Foto: Freepik
Na Facebook stanici Prtljag na aerodromu 11. decembra 2023. godine objavljen je “oglas” o prodaji izgubljenih kofera koji su navodno zadržani na “aerodromu” po cijeni od jednog eura. U objavi, za koju se može pretpostaviti da je prevod s nekog drugog jezika, navedeno je da takvi koferi obično sadrže vrijedne stvari poput mobitela, laptopa i nakita, a za “narudžbu” je potrebno “kliknuti” na link iz objave.
❗️Izgužvana prtljaga na aerodromu za samo 1€ ❗️🎁
Izgubljeni prtljag pohranjen duže od 3 mjeseca mora se zbrinuti. 😱
Pošto moramo da ispraznimo magacinu, prodajemo kofere za samo 1€❗️🎁
U koferima se često nalaze mobiteli, laptopi, vrijedan nakit i mnoge druge cool stvari🔥🔥🔥
Samo na mreži.
Za narudžbu kliknite na oglas i idite na web stranicu! 👇🏻
Klik na opciju “Learn more” vodi na web stranicu na norveškom jeziku, na kojoj se navodno može izvršiti prednarudžba “knjige o sportu”. Web stranica ne sadrži daljnje upute o “kupovini” kofera s aerodroma.
Objava je ostvarila preko 60 interakcija, od čega 20 komentara. U komentarima su neautentične recenzije s profila osoba koje su navodno kupile kofere iz oglasa i u njima pronašle razne vrijedne predmete, pa čak i novac.
11. decembra je na navedenoj Facebook stranici objavljeno još šest sličnih “oglasa” o prodaji zadržanih kofera (1, 2, 3, 4, 5, 6), a 15. decembra još sedam (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7).
Obrazac svih objava je isti: u opisu se navodi da se prodaje izgubljeni i zadržani prtljag s aerodroma, uz sliku poredanih kofera na kojoj je dodan plakat s ispisom “Izgubljena prtljaga €1.00”. U komentarima ovih objava neautentični profili “potvrđuju” istinitost oglasa svojim pozitivnim iskustvom kupovine.
Prodaja izgubljenog prtljaga je laž
Facebook objave u kojima se lažno oglašava prodaja izgubljenog prtljaga ili poštanskih paketa po simboličnoj cijeni pojavljuju se iznova. U analizi Raskrinkavanja iz novembra ove godine pisali smo o takvim objavama na stranici koja je zloupotrijebila vizuelni identitet Međunarodnog aerodroma Sarajevo. Radilo se o prevari koja može uzrokovati krađu ličnih podataka i neželjene finansijske troškove.
Ni aerodromi iz regije nisu bili “pošteđeni” zloupotrebe u objavama u kojima se njihovo ime koristilo za oglašavanje prodaje izgubljenog prtljaga koji se ne može više čuvati u aerodromskim objektima. Zračna luka Zagreb se 10. novembra oglasila povodom ovakvih objava na Facebook stranici koja se lažno predstavljala kao stranica ovog aerodroma. Samo dan kasnije, 11. novembra, to je učinio i aerodrom u Ljubljani na svojoj Facebook stranici. U oba slučaja korištena je jedna od slika kofera koju je objavila i stranica Prtljag na aerodromu.
Slika: Reakcije zagrebačkog i ljubljanskog aerodroma na lažne objave o prodaji prtljaga
Originalna fotografija kofera objavljena je na društvenoj mreži Reddit i prikazuje nagomilane izgubljene kofere u skladištu na aerodromu u Firenci. Na originalnoj fotografiji nema plakata za oglašavanje prodaje kofera.
Dodatno, u decembarskim objavama se na plakatu na kojem je ispisana navodna cijena izgubljenih kofera zapravo nalazi logo Aerodroma Banja Luka, odnosno preduzeća Aerodromi Republike Srpske.
Slika: Detalji fotomontaže iz objava stranice Prtljag na aerodromu
Kako se iz ranijih Facebook objava “prodaje” prtljaga aerodroma iz BiH i regije moglo vidjeti, postojala je opasnost od zloupotrebe ličnih ili bankovnih podataka. Budući da je web stranica na koju vode objave s Facebook stranice Prtljag na aerodromu na norveškom jeziku i nema očigledne veze s tvrdnjama iz Facebook objava, ne možemo sa sigurnošću reći šta je motiv iza obmanjujućih objava analiziranih u ovom tekstu.
Prtljag na aerodromu Bihać?
Iako u objavama na Facebook stranici Prtljag na aerodromu nije navedeno koji aerodrom “prodaje” zadržani prtljag, a na plakatima s cijenom je logo Aerodroma Republike Srpske, na naslovnoj i profilnoj slici stranice je ilustracija Međunarodnog aerodroma Bihać. Ove slike su postavljene 11. decembra 2023. godine (1, 2). Ranije objave na ovoj stranici bile su na tajskom jeziku i nisu bile vezane ni za kakve poslove s prtljagom (1, 2, 3).
Slika: Profilna i slika naslovnice Facebook stranice Prtljag na aerodromu
Iskorištena ilustracija aerodroma Bihać objavljena je na nezvaničnoj Facebook stranici Međunarodni aerodrom Bihać još 2016. godine. Aerodrom Bihać postoji kao javno preduzeće koje je osnovalo Gradsko Vijeće Grada Bihaća 2015. godine, no sam aerodrom nije izgrađen. Prema pisanju portala Klix, izgradnja aerodroma tek je u prvoj fazi, u sklopu koje se vrši otkup zemljišta za izgradnju uzletno-sletne staze.
U vrijeme pisanja ove analize stranica Prtljag na aerodromu, za koju u opisu stoji da predstavlja stranicu centra za visoko obrazovanje, imala je preko 1.100 pratitelja/ki. Prema podacima iz Facebookovog centra za transparentnost, stranica je pokrenuta u septembru 2013. godine i od tada nije mijenjala naziv. Administratori ove stranice su u Kolumbiji i Vijetnamu.
Slika: Detalji iz sekcije “Transparentnost stranice”
Ovi podaci dodatno potvrđuju da se na stranici ne objavljuju autentični oglasi.
Shodno navedenom, analizirane objave na Facebook stranici Prtljag na aerodromu ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Raskrinkavanje.ba)