Na Facebook stranici Drina media je 24.2.2022. objavljen videosnimak koji prikazuje više osoba koje na krov nekog objekta ističu zastavu Rusije. Snimak je na ovoj Facebook stranici podijeljen uz opis u kom se navodi da su “Rusi osvojili Kijev” te da prikazuje skupštinu Ukrajine.
Rusi osvojili Kijev, podizanje zastave na Skupštini Ukrajine!
Snimak u trajanju od 27 sekundi lošeg je kvaliteta, ali se na njemu može razaznati da na vrhu nekog visokog objekta četiri osobe postavljaju zastavu Rusije. Do vremena pisanja ove analize, snimak je pregledan više od 4.200 puta. Objavljen u 16:26 sati, 24.2.2022.
Do vremena pisanja ove analize, opis objave je izmijenjen, te se u njoj više ne navodi da snimak prikazuje “podizanje zastave na Skupštini Ukrajine”. Ipak, tvrdnja da su “Rusi osvojili Kijev” još uvijek stoji u naslovu objavljenog snimka, što i dalje implicira da snimak prikazuje Kijev.
Na Facebook profilu Владимир Радојевић objavljen je isti videosnimak uz opis u kom se navodi:
Gotovo je....podignuta je Ruska zastava na zgradi skupštine grada u Kijevu.
I ovaj opis objave naknadno je uređivan, te se u vrijeme pisanja ove analize navodi da je riječ o “skupštini grada u Kahovku”. Originalno objavljen opis može se vidjeti kroz istoriju uređivanja na Facebooku.
Šta su činjenice?
Rano ujutru 24.2.2022. godine ruska vojska napala je više gradova u Ukrajini, pokrenuvši, kako je to predsjednik Ruske Federacije Vladimir Putin nazvao, “specijalnu vojnu operaciju”. Situacija u Ukrajini mijenja se veoma brzo, te nove vijesti dolaze iz minuta u minut. Do vremena pisanja ove analize, u večeri 24.2.2022, nekoliko časova nakon objavljivanja pomenutog videosnimka, ruske snage još uvijek nisu zauzele ukrajinski glavni grad Kijev.
Vojska se približava Kijevu, izvještava Reuters, borbe se vode oko važnih okolnih tačaka, ali nije tačno da je grad osvojen.
Savjetnik kancelarije ukrajinskog predsjednika rekao je da su ruske snage zauzele bivšu nuklearnu elektranu u Černobilju, samo 90 km (60 milja) sjeverno od prijestonice. Borbe su se vodile i na aerodromu Hostomel, nedaleko od Kijeva, gdje su slijetali padobranci. Ukrajinski zvaničnik je kasnije rekao da je aerodrom ponovo zauzet.
Ni tvrdnja da objavljeni snimak navodno prikazuje izvješenu zastavu Rusije na “Skupštini Ukrajine” nije tačna. Naime, zgrada ukrajinskog parlamenta, Verkhovna Rada, na svome vrhu ima kupolu koje na objavljenom snimku evidentno nema.
Slika: Twitter nalog Verkhovna Rada of Ukraine
Zgrada na snimku ima četvrtasti vrh te se do njenog vrha protežu strujne žice i grane drveća, što nije slučaj sa zgradom Parlamenta. O kom objektu je zapravo riječ ne možemo pouzdano tvrditi, ali pojedini mediji i korisnici/e društvenih mreža tvrde da je riječ o Kakhovskoj hidroelektrani (1, 2, 3, 4).
Posmatrajući ovu zgradu kroz platformu Google mape, jasno se mogu uočiti određene sličnosti između nje i objekta na snimku. Zgrada je sličnog oblika i boje te je uočljiv veliki broj strujnih žica.
Slika: Google mape
Na snimku koji je 24.2.2022. godine objavljen na YouTube kanalu Sky News mogu se vidjeti snage ruske vojske kako prolaze pored zgrade hidroelektrane u gradu Kakhovka, što ističe i novinarka na snimku. Na 32. sekundi snimka može se vidjeti trenutak kačenja zastave, propraćen riječima novinarke: “Kasnije na tom snimku ruska zastava je izvješena na vrhu te zgrade u Kakhovki”.
Iako se, dakle, ne može sa sigurnošću tvrditi da je riječ o zgradi pomenute hidroelektrane, jasno je ipak da nije riječ o zgradi “Skupštine Ukrajine” ili “skupštine grada u Kijevu” ili “Kahovku”. Takođe, do vremena pisanja ove analize, ruske snage nisu osvojile Kijev.
Shodno činjenicama, pomenute tvrdnje ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Marija Ćosić i Emir Zulejhić, Raskrinkavanje.ba)