Vakcinacija protiv Covid-19 u Izraelu je smanjila broj teških i smrtnih slučajeva - tvrdnje o njihovom porastu su netačne

Nekoliko portala i niz profila na društvenim mrežama objavili su u proteklih mjesec dana tvrdnje o tome da je u Izraelu “vakcina ubila više ljudi nego korona”. 

Izvor viralne neistine o porastu smrtnosti zbog vakcinacije u Izraelu je objava sa izraelskog foruma Nakim, čiji je autor (i vlasnik ove web stranice) izvjesni Haim Yativ, u izraelskim medijima predstavljen kao inžinjer. Njegov post sa naslovom “Otkrivanje podataka o vakcinaciji u Izraelu otkriva zastrašujuću sliku” objavljen je 15.2.2021. kao reakcija na članak izraelskog portala Ynet, objavljenog četiri dana ranije. U pisanju istog mu je, kako navodi, pomogao biolog Hervé Seligmann sa Univerziteta Aix-Marseille. 

Portal Ynet je u svom članku objavio tabelu sa podacima izraelskog ministarstva zdravlja o efektima kampanje imunizacije protiv Covid-19, koja je u Izraelu započela 19. decembra 2020. U članku je navedeno da je efikasnost vakcine u sprečavanju novih zaraza, hospitalizacije, kao i teških i smrtnih slučajeva bila veća od 90% u svim dobnim grupama. 

Yativ je u svom forumskom postu, pak, tvrdio da je to pogrešna interpretacija podataka koje je objavilo izraelsko ministarstvo zdravlja (samo ministarstvo je, nakon što je Yativova “analiza” dobila medijsku pažnju i počela se širiti društvenim mrežama, 4. marta izdalo saopštenje u kojem je tvrdnje o “smrtnosti od vakcine” ocijenilo pogrešnim i pristrasnim, naglasivši da se vakcina pokazala 95.8% efikasnom u sprečavanju novih obolijevanja, te 98,9% efikasnom u sprečavanju hospitalizacija i smrtnih ishoda nakon zaraze novim koronavirusom). 

Kako je priča stigla do Balkana?

Tvrdnje o smrtnosti od vakcine dobile su globalnu vidljivost najviše zahvaljujući članku koji je 1.3.2021. objavljen na američkoj stranici LifeSiteNews, glasilu radikalnih klerikalno-desničarskih grupa koje lobiraju za zabranu abortusa u SAD-u. Na stranici se također intenzivno propagiraju antivakcinacijski narativi (i autor samog ovog članka, svećenik Patrick Delaney, aktivan je u antivakcinacijskoj grupi “Children’s Health Defense”). LifeSiteNews bio je izvor ovih tvrdnji i za više portala koji su ih objavili na našem govornom području.

Najranije pojavljivanje ovih tvrdnji u regiji pronašli smo na slovenačkom jeziku, u postu objavljenom 18. februara na forumu Med.Over.Net, gdje ih je isti korisnik potom objavio i na našem jeziku. Što se tiče portala, najranije pojavljivanje pronašli smo 3. marta 2021. na još jednoj religijski fundamentalističkoj stranici, Hrvatski Krsni Zavjet, na kojoj se vakcine opisuju kao “eksperiment” i “žig zvijeri”. Ovaj članak je objavljen u kategorijama “O Antikristu” i “Svijet” pod naslovom:

Izvršni direktor Pfizera Albert Bourla: Izrael je svjetski laboratorij

U samom članku tvrdnje o smrtnosti pogrešno su pripisane izvjesnoj “skupini istraživača”:

Sve više ljudi vidi da je u Izraelu nešto dramatično pošlo po zlu. Skupina istraživača koja je proučavala brojeve uključene u trenutni izraelski eksperiment Pfizer objavila je detaljnu studiju prije dva tjedna. 

“Zaključujemo“, napisali su, “da su cjepiva Pfizer, za starije osobe, ubila tijekom petotjednog razdoblja cijepljenja oko 40 puta više ljudi nego što bi sama bolest ubila i oko 260 puta više ljudi nego bolest u mlađem dobnom razredu“.

Dva dana kasnije, tvrdnje objavljene u Yativovom i članku LifeSiteNewsa objavljene su i na nizu drugih portala, gdje su ostvarile značajan broj interakcija. 

Članak na portalu Dokumentarac, tako, donosi više detalja o Yativovim tvrdnjama:

Ponovnom analizom objavljenih podataka Izraelskog ministarstva zdravstva, dr. Hervé Seligmann, član Medicinskog fakulteta za infektivne i tropske bolesti Sveučilišta Aix-Marseille i inženjer Haima Yativa otkriva, ukratko, da je eksperimentalno mRNA cjepivo tvrtke Pfizer ubilo “oko 40 puta više (starijih) ljudi nego što bi ih sama bolest ubila” tijekom nedavnog petotjednog razdoblja cijepljenja.

Među mlađom populacijom ove brojke ukazuju na stopu smrtnosti 260 puta veću od one koju bi COVID-19 uzrokovao u danom vremenskom periodu.

Iako se puna matematička analiza može naći u samom članku, autori pokazuju kako je među „cijepljenima i starijima od 65 godina 0,2% … umrlo tijekom trotjednog razdoblja između doza, dakle oko 200 na 100 000 cijepljenih. U usporedbi s 4,91 umlih na 100 000 od COVIDA-19 bez cijepljenja. “

“Ovi zastrašujući podaci protežu se i na one mlađe od 65 godina”, nastavili su istraživači. Tijekom petotjednog postupka cijepljenja “0,05%, što znači 50 na 100 000,umrlo je. U usporedbi s 0,19 na 100 000 umrlih od COVIDA-19 (koji) nisu cijepljeni … Što znači da se stopa smrtnosti ove dobne skupine povećala za 260 (puta) tijekom ovog petotjednog razdoblja cijepljenja u usporedbi s njeizinom prirodnom stopom smrtnosti od COVIDA-19. “

Ovaj i slični članci brzo su postali popularni na društvenim mrežama, kako pokazuje Facebookov alat CrowdTangle. Članak portala Dokumentarac je, recimo, imao 3.438 reakcija na Facebooku, gdje je podijeljen 1.027 puta. Slično je prošao i članak portala Logično (1.528 podjela i ukupno 5.030 interakcija), kao i članak portala Borba, koji je podijeljen 1.023 puta. Osim na pomenutim portalima, iste tvrdnje objavljene su i na drugim sličnim stranicama, poput SOTT, Orange Star, Pravda, iVijesti, Visoko In, Glas Javnosti, Mlado Sunce, te na ličnom blogu Magnifikat. Portal I1 Info je sporne tvrdnje netačno pripisao izraelskom ministarstvu zdravlja.

Iste tvrdnje su se pojavile na Facebooku na našem govornom području još 2.3.2021, u opisu članka preuzetog sa portala LifeSiteNews. Neke od objava sa ovim tvrdnjama, koje su na Facebooku ostvarile značajan broj interakcija, jesu objave na Facebook profilima Srećko Sladoljev (penzionisani hrvatski imunolog), Nemanja Blagojević i Mirjana Stanković. Ove tvrdnje su se pojavile i na Twitter profilu Miloš Če Dragičević.

Šta su činjenice?

Početak vakcinacije u Izraelu

Početkom decembra 2020. godine, oko tri sedmice prije početka masovne vakcinacije, u Izraelu je počeo naglo rasti broj novih slučajeva zaraze virusom SARS-CoV-2, kao i broj hospitalizacija zbog oboljenja Covid-19. U porastu je bio i broj preminulih od ove bolesti. To je situacija u kojoj je 19. decembra 2020. godine otpočela imunizacija Comirnaty vakcinom, koju proizvode Pfizer i BioNTech. 

                    Izrael: Sedmični presjek novih slučajeva hospitalizacije zbog Covid-19
                                                           Izvor: Our World in Data

Izrael: Sedmični presjek novih slučajeva hospitalizacije na odjelu za intenzivnu njegu zbog  Covid-19
                                                    Izvor: Our World in Data

                    Izrael: Dnevni presjek novih slučajeva smrti uzrokovanih Covid-19
                                                          Izvor: Our World in Data

Vakcina Comirnaty, poznatija kao “Pfizer vakcina”, daje se u dvije doze, sa razmakom od minimalno 21 dana. Pun imunitet postiže se 14 dana nakon druge doze. Dakle, cijeli vakcinacijski “ciklus”, od trenutka davanja prve doze vakcine do postizanja punog imuniteta protiv bolesti Covid-19, traje minimalno 35 dana. To znači da se puni efekti vakcinacije koja je počela 19. decembra 2020. godine mogu početi pratiti od 24. januara 2021. godine. 

Ipak, istraživanja i praćenje djelovanja vakcine pokazuju da već prva doza Pfizer vakcine pruža značajnu zaštitu od infekcije i/ili težih oblika bolesti. Njemački fact-checking portal Correctiv, jedna od nekoliko fact-checking stranica koje su se bavile tvrdnjama Haima Yativa, u svom članku prenosi dio saopštenja njemačkog imunološkog društva iz januara 2021, u kojem se navodi da zaštita nakon ove vakcine “...počinje najranije 14 dana poslije prve vakcinacije, a visoka efikasnost od 94 i 95% nije postignuta do sedmog ili četrnaestog dana nakon druge doze”.

                   Izrael: Ukupan broj ljudi koji su u potpunosti vakcinisani protiv Covid-19
                                                         Izvor: Our World in Data

Koje je podatke objavilo izraelsko ministarstvo zdravlja u februaru?  

Tabela sa podacima ministarstva zdravlja objavljena je 11. februara, no u njoj ne piše kada su prikupljeni ovi podaci, te se u Yativovom i u ostalim člancima pretpostavilo da su oni prikupljeni zaključno sa 10. februarom. 

Correctiv navodi da je do tog datuma ukupno 3.712.334 ljudi primilo prvu dozu vakcine, dok se, prema podacima trenutno dostupnim na stranici izraelskog ministarstva zdravlja, radi o nešto manjem broju od 3.688.720 osoba koje su primile prvu, te 2.374.111. osoba koje su primile i drugu dozu Pfizer-BioNTech vakcine.

                                             Izvor: Izraelsko ministarstvo zdravlja

Ukupan broj vakcinisanih kod kojih je detektovana infekcija novim koronavirusom iznosio je 43.871, što u odnosu na prvi podatak od 3,71 miliona vakcinisanih iznosi 1,18% ili, pak, 1,19% od ukupnog broja vakcinisanih koji je trenutno dostupan na stranici ministarstva. 

Među onima koji su se vakcinisali i zarazili virusom, većina njih (39.047, to jest 1,05%) primila je samo prvu dozu, što znači da nisu imali kompletnu zaštitu. Procenat onih koji su primili obje doze vakcine i zarazili se iznosio je, dakle, svega 0,13%. Od tog broja, samo njih 462 (295 starijih od 60 i 167 mlađih od 60 godina) zarazilo se novim koronavirusom nakon što su prošli “pun ciklus” vakcinacije - to jest, dvije sedmice nakon primanja druge doze vakcine. 

           Tabela ministarstva zdravlja objavljena na portalu Ynet: Zaokruženi su podaci o                                         osobama koje su se zarazile nakon kompletne vakcinacije   

Dakle, u odnosu na ukupan broj vakcinisanih drugom dozom (2.347.111), vidi se da se svega 0,02% kompletno vakcinisanih zarazilo, od čega je u populaciji mlađoj od 60 godina zabilježen samo jedan ozbiljan slučaj (što iznosi svega 0.00004% vakcinisanih sa dvije doze Pfizer vakcina), dok nije bilo nijednog teškog ili smrtnog slučaja. 

U kompletno vakcinisanoj populaciji starijoj od 60 godina, zabilježeno je deset ozbiljnih, jedan težak i četiri smrtna slučaja (što iznosi 0.0004%, 0.00004% i 0.0002% ukupnog broja osoba vakcinisanih sa dvije doze). Više je nego očigledan pad stope smrtnosti u ovoj populaciji u odnosu na broj onih koji su se zarazili tokom prve dvije sedmice nakon primanja prve doze vakcine - dakle, prije nego što su mogli razviti imunitet.

Health Feedback - još jedna fact-checking stranica koja je demantovala Yativovu “analizu” -  ukazuje na to da, kada se ovi podaci posmatraju u srazmjeri koju je koristio Haim Yativ (incidenca na 100.000 ljudi), kompletno vakcinisane starije osobe imale su mnogo nižu učestalost smrtnosti (0,279 na 100.000 ljudi) u odnosu na one koji nisu vakcinisani (4,91 na 100.000).  

Falsifikovanje i(li) nerazumijevanje podataka 

S obzirom na to da ni broj teških ni broj smrtnih slučajeva, kao ni učestalost istih, nije bio veći u vakcinisanoj nego u nevakcinisanoj populaciji, postavlja se pitanje kako su Yativ i Seligmann došli do svojih brojeva i tvrdnji o 40, odnosno 260 puta većoj smrtnosti sa vakcinom nego bez nje.

Odgovor je - nerazumijevanjem i/ili namjernim falsifikovanjem podataka, te potpuno neutemeljenim postupanjem u izračunavanju navodne statistike i stopa smrtnosti. 

Naime, “analiza” objavljena na forumu čiji je vlasnik Haim Yativ prepuna je nelogičnosti i metodoloških nedosljednosti. Na jednom mjestu, recimo, Yativ tvrdi sljedeće:

10. februara, broj aktivnih ozbiljnih slučajeva bio je 1056 prema tabeli Ministarstva zdravlja, vidjeti sliku ispod. 

Ovo, iznenađujuće, pokazuje da su najozbiljniji hospitalizirani slučajevi 10. februara ili blizu tog datuma, zapravo bili ljudi koji su bili vakcinisani prvom dozom, ili drugom dozom prije manje od dvije sedmice. Vidjeti tabelu vakcinisanih pacijenata, koja pokazuje 1031 ozbiljan i 220 kritičnih slučajeva u vrijeme kada je tabela napravljena. 

No, u tabeli ministarstva zdravlja nigdje se ne govori da se podaci odnose na stanje zatečeno 10. februara, kako je to netačno ustvrdio Yativ. Broj od 1.031 i 220 slučajeva - baš kao i broj smrtnih slučajeva - odnosi se na ukupan broj zaraženih koji su prethodno bili vakcinisani, što znači da pokriva period od trenutka kada je zabilježen prvi slučaj zaraze nakon davanja prve doze vakcine do 10. februara, a ne stanje zatečeno tog dana. Drugim riječima, navedeni slučajevi zabilježeni su u ukupnom periodu od 19. decembra do 11. februara i ne čine “većinu ozbiljnih hospitalizovanih slučajeva” tog datuma, niti je tako nešto moguće utvrditi bez podataka o broju hospitalizovanih vakcinisanih i nevakcinisanih pacijenata na dnevnoj ili sedmičnoj osnovi za cijeli ovaj period. 

Nasuprot ovom neadekvatnom poređenju dvomjesečnih podataka sa stanjem zatečenim na dan “analize”, Yativ izbjegava poređenje parametara o kojima postoje podaci i koji jesu međusobno uporedivi - konkretno, poređenje ukupnog broja preminulih od Covid-19 i broja preminulih koji su prethodno bili vakcinisani. 

Naime, Yativ tvrdi da je veliki broj umrlih od sredine decembra do sredine februara (2.337 od ukupno 5.351, koliko je preminulo od početka pandemije do 15.2.), rezultat nepotpune vakcinacije, svjesno ignorišući činjenicu da je među njima bilo najmanje vakcinisanih. Njegova hipoteza glasi da je povećan broj teških i smrtnih slučajeva rezultat toga da primanje vakcine u periodu prije nego što se razvije potpun imunitet na neki (ničim potvrđeni) način dovodi do pojave težih simptoma Covid-19, a samim time i do povećanog rizika od smrtnog ishoda:

Može se pretpostaviti da asimptomatski slučajevi prije vakcinacije, te oni koji su zaraženi ubrzo nakon primanja prve doze, imaju tendenciju ka razvijanju težih simptoma od onih nevakcinisanih. 

Yativ, zapravo, i ovim brojevima izvodi sličnu “akrobaciju” kao sa brojem hospitalizovanih, te arbirtrarno uzima period od 19.1. do 10.2. 2021. godine, konstatuje da je u tom periodu zabilježen 1.271 smrtni slučaj, a zatim proglašava da je više od pola umrlih bilo vakcinisano - referirajući se na 660 slučajeva koji su zabilježeni od polovine decembra, a ne od polovine januara. 

Prema SZO bazi podataka, u Izraelu je od 19. decembra do 15. februara od posljedica Covid-19 preminulo 2.666 ljudi. Kako je već rečeno, iz tabele izraelskog ministarstva zdravlja vidi se da je 660 njih bilo vakcinisano, što iznosi 22,7% ukupnog broja preminulih od Covid-19 u tom periodu, a ne 51,9% kako netačno tvrdi Yativ. Ilustracije radi, procenat vakcinisanih u ukupnoj populaciji na dan 11. februara iznosio je 41%, što znači da je procenat čak i nepotpuno vakcinisanih bio duplo veći u ukupnoj populaciji nego među onima koji su preminuli od Covid-19 nakon zaraze ovom bolešću.

Yativ dalje ukazuje na grešku koju je napravio portal Ynet, tvrdeći da je 546 od ukupno 660 umrlih bilo “nevakcinisano ili vakcinisano jednom dozom više od dvije sedmice prije smrti”. Jedan od rijetkih ispravnih zaključaka Yativove analize odnosi se upravo na ovu pogrešnu konstataciju. No, drugi izraeliski list, Calcalist, nije pogriješio pri interpretaciji podataka, niti je došao do bitno drugačijih zaključaka o efikasnosti vakcine, čiji učinak vidno raste u sprečavanju smrtnih ishoda zajedno sa razvijanjem imuniteta - onako kako je i potvrđeno testiranjem i samom praksom imunizacije:

Otkako je vakcinacija počela, 660 vakcinisanih osoba umrlo je od korone. 96% preminulih bilo je starije od 60 godina; 86% starijih od 60 godina umrlo je nakon prve vakcinacije; 14% nakon druge. Od onih koji su umrli poslije druge vakcinacije, 4% je umrlo poslije više od dvije sedmice nakon datuma vakcinacije 

Yativ zatim prelazi na potpuno neobjašnjivo “računanje” stope smrtnosti iz kojeg su, na koncu, i proizašli brojevi koji su se proširili po svijetu. Evo kako je do njih došao. 

Navodeći da je od 26. januara do 10. februara “909.102 građana/ki Izraela dobilo drugu dozu vakcine i da je od tog broja umrlo je njih 92, to jest 0,01%”, Yativ nastavlja:

Dakle, tokom pet sedmica od prve doze, barem 0.05% onih koji su primili prvu dozu je umrlo. Ova stopa smrtnosti se odnosi uglavnom na relativno mladu populaciju, čija je vakcinacija počela 19. januara - period tokom kojeg je većina vakcinisanih bila mlađa od 65 godina. 

Da bismo procijenili stopu smrtnosti onih starijih od 65 godina, koji su uglavnom bili vakcinisani prije tog perioda, koristimo podatke prijavljene od strane sistema VAERS smještenog u SAD.
Tamo smo našli, vidjeti članak na engleskom, da je odnos smrtnosti između onih starijih od 65 godina i onih mlađih od 65 godina oko 4.42 (155/35). Stoga bi stopa smrtnosti onih starijih od 65 između prve i druge doze vakcine trebala biti do 19. januara 0,042 (stopa smrtnosti onih mlađih od 65) pomnožena sa 4.42, što daje rezultat od 0,186%, što je blizu 0,2% koje je prijavilo ministarstvo zdravlja 21. januara 2021. 

Ova je vrijednost od 0.2% smrti kasnije misteriozno modificirana od strane ministarstva i promijenjena na 0,005 bez ikakvog objašnjenja, vidi članak na hebrejskom. Gornje napomene pokazuju da je prva stopa smrtnosti bila tačna, dok je ažurirana stopa možda bila namijenjena tome da sugeriše niže stope smrtnosti među starijom populacijom. 

Yativ je, dakle, odlučio podatke ministarstva zdravlja tretirati kao stvarne u onoj mjeri u kojoj ih je mogao uklopiti u svoje u startu dubiozne “kalkulacije”, kojima je nastojao dokazati da je vakcinacija - suprotno stvarnim podacima - povećava, a ne smanjuje broj teških ili smrtnih slučajeva Covid-19. Kada stvarne podatke više nije bilo moguće “rastegnuti” čak ni putem nasumičnog mijenjanja vremenskih okvira “analize”, Yativ je naprosto odlučio da ih proglasi netačnim i da u računicu, bez ikakvog racionalnog objašnjenja, uvede VAERS - sistem koji se uopšte ne odnosi na Izrael i ne sadrži nikakve podatke o epidemiji u toj državi. 

Iz “članka” na koji se Yativ poziva (a koji je, zapravo, još jedan njegov post koji je objavio na sopstvenom forumu) čak nije jasno ni da li se “stope” preuzete iz sistema VAERS odnose na vakcine protiv Covid-19 ili na sve vakcine zajedno. 

Dodatno, VAERS je sistem prijavljivanja neželjenih reakcija na vakcine nad kojim nema nikakve kontrole u smislu provjere tačnosti podataka. Drugim riječima, bilo ko može opisati bilo koji zdravstveni problem kao “posljedicu vakcine” i to ne mora dokazati da bi isti bio evidentiran u VAERS-u. To ovaj sistem čini podložnim najrazličitijim zloupotrebama, naročito od  antivakcinacijskih “aktivista”. Isti se, stoga, ne smatra pouzdanim izvorom podataka, niti se koristi kao izvor ozbiljnih istraživanja ni za SAD, a svakako ne postoji nikakvo opravdanje za njegovo uopštavanje i primjenu na druge države. 

Nakon ovako “namaštanih” procenata, Yativ je došao do sada već raširenog broja od 40, odnosno 260 puta veće smrtnosti “od vakcina” nego od Covid-19. Kako navodi Correctiv, iako je primjena VAERS “stopa” potpuno neutemeljena, Yativ ju je nastavio tretirati kao činjenicu:

Navodnu stopu smrtnosti od 0.2 procenta kod starijih ljudi (200 od 100.000) i 0.05 procenata kod mlađih (50 od 100.000), bez obzira na to, autori Yativ i Seligmann i dalje tretiraju kao činjenicu primjenjivu na Izrael.

Oni porede ove brojeve sa drugim podacima iz članka Yneta, prema kojem je umrlo samo 4,91 od 100.000 nevakcinisanih osoba starijih od 65 godina. Za mlađe ljude radilo se o 0,19 na 100.000. Tako su autori došli do svoje tvrdnje o navodnom povećanju smrtnosti od 40, odnosno 260 puta.    

Dakle, stopa smrtnosti u Izraelu je počela rasti neposredno prije početka vakcinacije, te je nastavila rasti u narednih nekoliko sedmica. U toku je već bio novi “val” epidemije u kojem su i brojevi novih, teških i smrtnih slučajeva bili u porastu. Netačno je, međutim, da su većinu teških ili smrtnih slučajeva činili vakcinisani - naprotiv. 

Ukupan broj umrlih u Izraelu u ovom periodu bio je 2.666, od čega je samo njih 660 bilo vakcinisano. Njih 546 od 660 se, u trenutku kada su preminuli, nalazilo u “fazi” vakcinacije u kojoj su imali slabu ili nikakvu zaštitu od virusa (do dvije sedmice nakon primanja prve doze vakcine), jer još nisu mogli imati razvijen imunitet. 

Slična je situacija i sa brojem ozbiljnih i teških slučajeva, od kojih je tek njih 1.081 bilo među onima koji su primili prvu dozu, a samo 170 onih koji su primili i drugu dozu vakcine. U obje kategorije, osobe koje su bile potpuno vakcinisane - to jest, kod kojih je prošlo dvije sedmice nakon primanja obje doze vakcine - činile su zanemariv procenat teških ili smrtnih slučajeva u populaciji starijoj od 60 godina, dok takvih slučajeva uopšte nije bilo kod potpuno vakcinisanih osoba mlađih od 60 godina. Tvrdnje o tome da je vakcinacija na bilo koji način “povećala smrtnost od Covid-19” stoga su, naprosto, potpuno besmislene.

Kakav je stvarni učinak vakcina u Izraelu?

Već u petoj sedmici od početka vakcinacije, brojevi teških i smrtnih slučajeva počeli su opadati i trenutno su na značajno nižem nivou nego prije početka “trećeg vala”.

Članak magazina Time od 19. marta - kada je u Izraelu bilo vakcinisano oko 60% populacije - donosi podatke Univerziteta "Johns Hopkins", koji pokazuju da je stopa smrtnosti u Izraelu već tada bila u mnogo oštrijem padu od svjetskog prosjeka. 

Correctiv u svom članku također navodi šta stvarni izvori i podaci govore o učincima kampanje vakcinacije koja se trenutno smatra najuspješnijom na svijetu:

5. februara naučni magazin Nature izvijestio je da podaci ukazuju na pozitivan utjecaj vakcinacije na smanjenje broja slučajeva zaraze koronavirusom. Izraelsko ministarstvo zdravlja ispitalo je oko pola miliona slučajeva Covid-19. 90 posto ljudi starijih od 60 godina u Izraelu već je primilo prvu dozu vakcine, te su se infekcije u ovoj dobnoj skupini smanjile za 41 posto. U mlađoj dobnoj skupini, od kojih je do 5. februara vakcinisano samo 30 posto, broj slučajeva pao je za samo 12 posto.

Studija objavljena 24. februara u New England Journal of Medicine također je upoređivala podatke oko 600.000 svježe vakcinisanih Izraelaca s nevakcinisanom kontrolnom grupom, za period od 20. decembra do 1. februara. Studija je otkrila da su dvije doze vakcine smanjile simptomatske slučajeve Covid-19 za 94 posto, stopu hospitalizacije za 87 posto, a broj teških slučajeva Covid-19 za 92 posto. Prema studiji, procijenjena efikasnost u prevenciji smrti bila je 72 posto između 14 i 20 dana nakon prve doze vakcine. Od 21. do 27. dana efikasnost je bila 84 posto.

Shodno svemu gore navedenom, tvrdnje da je vakcinacija u Izraelu na bilo koji način doprinijela porastu zaraze ili broju teških i smrtnih slučajeva bolesti Covid-19, ocjenjujemo kao lažnu vijest i pseudonauku. 

(Tijana Cvjetićanin, Semir Džebo, Raskrinkavanje.ba)