Foto: Raskrinkavanje.ba
Na Facebooku je 10. decembra 2023. godine objavljen kratki videosnimak u čijem se opisu tvrdi sljedeće:
Umjetni proizvodi Killa Gatesa: Umjetna brokula proizvedena u laboratorijima. To je jedan od proizvoda koje Kill Gates naziva zdravim.
Snimak od nepunih 50 sekundi prikazuje osobu čije lice u snimku ne vidimo, koja ubrizgava tekućinu u brokulu, nakon čega se povrće uvija i grči.
Snimak je ubrzo postao viralan i podijeljen je uz iste ili slične tvrdnje u brojnim drugim objavama na Facebooku (1, 2, 3) te na platformi X (1, 2).
Šta su činjenice?
Snimak se uz tvrdnje da prikazuje “umjetnu brokulu Billa Gatesa” prethodno dijelio i izvan našeg govornog područja. Provjeru viralnih tvrdnji da je snimak na neki način povezan sa američkim milijarderom i osnivačem Microsofta objavio je 12. decembra magazin Forbes.
Uz opasku da svi “koji pokušavaju da vas uvjere da video ima neke veze sa Billom Gatesom – samo pokušavaju da šire teorije zavjere”, u članku ovog magazina stoji da je viralni snimak zapravo djelo umjetnika Russela Camerona, koji je snimak originalno objavio 3. decembra ove godine na svom YouTube kanalu. Na tom snimku, odnosno istom snimku koji se dijeli i na društvenim mrežama na našem govornom području, može se vidjeti i naziv tog kanala – @providingforthecommunity – kao i ime autora.
U opisu snimka je rečenica “Čini se da brokula reaguje na muziku”, a kanal sadrži i druge slične snimke hrane “u pokretu”, uključujući meso te različite vrste voća i povrća.
Ovo nije prvi put da se neki uradak sa istog YouTube kanala manipulativno dovodi u vezu sa Billom Gatesom. Naime, Reuters je nešto ranije ove godine, tačnije 28. novembra, objavio fact-checking analizu tvrdnji sa društvenih mreža da jedan od snimaka sa kanala Russela Camerona prikazuje “misteriozno meso uzgojeno u laboratoriji Billa Gatesa”.
Navodeći da Cameron nije odgovorio na njihov upit za komentar na spomenute tvrdnje, Reuters dodaje da je, prema biografskim podacima sa njegovog profila na platformi DeviantArt, Russel Cameron samouki umjetnik iz New Yorka čiji su radovi na ovoj stranici opisani kao “emotivno mračni” te “donekle uznemirujući”. Na ovoj se platformi mogu naći i linkovi koji vode na Cameronove naloge na različitim online platformama.
Iz Fondacije “Bill i Melinda Gates” za Reuters je rečeno da implikacije da viralni snimak prikazuje meso proizvedeno u Gatesovim kompanijama nisu tačne.
Uz navedeno, Reutersova analiza donosi i šire objašnjenje porijekla viralnih tvrdnji o povezanosti Billa Gatesa i tzv. sintetičkog, odnosno vještački proizvedenog mesa:
Objave se odnose na Gatesovo zagovaranje da bogatije zemlje pređu na sintetičko meso, opisano u intervjuu iz 2021. godine za MIT Technology Review u vezi s njegovom [Gatesovom] knjigom “Kako izbjeći klimatsku katastrofu”. Gates, koji je podržao kompanije za proizvodnju alternativa mesu, kritikovan je zbog svog prijedloga prema kojem prelazak na sintetičko meso može smanjiti emisije ugljika.
O različitim teorijama zavjere te dezinformacijama vezanim uz Billa Gatesa Raskrinkavanje je dosad pisalo u brojnim analizama, uključujući i onu u kojoj smo pisali o manipulativnim tvrdnjama baziranim na Gatesovom zagovaranju prelaska na konzumaciju vještački dobijenog mesa.
Činjenica da je Gates javno iskazao podršku ovom vidu proizvodnje hrane povod je i za izmišljene tvrdnje da se na snimku njujorškog umjetnika može vidjeti primjer vještački proizvedene brokule.
Shodno tome, tvrdnje da snimak “rasplesane brokule” prikazuje “umjetni proizvod Billa Gatesa” dobijaju ocjenu lažna vijest.
(Raskrinkavanje.ba)