Foto: Freepik
Na Facebook profilu ovdje je 15.8.2024. godine objavljen dvominutni videosnimak uz tvrdnje o “blatnoj poplavi” koja se dogodila prije 300 godina i potopila cijelu planetu.
Većina vas je čula ili vidjela video snimke mega građevina koje se nalaze u morima, a ovo otkriće u ovom videu ispod mora je nešto neviđeno...
Blatna poplava je prekrila skoro cijelu Zemlju, nama za sada poznatu, prije oko 300 godina, a oni koji su preživjeli i dan danas vladaju sa nama jer su vjerovatno i prije poplave vladali sa nama i to je razlog zašto su baš oni preživjeli
Snimak bi trebao da predstavlja “dokaze” za tvrdnje iz opisa. U prvom dijelu prikazano je navodno arheološko otkriće dr. Roberta Ballarda u blizni Kanarskih ostrva. Na vrlo dobro osvijetljenom snimku vide se velike kamene figure ljudi i drugih stvorenja. U drugom dijelu snimka tvrdi se da je “dokaz” za blatnu poplavu hotel u Londonu ispod kojeg se nalazi metro stanica, i koji je trebao imao pet spratova, ali ima samo četiri.
Snimak je uz isti opis objavljen i na Telegram kanalu TABU, kao i na još nekoliko Facebook profila.
Teorija zavjere o “blatnoj poplavi” kruži na internetu još od 2019. godine. Njeni pobornici/e vjeruju da je do 18. ili 19. vijeka (detalji se razlikuju od objave do objave) postojala civilizacija Velika Tartarija, znatno naprednija od današnjeg društva. Stanovnici ove civilizacije nisu morali plaćati struju, smještaj ili bilo kakve druge potrepštine. U 18. ili 19. stoljeću je blatna poplava uništila Veliku Tartariju (u nekim verzijama je poplava predstavljena kao prirodan događaj, u drugima se tvrdi da je bila riječ o nekom vremenskom inženjeringu). Tvrdi se da je naša civilizacije zapravo izgrađena u proteklih 200 ili 300 godina na ostacima tartarske i da su njihove građevine zakopane u blatu nekoliko desetina metara ispod površine. Cijela ljudska historija je, kako tvrde, lažirana. Kao “dokazi” za ove tvrdnje uglavnom se prezentuju navodna arheološka pronalazišta ostataka ovog izgubljenog društva (1, 2, 3, 4).
Na ovu temu snimani su i podcasti, pisani “novinarski” članci i održavana “predavanja”.
Šta je historija, a šta su bajke?
Historija se definiše kao naučna disciplina koja proučava hronološke događaje iz prošlosti i uglavnom ih, na osnovu kritičkog pristupa izvornom materijalu, nastoji objasniti. Postoje četiri vrste historijskih dokaza: pisani, koji podrazumijevaju dokumentaciju o određenom događaju u formi pisama, knjiga, dokumenata ili novinskih članaka; vizualni, koji podrazumijevaju umjetnička djela ili fotografije vezane za određeni događaj ili historijski period; oralni, koji podrazumijevaju priče koje se usmeno prenose sa koljena na koljeno ili sačuvana usmena svjedočanstva o nekim događajima; i fizički, koji podrazumijevaju predmete i objekte koji su ostali iz nekog prošlog vremena. Historijska istraživanja podrazumijevaju proces sakupljanja i interpretacije ovakvih dokaza.
Teorija zavjere o Velikoj Tartariji i “blatnoj poplavi” više nalikuje na priču iz zbirke dječjih bajki, a ne na nešto što bi se moglo smatrati historijski utemeljenim, pogotovo ako se uzmu u obzir fantastični elementi poput čarobnjaka, portala i psećeglavih čudovišta koji se spominju u verzijama ove teorije zavjere.
Uprkos tome, riječ je o popularnom “zavjerološkom” narativu sa društvenih mreža kojim su se bavili i drugi fact-checking portali, uključujući i naš partnerski portal Faktograf.
Korijeni ove teorije zavjere mogu se pronaći u knjizi “Nova hronologija” koju je napisao ruski matematičar i teoretičar zavjere Anatoly Fomenko, koji je smatrao da je moćna država Tartaria ustvari današnja Rusija, da zapadne države nastoje da izbrišu rusku historiju i priču o njenom nastanku. Knjiga se u stručnim krugovima smatra pseudonaučnim djelom, a odbacilo ju je i Geografsko društvo Rusije. Od 2016. i 2017. godine, na internetu je Fomenkova teorija evoluirala i dodane su joj tvrdnje o “blatnoj poplavi”, te je poprimila elemente drugih teorija zavjera poput QAnona (link).
Tačno je da je na nekim azijskim mapama iz 17. i 18. stoljeća na sjeveru Azije i dijelovima Evrope bila ucrtana Tartarija. Međutim, kako je objašnjeno u članku fact-checking portala Logically Facts od 16.2.2023. godine, kartografi nisu prikazivali carstvo već njima slabo poznatu teritoriju pod kontrolom nekoliko različitih naroda koje su Evropljani nazivali Tartarima. Evropljani su koristili izraz “Tartar” da opišu nekoliko različitih grupa naroda, uključujući Mongole koji su napali Evropu u 13. i 14. stoljeću, i različita nomadska i sjedilačka plemena iz istočnoevropske i centralnoazijske regije. Smatra se da je izraz potekao od latinske riječi “tatarus”, koja je označavala Had, odnosno pakao u grčkoj mitologiji. Negativno značenje je vjerovatno povezano sa činjenicom da su mongolski napadači bili poznati po svojoj destruktivnosti i okrutnosti. U evropskim izvorima iz 17. i 18. stoljeća, Tartarija nije opisana kao carstvo ili država. U trećem izdanju enciklopedije Britannica iz 1771. godine, na primjer, Tartarija se opisuje kao geografska regija, navodi Logically Fact.
Dakle, na mapama je Tartarija bila označena kao geografsko podneblje, a ne kao carstvo. Ne postoje nikakvi historijski dokazi da je ikada postojalo ujedinjeno carstvo pod ovim nazivom u ovoj regiji, kao ni dokazi da se prije 200 do 300 godina desila neka poplava koja ga je zatrpala.
Navodna arheološka pronalazišta koja se na društvenim mrežama prikazuju kao “dokazi” za to nemaju utemeljenje u činjenicama.
Šta prikazuje snimak “otkrića” Tartarije?
Snimak arheološkog otkrića Roberta Ballarda kod Kanarskih ostrva nije autentičan. Robert Ballard je istraživač okeana i američki univerzitetki profesor, ali ne postoje apsolutno nikakve vijesti da je otkrio ostatke drevne civilizacije kod Kanarskih ostrva.
Snimak je zapravo izvorno objavljen 28.7.2024. na TikTok profilu “Anima Journeys”, koji koristi umjetnu inteligenciju za kreiranje videa izmišljenih čudesnih otkrića. Riječ, je dakle, o snimku napravljenom uz pomoć umjetne inteligencije, a ne autentičnom snimku stvarnog otkrića. U opisu originalnog videa na TikToku navodi se da ilustruje “pronalazak” Atlantide.
Navodna povezanost određenih historijskih objekata i pojedinih arheoloških otkrića sa Velikom Tartarijom i izmaštanom “blatnom poplavom” opovrgnuta je u analizi Faktografa od 28.9.2023. godine.
Na koncu, pogledajmo da li su tvrdnje o Velikoj Tartariji i blatnoj poplavi podržane ijednom od četiri vrste historijskih dokaza. Pisani dokazi iz 17. i 18. stoljeća, poput enciklopedije Britannice, ne bilježe postojanje velikog tartarskog cartva, već govore o teritoriji u dijelovima Azije i Evrope pod kontrolom tartarskih naroda. Pisani dokazi iz tog vremena koji bi potvrdili postojanje tog carstva ne postoje. Ne postoje ni pisani dokazi o “blatnoj poplavi”. Kada je riječ o vizualnim dokazima, postoje mape na kojima je ucrtana Tartarija, ali kao što je već objašnjeno, u pitanju je geografska regija, ne država. Oralni dokazi, priče koje se prepričavaju sa koljena na koljeno ili kredibilna usmena svjedočanstva, također ne postoje. Na koncu, ne postoje ni kredibilni fizički dokazi, odnosno arheološka otkrića koja bi bez sumnje potvrdila da su ostaci neke napredne civilizacije zatrpani blatom.
Shodno činjenicama, priču o Velikoj Tartariji koju je zatrpala “blatna poplava” prije 300 godina ocjenjujemo kao teoriju zavjere.
(Raskrinkavanje.ba)