva virusa SARS-CoV-2 u ljudskoj spermi kod pacijenata koji boluju ili se oporavljaju od COVID-19. Vijest je sljedećeg dana prenio portal Index (hr), te agencija Hina, a zatim i izvjestan broj portala u regiji. U CNN-ovom članku se kaže: 

Novi koronavirus se može zadržati u spermi muškaraca čak i nakon što su se počeli oporavljati, što je otkriće koje otvara mogućnost da se virus može prenositi seksualnim putem, kineski istraživači su rekli u četvrtak [7. maja].
(...)
“Otkrili smo da SARS-CoV-2 može biti prisutan u spermi COVID-19 pacijenata, i SARS-CoV-2 se može uočiti u spermi pacijenata koji se oporavljaju,” napisao je Diangeng Li sa kolegama iz bolnice kineske narodne oslobodilačke vojske u Pekingu. 
(...)
To nije iznenađujuće otkriće. Mnogi virusi mogu živjeti u reproduktivnom traktu muškaraca. Za ebola i zika viruse je otkriveno da se šire spermom, nekad mjesecima nakon što se pacijent muškog spola oporavi.
Još uvijek nije jasno da li se koronavirus može širiti tim putem. Pronalazak dokaza prisutnosti virusa ne znači nužno da je zarazan.
(...)
“Ako se dokaže da se SARS-CoV-2 može prenositi seksualnim putem u budućim studijama, prenos seksualnim putem bi mogao biti od ključnog značaja za prevenciju prenosa,” napisao je tim.
“Apstinencija ili upotreba kondoma bi se mogli smatrati preventivnim mjerama za ove pacijente.

Studija na koju se poziva CNN-ov članak (Clinical Characteristics and Results of Semen Tests Among Men With Coronavirus Disease 2019 - Kliničke karakteristike i rezultati testova sperme među muškarcima sa COVID-19) rađena je na pacijentima u opštinskoj bolnici u kineskom gradu Shangqiu, kojima je potvrđen COVID-19 između 26. januara i 16. februara 2020. godine.

Kako piše Forbes u članku od 10. maja, istraživači nisu nastavili rad s pacijentima nakon završene studije, te nisu istražili koliko dugo se virus zadržava u spermi i da li ima potvrđenih slučajeva prenosa seksualnim putem. Sa druge strane, rezultati studije koja je rađena na 36 pacijenata u Wuhanu (No evidence of SARS-CoV-2 in semen of males recovering from COVID-19) i koja je objavljena 17. aprila, nije pronašla virus u spermi pacijenata 36 dana nakon njihovog oporavka. 

SARS-CoV-2 je još uvijek relativno nov virus, te se načini njegovog prenošenja još uvijek istražuju. Prenošenje seksualnim putem, odnosno putem sperme, još uvijek nije dokazano. To su naveli i sami/e autori/ke studije iz Shangqija su, kako je i navedeno u članku koji je objavila Hina.

Američki Centri za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) na svojoj stranici, koja je ažurirana 12. maja, daju sljedeće informacije o načinima prenošenja virusa putem tjelesnih tečnosti:

SARS-CoV-2 ribonukleidna kiselina [RNK] je uočena u uzorcima iz gornjeg i donjeg dišnog trakta, a SARS-CoV-2 virus je izolovan iz uzoraka iz gornjeg dišnog trakta i iz tekućine upotrijebljene za bronhoalveolarno ispiranje.

SARS-CoV-2 RNK je uočena u uzorcima krvi i stolice, a SARS-CoV-2 virus je izolovan u ćelijskoj kulturi iz stolice nekih pacijenata, uključujući jednog pacijenta sa upalom pluća 15 dana nakon pojavljivanja simptoma.

Trajanje prisustva SARS-CoV-2 RNK u uzorcima iz gornjeg i donjeg dišnog trakta i u uzorcima nepovezanim s plućima još uvijek nije poznato, ali može biti nekoliko sedmica ili diže.

Trajanje od nekoliko sedmica ili duže je primjećeno u slučajevima MERS-CoV ili SARS-CoV infekcija.

Virus SARS-CoV, zarazan i sposoban za reprodukciju, bio je izolovan iz uzoraka uzetih iz dišnog trakta, krvi i stolice. Za razliku od toga, zarazan i reproduktivan virus MERS-CoV je bio izolovan samo iz uzoraka uzetih iz dišnog trakta.

Još uvijek je nepoznato da li druge, ne-respiratorne tjelesne tečnosti zaražene osobe, uključujući povraćku, urin, majčino mlijeko ili spermu, mogu sadržavati SARS-CoV-2 koji je sposoban za reprodukciju i zarazan.

Budući da se u članku kaže kako je SARS-CoV-2 pronađen u spermi pacijenata koji su u akutnoj fazi infekcije ili su se počeli oporavljati, tvrdnju u naslovima članaka da je virus pronađen u spermi izliječenih pacijenata ocjenjujemo kao lažnu vijest, a ostale članke s tom tvrdnjom kao prenošenje lažne vijesti.

Tvrdnju da su “naučnici došli do zaključka” o prenošenju SARS-CoV-2 seksualnim putem ocjenjujemo kao lažnu vijest, s obzirom na to da naučnici nisu izveli konkretan zaključak da li je taj put prenosa moguć, kao i ocjenu pseudonauka jer je u pitanju pogrešno tumačenje rezultata naučne studije.

Iste ocjene dobija i članak na portalu Pravda, budući da naučnici nisu “sigurni” da se novi koronavirus “prenosi seksom”, niti imaju dokaz za to. 

Ostali članci sa ovim tvrdnjama dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti i pseudonauka.

Ocjenu klikbejt dajemo svim gorenavedenim naslovima sa netačnim tvrdnjama, te člancima sa naslovima o “šokantnim” rezultatima istraživanja, jer se u njima kaže kako je i prije bilo poznato da neki virusi mogu ostati u ljudskoj spermi nakon infekcije.

(Raskrinkavanje.ba)