Foto: Freepik.com
Na anonimnom portalu Zdravlje priroda 26. juna 2022. godine objavljen je članak o medicinskoj proceduri koja se provodi u Tuzli. Članak je naslovljen:
TUZLANSKI LJEKARI NAPRAVILI LIJEK O KOJEM SVIJET I EVROPA PRICAJU, RAK NESTAJE ZA 20 MINUTA!
U članku se navodi da je tim ljekara/ki na Univerzitetskom kliničkom centru (UKC) Tuzla izveo tretman etanolske ablacije tumora jetre. Između ostalog, u članku stoji:
Tuzlanski ljekari napravili lijek o kojem svijet i Evropa pricaju, rak nestaje za 20min.
Vjerovali ili ne, ovo je istina
Vijest sedmice dolazi iz Bosne i Hercegovina, konkretno iz Tuzle, a za sve je zaslužna nekolicina istinskih stručnjaka sa Univerzitetskog kliničkog centra u Tuzli, koja je po prvi puta prije nekoliko dana, u Bosni i Hercegovini, izvela i u rutinsku praksu stavila novu metodu za tretman tumora jetre, bez, (p a z i t e), izvođenja operativnog zahvata.
Iste tvrdnje pronašli smo u još četiri članka objavljena 2022. godine (1, 2, 3, 4), tri članka objavljena 2020. godine (1, 2, 3), kao i u nizu objava na Facebooku. Najranija trenutno dostupna objava ove tvrdnje datira od 9. januara 2020. godine, a pronašli smo je na portalu Regionalni.
Članak s ovim tvrdnjama objavljen je 2.4.2022. na portalu Recepti za Vas i do vremena pisanja ove analize, prema analizi CrowdTangle alata kompanije Meta, ostvario je više od 24.000 interakcija.
Šta su činjenice?
Tvrdnjom da su ljekari/ke iz Tuzle navodno napravili/e lijek od kog rak “nestaje za 20 minuta” bavio se naš partnerski portal iz Hrvatske Faktograf u analizi iz januara 2020. godine, koju možete pročitati ovdje.
Analizirani članci gotovo su identični članku koji je objavljen 30.11.2015. godine na zvaničnoj stranici Univerzitetskog kliničkog centra Tuzla. Kako se u tekstu sa zvanične stranice UKC Tuzla navodi, tada je prvi put u Bosni i Hercegovini “izvedena i u praksu stavljena nova metoda za tretman tumora jetre bez izvođenja operativnog zahvata”.
Članke o izvođenju ovog tretmana je u novembru 2015. godine objavio niz medija u regionu (1, 2, 3).
U navedenim člancima iz 2020. i 2022. godine netačno se navodi da je riječ o “vijesti sedmice”, budući da je vijest stara skoro sedam godina. U pomenutim člancima ne navode se nikakve vremenske odrednice iz kojih bi se moglo zaključiti da je riječ o staroj vijesti. Iz formulacija i načina pisanja čini se da je riječ o aktuelnoj vijesti.
Netačna je i tvrdnja da su tuzlanski/e ljekari/ke “napravili lijek” od kog rak nestaje za 20 minuta jer je na UKC-u Tuzla prvi put u Bosni i Hercegovini izvedena etanolska ablacija tumora jetre.
Naime, etanolska ablacija tumora jetre je metoda pri kojoj se direktno u tumor, pod kontrolom ultrazvuka, ubrizgava određena količina apsolutnog alkohola, navodi se na stranici UKC Tuzla. Ovom se metodom može, kako se ističe, “postići odumiranje tumora u procentu od 90-100%, zavisno od veličine”.
Kako se navodi u studiji “Radiofrekventna ablacija ili perkutana injekcija etanola za liječenje tumora jetre”, objavljenoj 2012. godine u američkoj Nacionalnoj biblioteci medicine, perkutna injekcija etanola, to jeste etanolska ablacija, prvi je put opisana 1983. godine. Brojne studije o ovoj medicinskoj metodi tretiranja raka jetre, objavljene prije 2020. godine (1, 2, 3), jasno ukazuju na to da nije riječ o metodi koju su kreirali/e stručnjaci/kinje iz UKC Tuzla. Radi se o tretmanu koji se primjenjuje dugi niz godina.
Etanolska ablacija koja se provodi na Univerzitetskom kliničkom centru Tuzla odnosi se na ograničenu grupu pacijenata/kinja koji/e boluju od tumora jetre, ističe se na stranici UKC-a. Takođe, kako se navodi, procedura “traje 20-tak minuta i obično je potrebno 2-6 ovakvih tretmana da bi se tumor uništio”. Dakle, tvrdnja da je riječ o lijeku od kog “rak nestaje za 20 minuta” nije sasvim tačna. Jedan tretman traje oko 20 minuta, etanolskom ablacijom može se postići odumiranje tumora od 90 do 100 procenata, a obično je potrebno provesti više tretmana.
Shodno činjenicama, tvrdnju da su “tuzlanski ljekari napravili lijek” od kog rak “nestaje” za 20 minuta, prvi put objavljenu u članku portala Regionalni, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Druge objave iste tvrdnje ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.
(Raskrinkavanje.ba)