Prva je ovu lažnu vijest plasirala Novinska agencija “Srna” u članku objavljenom 6. juna pod naslovom:
[1]U Republici Srpskoj najjeftinije gorivo u Evropi
U svom kratkom članku “Srna” je iznijela popriličan broj brojeva bez dodatnih objašnjenja:
[2]Najjeftinije gorivo u Evropi je u Republici Srpskoj, gdje je cijena litra benzina i dizela po jedan evro.
U Federaciji BiH litar benzina je 1,09 evra, a dizela 1,07, dok je u Srbiji benzin 1,29 evra, a dizel 1,36.
Cijena litra benzina u Hrvatskoj je 1,43 evra, a litar dizela je 1,36, u Crnoj Gori 1,41, odnosno 1,30 evra, dok je u Sloveniji 1,36, odnosno 1,30 evra.
Litar benzina u Albaniji je 1,44 evra, dizela 1,42, u Grčkoj 1,65, odnosno 1,31, a u Italiji cijena litra benzina je 1,64 evra, a dizela 1,52 evra.
To, međutim, nisu tačne cijene goriva u BiH. Prema pisanju “Klixa” od 6. juna, u Federaciji BiH litar benzina košta 2,31 KM, a litar dizela 2,30 KM.
Kako “Nezavisne” kažu 26. maja, u RS litar dizela košta do 2,26 KM, a litar benzina do 2,28.
Računajući dakle da “Srna” tvrdi da je cijena u RS 1,96 KM a u Federaciji 2,13 KM i 2,09 KM, ni jedna od tih tvrdnji nije tačna.
Šta je sa međunarodnim cijenama?
Na portalu “Autotraveler” pronašli smo najsvježije podatke. Tamo su cijene za BiH prikazane u eurima, za dizel 1,18 a benzin 1,18 i 1,21. U markama dizel 2,31 a benzin 2,31 i 2,37.
Dakle prikazana cijena dizela u odnosu na RS je veća 5 pfeninga, a cijena benzina za 3. U suštini razlika je mala. No, pogledajmo kako izgledaju tabele.
BiH plaća dakle najjeftiniji dizel u Europi ako zanemarimo 12 država koje imaju jeftiniji. Kada pričamo o cijenama “95ice”, morali bi zanemariti 10 država koje imaju tu vrstu goriva jeftiniju nego u BiH.
Jeftiniju “98icu” od BiH ima ponovo 12 zemalja.
Sve i da su podaci izneseni od strane “Srne” uvršeni ovoj bazi portala “Autotraveler”, u RS ni tada ne bi plaćali najjeftinije gorivo. Naime 8 država trenutno ima dizel ispod jednog eura, a a 7, odnosno 5 država ima “95ice” i “98ice” ispod eura.
Obzirom dakle da su sve tvrdnje na kojima se bazira “Srnin” članak lažne, isti ocjenjujemo kao lažnu vijest.
Od “Srne” su ovaj članak u identičnoj formi prenijeli portali televizije “BN”, “Alternativne televizije” te “Radio Televizije Republike Srpske” i portali “Iskra” i “Sputnik”. Svi oni dobili su ocjenu prenošenje lažne vijesti, osim “Alternativne televizije” koja je svoj članak obrisala.
Redakcija “Raskrinkavanja” poslala je redakciji “Srne” upit za izvor tvrdnji iznesenih u članku, međutim do trenutka objavljivanja ove analize nismo dobili odgovor.
(Raskrinkavanje.ba)