Foto: Shutterstock, Muhammad Aamir Sumsum
Na Telegramu je 18. marta 2024. godine objavljena slika dokumenta koji izgleda kao saopštenje Bakingemske palače uz tvrdnju da je “preminuo britanski kralj Charles”. Dokument ima datum 18. mart i u njemu na engleskom jeziku stoji: Kralj je iznenada preminuo juče poslijepodne (eng. The King passed away unexpectedly yesterday afternoon).
Dokument je dijeljen i na drugim društvenim mrežama na našem govornom području (1, 2, 3). Tvrdnja da je preminuo britanski kralj dijelila se takođe u drugačijim verzijama objava (1, 2).
Lažno saopštenje
Mediji su početkom februara izvijestili da je britanskom kralju Charlesu III dijagnostikovan karcinom. Kako se navodi u članku Radija Slobodna Evropa, ovo je tada saopštila Bakingemska palača, bez navođenja detalja o stadiju bolesti i prognozi, ali je rečeno da je kralj počeo “redovne tretmane”.
Glasine da je kralj preminuo proširile su se 18. marta 2024. godine, no ubrzo su demantovane, o čemu su pisali britanski, ali i domaći mediji (1, 2, 3, 4). Kako se navodi u ovim člancima, lažna vijest pojavila se u medijima i objavama na društvenim mrežama na ruskom jeziku. Bakingemska palača je za rusku novinsku agenciju TASS istog dana dematovala tvrdnje da je kralj Charles III umro, navodeći da su “srećni što mogu potvrditi da kralj nastavlja sa službenim i privatnim poslovima".
Istog dana, britanske ambasade u Moskvi i Kijevu oglasile su se na nalozima na društvenim mrežama, navodeći da je riječ o lažnoj informaciji. Ipak, lažna vijest proširila se brzo i van ruskog i ukrajinskog govornog područja.
U analiziranim objavama na našem jeziku objavljeno je navodno saopštenje Bakingemske palače od 18. marta u kome piše da je kralj preminuo dan prije. Ovo saopštenje nije moguće pronaći na stranici kraljevske porodice niti na nalogu na društvenoj mreži X. Na ovom nalogu je dan kasnije, 19. marta, objavljena fotografija kralja uz opis u kome se navodi da se u Bakingemskoj palači sastao sa veteranima korejskog rata.
O ovoj lažnoj vijesti pisale su i svjetske fact-checking platforme, između ostalih, Maldita, Newtrail, Newsweek i USA Today. Daily mail u članku objavljenom 19. marta navodi da je tog jutra kralj viđen kako napušta dvorac Windsor i stiže u kraljevsku rezidenciju Clarence House u Londonu. Objavljene su i njegove fotografije od tog dana.
Shodno navedenom, prvu objavu tvrdnje da je kralj Charles III preminuo 18. marta, zajedno sa izmišljenim saopštenjem Bakingemske palače, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Ostale objave dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.
(Raskrinkavanje.ba)