Foto: Raskrinkavanje.ba
Na Facebooku je 19. oktobra 2023. godine objavljena fotografija za koju se tvrdi da prikazuje koreografiju navijača španskog fudbalskog kluba Atletico Madrid. Na fotografiji se vidi velika palestinska zastava raširena na tribinama. Fotografiju prati opis:
Koreografija navijača Atletiko Madrida…
Fotografija je objavljena s identičnim opisom na još jednoj Facebook stranici (link).
Dijeljena je i uz nešto drugačije opise u kojima se implicira da je riječ o koreografiji navijača španskog kluba (1, 2, 3, 4, 5).
Navijači Atletico Madrida
Free Palestine (19.10.2023.)
Madrid za Palestinu ‼️
Navijači Atletika poslali jasnu poruku ‼️ (21.10.2023.)
Da li je fotografija autentična?
Fotografija raširene palestinske zastave na tribinama dijelila se i van našeg govornog područja sa sličnim opisima kojima se implicira da se radi o rekvizitu navijača Atletico Madrida. Ipak, nije autentična, o čemu su već pisale strane platforme za provjeru činjenica Lead Stories, Reuters, Boom, The quint, France 24, Facta, Teyit i India Today.
Juan Jose Anaut, zamjenik direktora za komunikacije i marketing Atletico Madrida, rekao je za Reuters da nije riječ o autentičnoj fotografiji. Reuters je ukazao i na činjenicu da je klub odigrao samo jedan meč na svom terenu od eskalacije nasilja u Gazi 7. oktobra, i to preko dana. Na viralnoj fotografiji vide se upaljeni reflektori na stadionu.
Atletico Madrid odigrao je 8. oktobra utakmicu protiv Real Sociedada i prema informacijama objavljenim na stranici kluba, to je i jedini meč koji je ovaj klub uopšte odigrao između 7. i 19. oktobra, kada se fotografija pojavila na našem govornom području. Prema istom izvoru, meč je počeo u 16:15, dakle po danu. To se vidi i na snimku sa zvaničnog X naloga kluba.
Fudbaleri Atletico Madrida su 25.10.2023. odigrali utakmicu Lige šampiona protiv Celtica u Glasgowu. Na ovom su meču navijači škotskog kluba nosili palestinske zastave.
Fotografija generisana pomoću vještačke inteligencije
Kako su već utvrdile pomenute platforme za provjeru činjenica, fotografija je nastala korištenjem vještačke inteligencije. Na to, kako navode, ukazuju različite nepravilnosti na fotografiji, kao što je neprirodan oblik ruku navijača na njoj.
Hive Moderation alat za detekciju AI fotografija, koji je dostupan besplatno, procijenio je da je vjerovatnoća da je fotografija generisana vještačkom inteligencijom 99,9%.
Foto: Screenshot sa stranice HIVE MODERATION
Drugi slični alati koje su koristili Teyit, France 24, Boom i The quint dali su slične nalaze.
Siwei Lyu, profesor na Odsjeku za računarske nauke i inženjerstvo na Univerzitetu u Buffalu, rekao je za Reuters da fotografija snažno signalizira da je “napravljena vještačkom inteligencijom, vjerovatno iz modela kao što je stabilna difuzija”.
Prema pisanju portala India Today, fotografija je objavljena 18. oktobra na X profilu Atletico Universe. Osoba koja stoji iza naloga potvrdila je za ovu platformu da je fotografija napravljena pomoću vještačke inteligencije.
Kontaktirali smo osobu koja stoji iza ovog naloga, koja je potvrdila za India Today da je viralna fotografija napravljena pomoću vještačke inteligencije. “Napravio sam ovu fotografiju koristeći Bing Image Creator. Napravljena je da izrazi našu podršku palestinskom cilju”, rekli su.
Shodno navedenom, prvu objavu u kojoj je fotografija razvijene palestinske zastave na stadionu, napravljena pomoću vještačke inteligencije, predstavljena kao stvarna ocjenjujemo kao lažnu vijest. Ostala pojavljivanja dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.
(Raskrinkavanje.ba)