Foto: Pexels

“Zavjerološka” tvrdnja da su vakcine protiv Covid-19 “genska terapija” koja “mijenja genetski kod” ili “mijenja DNA” i dalje je iznimno popularna na društvenim mrežama. Na mnogobrojnim Facebook stranicama, grupama i profilima objavljena je proteklih sedmica uz druge netačne tvrdnje i “objašnjenja”.

Pojedini/e korisnici/e naprosto ponavljaju stare, već osporene, dezinformacije o vakcinama protiv Covid-19. U jednom Facebook statusu se, naprimjer, tvrdilo da je “cijepljenje opasnom genskom terapijom” jedna od najvećih manipulacija čovječanstva. Drugi, pak, dijele snimke inostranih “zavjeroloških influencera” koji također iznova ponavljaju stare dezinformacije, poput one da se “genskom terapijom mijenja ljudski genetski kod”. Treći ove tvrdnje “ukrašavaju” vlastitim bizarnim tvrdnjama. U jednom statusu je, recimo, “obznanjeno” da putem vakcine “Sotona hoće da promijeni naš DNK i stavi na njega svoj žig”.

Vakcine protiv Covid-19 opisuju se kao “genska terapija” u još nekoliko objava na ovoj društvenoj mreži. U nekima od njih predstavljene su i navodne naučne studije i videosnimci, kao i izjave (stvarne i izmišljene) pojedinih ličnosti iz oblasti medicine, koji bi trebali da posluže kao novi “dokazi” za ovu neutemeljenu tvrdnju (1, 2, 3, 4, 5).

Šta su činjenice?

Tvrdnje da su vakcine protiv Covid-19 “genska terapija” kruže na društvenim mrežama od kada je počela masovna imunizacija. Raskrinkavanje je o njima pisalo u analizama koje možete pročitati ispod.

Pfizerove i Modernine vakcine protiv Covid-19 bazirane su na mRNA tehnologiji. Upravo je korištenje te tehnologije podstaklo tvrdnje o vakcinama kao “genskoj terapiji” koja “mijenja DNA”.

Naime, teoretičari/ke zavjere često tvrde da mRNA vakcine uopšte nisu vakcine i da se razlikuju od tradicionalnih vakcina po definiciji, te da stoga predstavljaju “gensku terapiju” čiji je cilj izmjena naše DNA, a ne zaštita od virusa.

Na web stranici američkih Centara za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) objašnjeno je po čemu se mRNA vakcine razlikuju od “tradicionalnih”.

mRNA vakcine su nova vrsta vakcina za zaštitu od zaraznih bolesti. Da bi pokrenule imuni odgovor, mnoge vakcine unose oslabljenu ili neaktiviranu klicu u naša tijela. Ne i mRNA vakcine. Umjesto toga, one uče naše ćelije kako da naprave protein – ili čak samo djelić proteina – koji pokreće imuni odgovor u našim tijelima. Taj imuni odgovor, koji proizvodi antitijela, ono je što nas štiti od zaraze ako pravi virus uđe u naša tijela.

Dakle, mRNA zaista jesu vakcine čiji je cilj zaštita tijela od virusa, ali to postižu na drugačiji način od tradicionalnih vakcina.

Mark Lynas iz Saveza za nauku Cornell univerziteta potvrdio je u članku Reutersa od 18.5.2020. godine da vakcine ne mogu mijenjati DNA.

“Genetska modifikacija uključivala bi umetanje strane DNA u jezgru ljudske ćelije, a vakcine to jednostavno ne rade. Vakcine djeluju tako što treniraju imunološki sistem da prepozna patogen kada pokušava zaraziti tijelo – ovo se uglavnom radi injekcijom virusnih antigena ili oslabljenih živih virusa koji stimuliraju imunološki odgovor tako što proizvode antitijela”.

Lynas je dodao: “DNA [u DNA vakcinama] se ne integriše u jezgro ćelije, tako da ovo nije genetska modifikacija – ako se ćelije podijele, uključivat će samo vašu prirodnu DNA. Ali ovaj pristup obećava puno za Covid, jer se može vrlo brzo povećati i vrlo je svestran – lako je sintetički proizvesti DNA sekvence koje odgovaraju traženim dijelovima genetskog koda virusa.”

Dakle, vakcine protiv Covid-19 ne mogu mijenjati ljudsku DNA ili genetski kod i nisu nikakva “genska terapija”.

Vakcine protiv Covid-19 koje su odobrene za masovnu upotrebu pokazale su se kao sigurne i efikasne, s iznimno rijetkim brojem ozbiljnih neželjenih reakcija. U protekle dvije godine barem jednu dozu vakcine protiv ove bolesti primilo je oko 68,5% svjetske populacije, prema podacima sa stranice Our World in Data.

Tvrdnju da su vakcine “genska terapija” ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti. 

(Raskrinkavanje.ba)