Na Facebook profilu Veselin Dimić, 16. decembra 2021. godine objavljena je slika svojevrsnog “stripa” o vakcinaciji, uz sljedeći opis:
Maske ne deluju ali ih morate nositi. Distanca ne deluje ali je morate sprovoditi. Vakcine ne deluju, ali se morate vakcinisati. I kad sve ispoštuješ i vidiš da nije dalo rezultate, još te i razbolelo i uništilo prirodni imunitet, umesto da za sve okriviš one koji su te ubeđivali da ćeš slušajući njih biti zaštićen i siguran, ti za sve okriviš zdrave i normalne ljude koji nisu nosili masku i primali vakcine.
U objavi se, dakle, tvrdi da zaštitne maske, fizička distanca te vakcinacija “ne djeluju”. Na “stripu” se navodi: “Prokleti antivakseru, ovo je zbog tebe.”
Objava je sa pomenutog profila do vremena pisanja ove analize podijeljena više od 1.300 puta. Istu sliku i tekst objave pronašli smo na još više od 50 Facebook profila, grupa i stranica.
Šta su činjenice?
“Strip” je originalno objavljen na Twitter nalogu George Alexopoulos 13. decembra 2021. godine. Umjesto citata na našem jeziku, originalno je na “stripu” napisano: “Nisi potpuno vakcinisan/a?! Zar ne želiš biti zdrav/a, kao ja?” (“You aren’t fully vaxxed?! Don’t you want to be healthy, like me?”).
Tvrdnje objavljene uz ovu sliku posve su neutemeljene. Zaštitne maske za lice pokazale su se kao efikasno sredstvo zaštite u pandemiji. Nauka ih preporučuje kao sredstvo suzbijanja širenja zaraze virusom SARS-CoV-2. Kako Univerzitet “Johns Hopkins Medicine” navodi, zaštitne maske doprinose sprečavanju širenja zaraze bolešću Covid-19. Isto se navodi i na stranici medicinske institucije Mayo Clinic.
Reuters u analizi činjenica vezanih za tvrdnje o efikasnosti zaštitnih maski iz marta 2021. godine navodi sljedeće:
Studija u Kansasu koja je upoređivala okruge sa obavezom nošenja maske sa okruzima u kojima ova obaveza ne postoji, između 1. juna i 23. avgusta 2020. godine, pokazala je da je stopa infekcije Covid-19 opala u okruzima u kojima je nošenje maske obavezno.
Studija objavljena u Zborniku radova Nacionalne akademije nauka SAD-a (Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA - PNAS) otkrila je da su se trendovi infekcije dramatično promijenili kada su mjere nošenja maski uvedene 6. aprila u sjevernoj Italiji i 17. aprila u New Yorku – u to vrijeme među najteže pogođenim područjima svijeta zdravstvenom krizom. (ovdje).
Mjere fizičkog distanciranja takođe su dokazano efikasna zaštita u pandemiji. Kako se navodi u članku objavljenom 23. februara 2021. godine u Zborniku radova Nacionalne akademije nauka SAD-a, držanje fizičke distance smanjuje vjerovatnoću pojedinca/ke da se zarazi virusom SARS-CoV-2.
Longitudijalna istraga koja je uključila 2.120 online učesnika/ka pokazala je da su individualne razlike važne. Učesnici/e koji/e su održavali/e veću fizičku distancu na virtuelnim mjerama ponašanja – simulacijama koje su predstavljale grafičke prikaze specifičnih scenarija iz stvarnog svijeta, tražeći od njih da se pozicioniraju u odnosu na druge na sceni – imali/e su manju vjerovatnoću da se zaraze infekcijom Covid-19.
Niz drugih studija potvrdio je da držanje fizičke distance među pojedincima/kama smanjuje mogućnost njihove zaraze (1, 2). Studija objavljena 22. septembra 2021. godine u medicinskom časopisu PLOS ONE ispitivala je uticaj politike fizičkog distanciranja na ponašanje i širenje epidemije u Njemačkoj. Fizička distanca pokazala je, navodi se u studiji, značajne efekte:
U poređenju sa referentnim pokazateljima bez društvenog distanciranja, u roku od tri sedmice, politika distanciranja je izbjegla 84% potencijalnih slučajeva Covid-19 (procjena tačke: 499,3K) i 66% potencijalnih smrtnih slučajeva (5,4K).
Vakcine protiv Covid-19 takođe su dokazano efikasne protiv ove bolesti. Dostupni podaci pokazuju da vakcinisani/e protiv Covid-19 imaju značajno manji rizik od hospitalizacije i smrti u odnosu na one koji nisu vakcinisani.
Centar za istraživačko novinarstvo Srbije objavio je podatke prikupljene iz 21 zdravstvene ustanove iz Srbije. Podaci pokazuju da je u Srbiji značajno više hospitaliziranih i umrlih od Covid-19 pacijenata/kinja bilo nevakcinisano.
Kako navode, od januara do oktobra 2021. godine, u Opštoj bolnici Valjevo je među hospitalizovanim od Covid-19 bilo 83.9% nevakcinisanih, a 16.1% vakcinisanih. Takođe, 79.8% preminulih od Covid-19 bilo je nevakcinisano, dok je 20.2% bilo vakcinisano.
Slika: cins.rs
Prema istraživanju koje su u septembru objavili američki Centri za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), na osnovu praćenja 600.000 osoba u 13 američkih država u periodu od aprila do jula, nevakcinisani/e su imali/e 11 puta veću šansu da umru od Covid-19 i deset puta veću vjerovatnoću da će biti hospitalizovani/e u odnosu na vakcinisane. Nevakcinisani/e su, takođe, imali/e 4,5 puta veću šansu da se zaraze.
Istraživanje naučne grupe Epi-Phare, koju su osnovali francuski fond zdravstvenog osiguranja i francuski državna agencija za lijekove, pokazalo je da vakcinacija protiv Covid-19 smanjuje rizik od hospitalizacije i smrti za 90 posto kod ljudi starijih od 50 godina. Rezultati istraživanja objavljeni su 11. oktobra 2021. Dakle, vakcinacija protiv Covid-19 efikasno je sredstvo zaštite od ove bolesti.
Sa druge strane, ne postoje nikakve naučne studije ili bilo kakvi relevantni dokazi koji bi potvrdili neke od iznesenih tvrdnji.
Shodno činjenicama, navedene tvrdnje, prvi put objavljene na Facebook profilu Veselin Dimić, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Druge objave istih tvrdnji dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.
(Raskrinkavanje.ba)