Recikliranje homofobije: Homoseksualnost nije bolest i ne može se “liječiti”

Foto: Stavrialena Gontzou/ Unsplash

Na portalu Dnevno (.hr) 27.11.2013. godine objavljen je članak opremljen naslovom:

Bivši homoseksualac govori: ‘Homoseksualnost je bolest duha i može se liječiti!’

U članku se tematizira iskustvo Richarda Cohena, muškarca koji je “bio homoseksualac sve dok nije upoznao Isusa”. O njemu se navodi da je osoba koja “piše knjige te vodi centre za ozdravljenje od homoseksualne bolesti”, a ističe se i njegova posjeta Zagrebu u maju te godine.

Ostatak članka tematizira “izlječenje od homoseksualnosti”, koje je Cohen navodno prošao. Cohenovo iskustvo u članku predstavljeno je kao svojevrsni dokaz da je homoseksualnost bolest i da se “oboljeli” mogu konvertovati, odnosno postati heteroseksualni.

Autor/ica potpisan/a samo inicijalima Z.K. između ostalog navodi:

Da je homoseksualnost bolest koja se može liječiti potvrđuju i mnogi homoseksualci koji su uspjeli izliječiti ovaj, prvenstveno duhovni poremećaj. Neki od njih rado izlaze u javnost sa svojim svjedočanstvom ne bi li tako pomogli onima koji su zapali u strašnu kaljužu grijeha koju izaziva homoseksualni čin.
Opće je poznato da je homoseksualnost u puno slučajeva izazvana poremećajem u djetinjstvu. Isto tako nemali broj homoseksualaca pati od depresije i osjećaja manje vrijednosti. Uvijek, ali baš uvijek krive društvo za te osjećaje, a vrlo rijetko se odlučuju na borbu s uzročnikom svoje depresije. Homoseksualci su ljudi koji su zbog svog grijeha i izopačenosti daleko od istine no, samo ljubav, jaka želja, molitva i žrtva može im pomoći u otkrivanju istine.

Uz neke izmjene, članak je prenio portal Saff. Zatim je u septembru 2014. godine objavljen na portalima Centar za prirodnu medicinu i Hercegovina (1, 2,).

Na portalu Hercegovina 15.9.2014. godine objavljen je članak sličnog naslova kao na portalu Dnevno (.hr). U članku s naslovom “Bivši homoseksualac svjedoči: Homoseksualnost je bolest i ona se može izliječiti, ja sam u potpunosti ozdravio” navodi se da je izvor Dnevno (.hr). Međutim, sadržaj ovog članka nije isti kao na portalu Dnevno (.hr). U članku portala Hercegovina navodi se:

Nažalost, homoseksualci su samo ljudi zakovani u kanđama grijeha, izmanipulirani najjeftinijim trikovima, ali su i sami svjesni duboko u sebi svoje bolesti kao i mogućeg izlječenja.
Promoviranje homosekualnosti, zavođenja mladih duša u smjeru devijantne politike najviše odgovara neobičnim ljudima današnjice koji se pripremaju na svijet bolesti, na svijet bez Boga i života i Novog poretka u kojemu se izokrenuto predstavlja kao normalno, a normalno kao bolesno. Bog ne mrzi homosekualce nego homoseksualnost kao grijeh, dok homosekualci zapravo ni ne postoje.
To su samo zlom mučeni ljudi koji ne znaju kako izliječiti nešto za što im svijet govori da je normalno.

Cohen se pominje tek na kraju ovog članka.

Ova verzija članka objavljena je u septembru 2019. godine na portalu Novi, zatim u martu 2021. godine na portalu Sveta petka te u maju 2022. godine na portalu Saznajemo. Članak portala Saznajemo dijelio se na Facebooku i u januaru 2023. godine (1). 

Na svim navedenim portalima upadljivo je prenošenje članka s pravopisnom greškom u tekstu (“u kanđama grijeha”).

Šta su činjenice?

Richard Cohen je psihoterapeut iz Sjedinjenih Američkih Država (SAD), prema rezultatima pretrage. Autor je nekoliko knjiga u kojima promoviše ideju da je homoseksualnost “izlječiva” te tvrdi da je i sam prošao to “iskustvo”. Osnivač je i Međunarodnog udruženja za izlječenje (engl. International Healing Foundation) koje, prema navodima sa službene stranice, organizuje obrazovne programe, savjetovanja, kao i seminare za “izlječenje”. Cohen je 2002. godine izbačen iz američkog Udruženja terapeuta (American Counseling Association, ACA) zbog višestrukih kršenja etičkih pravila.

U analiziranim člancima njegova svjedočanstva o tome da se “izliječio od homoseksualnosti” iskorištena su kao dodatni dokaz teze da je u pitanju bolest, što je sasvim netačno.

Prema definiciji enciklopedije Britannica, homoseksualnost je seksualni interes i privlačnost prema istom spolu. LGBT Čitanka 3, izdanje Sarajevskog otvorenog centra, o temama u vezi s LGBT osobama, aktivistima/kinjama i društvom navodi sljedeću definiciju homoseksualnosti:

Homoseksualna ili istospolna orijentacija je emotivna, seksualna, duhovna, romantična i druga privlačnost prema osobama istog spola. Homoseksualnost nije ni medicinski ni psihijatrijskopsihološki poremećaj, već se dugo vremena tretira kao dio normalnog spektra seksualnosti kod čovjeka i životinja.

Američko udruženje psihijatara (American Psychiatric Association-APA) uklonilo je homoseksualnost s liste mentalnih poremećaja 1973. godine, a 1990. godine i Svjetska zdravstvena organizacija odlučila se na isti korak.

Navodi da “nemali broj homoseksualaca pati od depresije i osjećaja manje vrijednosti” te da “uvijek krive društvo za te osjećaje” manipulativni su. Većina osoba homoseksualne orijentacije, kako navode američki Centri za kontrolu i prevenciju bolesti (Centers fof Disease Control and Prevention, CDC), ima i održava dobro mentalno zdravlje iako istraživanja pokazuju da su u većem riziku od problema u vezi s mentalnim zdravljem. Ipak, stigmatizacija, homofobija i diskriminacija mogu negativno uticati na zdravlje. 

U članku portala Saznajemo u vrijeme pisanja ove analize nalazila se i pop-up reklama koja se prikazuje preko cijelog ekrana, a koja onemogućava čitanje sadržaja. U njoj se korisnici/e navode da kliknu na sliku kako bi zatvorili/e reklamu, što ih preusmjerava na sadržaj reklame.

U svim analiziranim člancima promoviše se tvrdnja da je “korekcija” seksualnosti moguća, što nema utemeljenje u naučno utvrđenim činjenicama. Raskrinkavanje je upravo o tvrdnji da je korekcija seksualnosti moguća pisalo u analizi objavljenoj 12.10.2021. godine.

Korekcija seksualnosti putem “terapije konverzijom” pseudonaučna je praksa koja je bila jedan od načina koji/e su pojedinci/ke birali/e u vremenima kada se homoseksualnost definisala kao mentalni poremećaj. No, i nakon revidiranja te definicije, “terapiju konverzijom” podržale su brojne grupe, posebno konzervativno-religijske, koje ne prihvataju činjenice te i dalje zastupaju netačne stavove o tome da je homoseksualnost bolest i da se može liječiti. 

U publikaciji američkog Odjela za zdravstvene i ljudske usluge objašnjeno je šta je seksualna orijentacija i može li se ona promijeniti. Istaknuto je da postoje brojne teorije o porijeklu seksualne orijentacije osobe i da je većina naučnika/ca danas saglasna s tim da je seksualna orijentacija najvjerojatnije rezultat složene interakcije kognitivnih i bioloških faktora. 

Kod većine ljudi seksualna orijentacija oblikuje se u ranom dobu. Postoje i značajni dokazi koji ukazuju na to da biologija, uključujući genetske ili urođene hormonske faktore, igra značajnu ulogu u seksualnosti neke osobe.

Na pitanje da li je seksualna orijentacija izbor, u publikaciji se odgovara:

Ne, ljudska bića ne mogu izabrati da budu gej ili strejt. Seksualna orijentacija javlja se kod većine ljudi u ranoj adolescenciji, bez ikakvog prethodnog seksualnog iskustva. Iako možemo izabrati hoćemo li djelovati u skladu sa svojim osjećajima, psiholozi/ginje ne smatraju da je seksualna orijentacija svjestan izbor koji se može dobrovoljno promijeniti.

Podsjetimo i da novinari/ke imaju obavezu da se suzdrže od diskriminacije na osnovu spola, roda, spolnog identiteta, rodnog identiteta, rodnog izražavanja i/ili seksualne orijentacije, što se, između ostalog, navodi i u Kodeksu za štampu i online medije Vijeća za štampu BiH.

Neodgovoran medijski pristup kojim se plasiraju dezinformativni narativi protiv marginalizovanih grupa, u ovom slučaju LGBTIQ+ zajednice, rezultiraju dodatnom diskriminacijom i ugrožavanjem njihovih ljudskih prava.

Medijskim praksama u izvještavanju o marginalizovanim grupama Raskrinkavanje se bavi u rubrici “Preko margine” čija se baza podataka koristila za pisanje istraživanja Udruženja građana i građanki “Zašto ne” pod nazivom “Dezinformacije o marginalizovanim grupama” 2020. godine.

Shodno navedenim činjenicama, tvrdnju iz članka portala Dnevno (.hr) da je “homoseksualnost bolest” ocjenjujemo kao lažnu vijest. 

Istu ocjenu dajemo tvrdnji iz istog članka da je homoseksualnost “duhovni poremećaj” koji se može “izliječiti”. Ovu tvrdnju ocjenjujemo i kao pseudonauku.

Sve kasnije objave ovih tvrdnji ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.

(Raskrinkavanje.ba)