Na Facebooku je 30. novembra 2023. godine objavljen videosnimak (arhivirano) u kome muškarac po imenu Clyde Lewis iznosi niz “zavjeroloških” tvrdnji o “chemtrailsima”. On tvrdi da ovaj izmišljeni fenomen uzrokuje niz raširenih i uobičajenih bolesti, ali se to krije. Snimak je objavljen sa titlovanim prevodom na našem jeziku.
Snimak se na Facebooku dijelio i u decembru, a objavljen je i u članku stranice Pravda-istina 7. decembra. Na našem govornom području dijeli se bar od 2021. godine. Najstarija objava koju smo uspjeli pronaći je od 30. novembra 2021. Ova i još jedna objava istog datuma i dalje se dijele na Facebooku (1, 2). Snimak se dijelio i 2022. godine.
Viralni snimak koji traje oko 18 minuta sastoji se od više segmenata izlaganja koje je Lewis, voditelj radija Ground Zero, imao na događaju nazvanom “Drugi globalni samit chemtrailsa” 2017. godine.
“Chemtrailsi” i contrailsi
Clyde Lewis na početku snimka govori o slučajevima pacijenta koji osjećaju da su bolesni ili, kako kaže, osjećaju “nepotreban stres”. On kaže da ova stanja doktori opisuju kao idiopatska, tj. da su bez poznatog uzroka, i indirektno ih povezuje sa “chemtrailsima”. U titlovanom prevodu navodi se:
Možemo da se vratimo u 1990-te i ja znam, to je moje iskustvo od kada sam poceo da vodim moj radio program od 1995-te, negde oko 1998/99-te je pocela da nas zabrinjava pojava kemtrejlsa. Pocelo je tako sto bi se ljudi razboljevali od gripa kada bi se na nebu pojavljivali kemtrejlsi, drugacije bi se ponasali i bilo je spekulacija o kontroli uma, spekulacija kako je to uticalo na sve nas.
Pocelo je da se otkriva da vremenske prilike i toksicnost nase planete kreira nešto što se zove proinflamatorni citokini (citokini koji podsticu sistemsku inflamaciju). Ono sto ovi citokini rade je da kreiraju osecaj slabosti, osecaj bolesti. Ovo se vec duze vreme desava. Bilo je tesko otkriti sta je uzrok toga , ali postavlja se pitanje zasto se ovi citokini prave u telu i veliki broj Amerikanaca oseca iznurenost i umor. Danas imamo skok od 62% u prodaji energetskih pića. Zasto je to tako? Zato sto se ljudi bolesno osecaju, ne znaju sta se desava, treba im energija. Amerikanci su najveci potrosaci. Prodaja energetskih pica u Americi je porasla za 5,000% od 1999-te godine. Onda nije slucajno da su prve analize kemtrejlsa zapocete 1999-te godine. Tada je pocelo.
U nastavku snimka Lewis svoju tezu argumentuje pominjanjem testiranja tokom kojih su, kako se navodi, građani prskani različitih hemikalijama. Tvrdi i da su mnogi lijekovi razvijeni da bi se neutralisali efekti “ekoloških nesreća” koje su “prouzrokovali eksperimenti sa biooružjem na američkim građanima”. Za lijek tamiflu tvrdi da je kreiran da bi “uklanjao simptome bolesti izazvanih kontrejl toksinima”.
Tamiflu je kreiran da bi uklanjao simptome bolesti izazvanih kontrejl toksinima.
Teorija zavjere o “chemtrailsima” prisutna je u javnom diskursu već decenijama. Suštinu ovog “zavjerološkog” narativa čini vjerovanje da postoji tajni atmosferski program velikih razmjera (Secret large-scale atmospheric program – SLAP) kojim se “zaprašuje stanovništvo” iz zraka. O ovoj teoriji zavjere Raskrinkavanje je pisalo u više analiza (1, 2, 3).
Riječ “chemtrails” ustvari je skraćenica od “chemical trails”, što u prevodu znači “hemijski tragovi”. Sljedbenici/e ove teorije zavjere “chemtrailsima” nazivaju tragove koji na nebu ostaju iza aviona, a ciljevi ove navodne distribucije različito se tumače: od kontrole populacije, modifikacije ljudskog ponašanja do klimatskog inženjeringa.
Kako smo naveli u više prethodnih analiza, “chemtrailsi” ne postoje. Ono što teoretičari/ke zavjere zovu tim imenom u stvari su obični kondenzacioni tragovi koji na nebu ostaju iza aviona (contailsi). “Contrailsi” nastaju kao rezultat susreta toplog i vlažnog vazduha s hladnim.
Tokom svog izlaganja, Lewis pojam “chemtrails” izjednačava sa pojmom “contrails”. Tako na jednom mjestu u snimku navodi: “Ako neko kaže to je “contrails, a ne chemtrails”, istina je da svi tragovi na nebu sadrže hemikalije, vodenu paru i sve drugo što radi užasne stvari svima nama”.
U informativnom dokumentu američke Agencije za zaštitu životne sredine (EPA) iz 2012. godine navodi se da su kondenzacijski tragovi uobičajeni efekat avijacije od njenih najranijih dana.
Zavisno od temperature i količine vlage u vazduhu na visini aviona, tragovi mogu ili brzo ispariti, ili mogu opstati i rasti. Izduvni gasovi motora proizvode samo mali dio vode koja stvara led u postojanim tragovima. Trajni tragovi se uglavnom sastoje od vode koja je prirodno prisutna duž putanje leta aviona.
Motori aviona emituju vodenu paru, ugljen--dioksid (CO2), male količine azotnih oksida (NOx), ugljovodonika, ugljen-monoksida, sumpornih gasova te čađi i metalnih čestica koje nastaju sagorijevanjem mlaznog goriva na visokoj temperaturi tokom ljeta.
U istom dokumentu navodi se da tragovi koji ostaju iza aviona ne predstavljaju direktnu opasnost po javno zdravlje:
Dugotrajni contrailsi ne predstavljaju direktnu prijetnju javnom zdravlju. Svi contrailsi su oblaci u obliku linija sastavljeni od čestica leda. Ove čestice leda isparavaju kada lokalni atmosferski uslovi postanu dovoljno suvi (dovoljno niska relativna vlažnost). Čestice leda iz contrailsa ne dopiru do površine Zemlje jer polako padaju, a uslovi u nižim slojevima atmosfere uzrokuju njihovo isparavanje. Oblačnost koju prave contrailsi mogla bi doprinijeti klimatskim promjenama izazvanim ljudskim faktorom. Klimatske promjene mogu imati značajan utjecaj na javno zdravlje i zaštitu okoliša.
Na stranici Ministarstva saobraćaja Ujedinjenog Kraljevstva takođe se navodi da nema dokaza da tragovi koje ostavljaju avioni uzrokuju zdravstvene probleme: “Na visini na kojoj se stvaraju tragovi, oksidi azota i čestice koje mogu uzrokovati respiratorne probleme se raspršuju.”
Dakle, tvrdnje u kojima se bolesti povezuju sa “chemtrailsima” ili contrailsima su neutemeljene. Budući da tragovi koji ostaju iza aviona ne uzrokuju respiratorna oboljenja, netačna je i tvrdnja da je lijek tamiflu napravljen kako bi uklanjao simptome bolesti izazvane “contrail toksinima”. Tamiflu (oseltamivir) je protuvirusni lijek za liječenje i prevenciju gripe.
Lewis pominje testiranja tokom kojih su “građani prskani različitih hemikalijama bez njihovog znanja”. Sjedinjene Američke Države zaista jesu tokom druge polovine 20. vijeka sprovele desetine tajnih eksperimenata koji su uključivali puštanje bakterija i određenih hemijskih supstanci (ponekad i iz aviona) na populaciju. Ipak ovo nije nikakav dokaz sistemskog zaprašivanja koje se navodno provodi, a u koje vjeruju teoretičari/ke zavjere. BBC na srpskom u članku u kome se opširno bavi ovim “zavjerološkim” narativom navodi kako njegove pristalice često argementuju svoje tvrdnje navođenjem upravo ovih eksperimenata iz prošlog vijeka:
Pedesetih i šezdesetih, decenijama pre nego što su rođene teorije zavere, delovi Velike Britanije bili su prskani hemikalijama u nizu tajnih testiranja rata protiv mikroba.
A 1950. godine, San Francisko je poprskan hemijskim agensom sa broda da bi se izmerili efekti napada biološkim oružjem na naseljenu oblast.
Zagovarači teorije o kemtrejlsima ukazuju na slične tajne eksperimente kako bi argumentovali njihove aktivnosti.
Ali te teorije u ogromnoj meri preuveličavaju istorijske činjenice, budući da tvrde da se mi neprestano - i veoma vidljivo - namerno prskamo tonama opasnih hemikalija, iz neprestano promenljivih razloga.
U informativnom dokumentu Američkih vazdušnih snaga, objavljenom na stranici američke Agencije za zaštitu životne sredine (EPA), navodi se da postoje neke specifične upotrebe komercijalnog, privatnog i vojnog vazduhoplovstva za ispuštanje hemikalija u atmosferu (prskanje zbog insekata, zaprašivanje usjeva ili mjere prevencije protiv komaraca). Ove aktivnosti se, kako je navedeno, obično izvode na niskim visinama.
Teorija zavjere o namjernom uzrokovanju bolesti zbog prodaje lijekova
U snimku se takođe na nekoliko mjesta iznose neutemeljene tvrdnje o namjernom izazivanju bolesti kako bi se prodavali lijekovi.
Americko ministarstvo obrane, DARPA, ministarstvo energetike, oni imaju ogromnu mrezu nacionalnih laboratorija i univerziteta, privatne preduzimace koji rade za ministarstvo odbrane i farmaceutske kompanije koji zajedno rade na tome da vas otruju da bi se razboljeli i trcali kod lekara po lek.
Ove tvrdnje uklapaju se u široko rasprostranjenu teoriju zavjere po kojoj navodno postoji sprega između farmaceutskih kompanija, vlada i medicinskih radnika koji djeluju protiv opšteg interesa građana. Dio ove teorije zavjere, poznate i pod imenom “Big Pharma”, jesu i tvrdnje da se “prirodni” i jeftini lijekovi skrivaju i da se namjerno izazivaju bolesti kako bi farmaceutske kompanije zarađivale.
“Chemtrailsi” su popularna teorija zavjere o zaprašivanju stanovništva otrovima. U slučaju analiziranih objava, ovom navodnom trovanju neutemeljeno se pripisuje niz bolesti. Navedene tvrdnje se pritom “objašnjavaju” teorijom zavjere o postojanju sprege farmaceutskih kompanija i vlade koji zarađuju na njihovom liječenju.
Tvrdnju da postoji ova sprega i da su njen rezultat “chemtrailsi” koji su odgovorni za niz "neobjašnjivih" bolesti ocjenjujemo kao teoriju zavjere.
(Raskrinkavanje.ba)