Da li aviokompanije u Evropskoj uniji još uvijek mogu dodatno naplaćivati ručni prtljag?

Foto: Rawpixel, Freepik

Na portalu Fashion (.hr) 12. oktobra 2023. godine objavljen je članak koji govori o regulacijama u Evropskoj uniji vezanim za ručni prtljag u avionu. Članak je naslovljen: 

Velike vijesti za putnike: Ryanair više neće smjeti dodatno naplaćivati ručnu prtljagu!

U članku se, između ostalog, navodi da su 4. oktobra “europski zakonodavci podržali rezoluciju o ukidanju naknada za ručnu prtljagu i rješavanju nedosljednih pravila za dimenzije kabinske prtljage”. 

Prema dokumentu, zastupnici su žestoko kritizirali pravila europskih zračnih prijevoznika oko pravila ručne prtljage, a koji nerijetko uzrokuju "neugodnosti" za putnike.
(...)
Iako se ova odluka tiče svih europskih aviokompanija, najviše utječe na popularnog europskog avioprijevoznika - Ryanaira, koji najviše prometuje Europom i koji je poznat po naplati ručne prtljage specifičnih dimenzija.

Dan kasnije, 13. oktobra, u naslovima dva portala objavljena je tvrdnja da aviokompanija “Ryanair više ne smije dodatno naplaćivati ručnu prtljagu” (1, 2). Sadržaj ovih članaka gotovo je identičan onom objavljenom na portalu Fashion.

Na portalu Putujmo jeftino 14.10.2023. godine objavljen je članak u čijem se naslovu takođe tvrdi da se prtljag više “neće moći naplaćivati”:

Više vam neće moći naplaćivati ručnu prtljagu – vijest godine!

U ovom se članku tvrdi da su informacije o navodnoj zakonskoj regulativi u EU “procurjele”, ali se navodi i da ova odluka još nije stupila na snagu. 

Od 4.10, Europska unija donosi zakon koji bi mogao promijeniti način na koji putujemo! Izgleda da će nam putovanje u 2024. godini biti lakše i povoljnije nego ikad prije. 
(...)
Prema informacijama koje su procurile, EU je prihvatila zakon koji će uskoro odlučiti da lowcost kompanije, kao i sve ostale, neće moći dodatno naplatiti uslugu za ručnu prtljagu. Da, dobro ste pročitali! Vaša ručna prtljaga više neće biti predmet dodatnih troškova, već će sve biti uključeno u cijenu leta.
(...)
No, što će se dogoditi nakon što ova odluka stupi na snagu? 

Ova četiri članka, prema podacima alata CrowdTangle, ostvarila su više od 3.000 interakcija na društvenoj mreži Facebook. 

Šta su činjenice?

U navedenim člancima govori se o prijedlogu Rezolucije o standardiziranim dimenzijama ručne prtljage, koji je Evropski parlament usvojio 4. oktobra 2023. godine. Ova rezolucija govori o problemima koji proizlaze iz različitih pravila koja primjenjuju aviokompanije, kao i o potrebi postojanja ujednačenih minimalnih standarda po pitanju broja komada, veličine i naknada za ručni prtljag. 

Evropski parlament, između ostalog, podsjeća u Rezoluciji da se ručna prtljaga, prema postojećoj sudskoj presudi C-487/12 Suda pravde Evropske unije, treba smatrati “elementom koji je nužan” za putnike/ce. Parlament u Rezoluciji “potiče Komisiju da predstavi konkretne mjere politike kako bi se uključila presuda Suda EU-a u predmetu C-487/12, prema kojoj ručna prtljaga ne može biti predmet doplate (...)”.

Prijedlog ove rezolucije podnijet je u ime Komiteta za peticije Evropskog parlamenta 26. septembra 2023. godine, a Evropski parlament usvojio ga je, kako je navedeno, u prvom čitanju 4. oktobra. To, ipak, ne znači da je riječ o odluci Evropske unije kojom se aviokompanijama nameću bilo kakve obaveze. Jasno je to i iz pomenutog sadržaja Rezolucije, budući da se u njoj navodi da Evropski parlament “potiče” ili “poziva” Evropsku komisiju da usvoji određene mjere. 

Naime, redovna procedura usvajanja legislative u Evropskoj uniji podrazumijeva da Evropska komisija podnosi prijedloge zakona, koje usaglašavaju i usvajaju ili odbijaju, potencijalno kroz više čitanja, Vijeće Evropske unije i Evropski parlament. U slučaju ove rezolucije, kako je navedeno, prijedlog nije došao od Evropske komisije. 

Kako se u članku o ovoj temi portala The Journal od 4. oktobra navodi, ova rezolucija nema nikakvu obavezujuću snagu. 

U izjavi za The Journal, portparol Evropskog parlamenta objasnio je: “Danas donesena rezolucija nije bila zakonodavna, što znači da nije obavezujuća, ali izražava stavove Parlamenta.

Pošto samo Evropska komisija ima pravo da predlaže zakone u EU, ona bi u praksi morala da da konkretan prijedlog.
(...)
Kada to uradi, Parlament može da izmijeni prijedlog kao kozakonodavac, zajedno sa Vijećem EU“, rekao je portparol.

Dakle, pomenuta rezolucija, koju Evropski parlament zaista jeste usvojio, nije obavezujuća za kompanije te još uvijek ne znači da Ryanair, ili bilo koja druga aviokompanija, “ne smije” ili “neće smjeti” naplaćivati ručni prtljag. 

Određene mjere vezane za regulaciju ovih pitanja razmatraju se unutar Evropske komisije, potvrđeno je za portal Politico. No, formalno, u Evropskoj uniji još uvijek nije usvojena takva legislativa te ne postoje informacije o njenom potencijalnom sadržaju. 

Dozvoljene dimenzije i naplata ručnog prtljaga različite su kod različitih aviokompanija, u zavisnosti od njihovih uslova i propisa. Ova pravila nisu ujednačena. 

Dakle, ni tvrdnja da aviokompanije “neće smjeti” niti da “ne smiju” dodatno naplaćivati ručni prtljag u vrijeme objave pomenutih članaka nije bila tačna. Shodno tome, ove tvrdnje dobijaju ocjenu dezinformacija. 

Istu ocjenu dajemo i tvrdnji da ova “odluka” Evropskog parlamenta “utječe” na rad aviokompanija, naročito na rad kompanije Ryanair, kao i da “od 4.10 Europska unija donosi zakon” koji se odnosi na dimenzije i naplatu ručnog prtljaga. 

(Raskrinkavanje.ba)