Foto: https://www.drsolakovic.com
Na domeni xaxajei.store objavljen je tekst u formi “intervjua sa doktorom Emirom Solakovićem” u kome se preporučuje preparat navodno učinkovit protiv visokog krvnog pritiska. Datum objave mijenja se zavisno od toga kada se pristupa linku. Stranica na kojoj je tekst objavljen napravljena je da izgleda kao web portal javnog servisa BHRT. Naslov teksta glasi:
FARMACEUTSKI SKANDAL U BOSNI I HERCIGOVINI! ZAŠTO JE UBIJEN POZNATI BOSANSKI PROFESOR!? KOJU JE ISTINU HTEO DA REĆI PENZIONERIMA?
U tekstu se navodi da je poznati liječnik Emir Solaković “farmaceutska žrtva” i da je ubijen te da je bio izložen pritiscima zbog kritikovanja bh. zdravstvenog sistema i da je prije smrti čak i izbačen iz emisije u kojoj je progovorio o “sredstvu koje potpuno uklanja hipertenziju”. Autori/ce teksta dalje navode da su uspjeli intervjuisati Solakovića prije smrti.
Navodi se i da je Solaković ranije bio žrtva napada. Na fotografiji u tekstu ima modricu na oku.
Doktor je već bio napadnut prije nekoliko sedmica, ali je na sreću preživio. Pokušali su da ga ućutkaju, ali ovog puta mu agresori nisu dali priliku. Oduzeli su mu život kako bi uklonili prepreku čuvanju tajne.
“Intervju” se pripisuje voditeljici BHRT-a Ivani Crnogorac. Fotografija pored jednog od “odgovora” koji se pripisuju doktoru Solakoviću prikazuje osobu koja se značajno razlikuje od njega.
U tekstu se navodi i da je “predstavnik Saveza apoteka Adnan Filipović spustio slušalicu kada je čuo za Hypertea” nakon što je navodno upitan zašto nema ovog preparata u apotekama.
Na kraju stranice nalazi se obrazac za narudžbu preparata Hypertea te navodni komentari korisnika/ca.
Šta su činjenice?
Liječnik Emir Solaković je opšti i kardiovaskularni hirurg. Njegove fotografije u tekstu su autentične (1, 2, 3), osim fotografije s modricom, koja je fotošopirana. Originalna fotografija može se pronaći na stranici Specijalne bolnice “Dr. Solaković” Sarajevo.
Solaković je ranije govorio o tome da se njegovo ime i fotografije već godinama zloupotrebljavaju za prodaju raznih medicinskih preparata. U članku Oslobođenja od 23.10.2023. navodi da je prije dvije godine podnio prijavu policiji. Solaković je o ovom problemu govorio i za Radio Slobodna Evropa.
Google pretraga imena “Emir Solaković” ne daje nikakve indicije na osnovu kojih bi se moglo zaključiti da je Solaković preminuo.
Pretraga druge fotografije u “intervjuu” pokazuje da se zapravo radi o liječniku Kemalu Dizdareviću. Dizdarevićev lik također je korišten u lažnim reklamama za prodaju preparata Hypertea, kao i za druge preparate.
Savez apoteka u BiH ne postoji. Prema obrnutoj pretrazi fotografije, na fotografiji na kojoj je navodno prikazan predstavnik ovog nepostojećeg saveza nalazi se Adnan Filipović, generalni direktor kompanije Roche u BiH.
Fotografija: Screenshot, Business Magazine
Ne postoje dokazi da je Adnan Filipović ikada govorio o preparatu Hypertea.
Hypertea, koji se u tekstu naziva “revolucionarnim sredstvom za liječenje visokog pritiska i krvnih sudova”, ne nalazi se na spisku lijekova Agencije za lijekove i medicinska sredstva BiH.
Stranica na kojoj je navodni intervju objavljen nije funkcionalna, odnosno ukoliko se “klikne” na bilo koju sekciju na njoj, korisnik/ca se prebacuje na obrazac za narudžbu. Stranica obiluje gramatičkim i tipografskim greškama. Komentari navodnih korisnika/ca na stranici također su lažni i ne postoji način da se ostavi komentar.
Na stranici BHRT-a ovakav članak ne postoji, a ne može se naći potvrda da je ikada objavljen prilog s naslovom ispisanim na ekranu. Pretraga imena Emira Solakovića na ovoj stranici ne daje nikakve rezultate.
Osim u ovim reklamama, ne postoje dokazi da je Solaković ikada reklamirao preparat Hypertea.
Izmišljeni intervju s liječnikom Solakovićem u kojem se preparat Hypertea preporučuje kao “sredstvo za liječenje krvnog pritiska” ocjenjujemo kao lažnu vijest.
Napomena:
20.11.2023: Na domeni zurawii.click, na stranici koja imitira izgled web portala Face, objavljen je lažni intervju s doktorom Kemalom Dizdarevićem u kojem navodno reklamira HyperTea kao lijek protiv visokog pritiska. U naslovu ovog lažnog intervjua navedeno je da je ”profesor neurohirurgije i glavni ljekar u Sarajevu Kemal Dizdarević otkrio strašnu istinu i završio u invalidskim kolicima”. Kemal Dizdarević je specijalista neurohirurgije (1, 2) i ne bavi se kardiovaskularnim bolestima o kojima se govori u lažnom intervjuu. Google pretraga ne pokazuje da je neurohirurg Dizdarević ikada promovisao Hypertea, a ne postoje ni dokazi koji upućuju na to da je “završio u invalidskim kolicima”.
Raskrinkavanje je već pisao o sličnom lažnom intervjuu u kojem je zloupotrijebljen lik neurohirurga Dizdarevića u svrhu promocije preparata HeartClean, u analizi objavljenoj početkom novembra.
Internet-pretraga pokazuje da, osim promotivnog članka iz aprila 2021. u kojem je objavljen i videosnimak reklame za Hypertea, na portalu Face nikada nije objavljen nijedan intervju u kojem se promoviše ovaj preparat koji navodno reguliše krvni pritisak.
U lažnom intervjuu, osim lika doktora Dizdarevića, zloupotrijebljen je i lik Senada Hadžifejzovića, novinara, urednika i voditelja, kojem se pripisuje autorstvo intervjua. Shodno činjenicama, i ovaj “intervju” ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Raskrinkavanje.ba)
Prevarni marketing protiv konvencionalne medicine
Reklame za lažne lijekove često promovišu narativ da se konvencionalna medicina i farmakologija ne koriste za pomoć ljudima, već isključivo za sticanje profita. Portal FakeNews Tragač je u publikaciji iz marta 2021. godine objasnio zašto se u manipulativnom oglašavanju koristi ovaj narativ:
“Veliki problem u vezi sa manipulativnim oglašavanjem medikamenata ogleda se i u provociranju skepticizma prema konvencionalnoj medicini. Čime je motivisana takva strategija? Manipulativni oglas mora da ponudi nekakav odgovor na logično pitanje – ako je ovaj preparat testiran, bezbedan i učinkovit, zašto ga nema u apotekama, već samo u onlajn prodaji? Kao odgovor se, biranim rečima, nudi sledeće obrazloženje: konvencionalna medicina i farmacija su korumpirane, zainteresovane samo za sopstveni profit, udaljene od jednostavnih, prirodnih rešenja. U tom svetlu se alternativni preparat preporučuje kao spasonosno rešenje.”
Ovaj narativ može biti veoma štetan, pa i fatalan, za osobe koje su bolesne i prestanu koristiti propisanu terapiju zbog nepovjerenja u medicinu.