Foto:@freepik/Freepik
Na portalu Nulta tačka 21. februara 2024. godine objavljen je članak opremljen naslovom:
Američki Crveni krst počinje da pita davaoce krvi da li su primili vakcinu protiv Covida
U članku se navodi da američki Crveni krst sada pita davaoce krvi da li su vakcinisani protiv Covid-19 mRNA vakcinom. Ako odgovore potvrdno, moraju provjeriti da li i dalje ispunjavaju uslove za to. Napomenuto je i da se “posljedice katastrofalne vakcine šire svetom”.
Američki Crveni krst sada pita davaoce krvi da li su ikada primili Covid mRNA vakcinu dok se posledice katastrofalne vakcine nastavljaju da šire društvom.
Davaocima krvi koji odgovore potvrdno na pitanje se kaže da unapred pozovu i vide da li još uvek ispunjavaju uslove da daju krv.
U članku je objavljen i link s platforme X uz navode da je Rogan O'Handley, nekadašnji advokat, u objavi na toj društvenoj mreži napisao da američki Crveni krst pita davaoce da li su vakcinisani protiv Covid-19 te da je on mislio da je “vakcina bezbjedna i efikasna”, pa se sad pita koje to “informacije kriju od nas”.
Foto: Screenshot objave s platforme X
Članak je objavljen i na portalu Srbin (.info). U oba članka navedeni su i kriteriji za donatore krvi koji su vakcinisani protiv Covid-19, preuzeti sa stranice američkog Crvenog krsta.
Tvrdnja da američki Crveni krst pita one koji žele donirati krv da li su vakcinisani protiv Covid-19 dijelile su se i na Facebooku (1, 2, 3, 4, 5, 6).
Foto: Screenshot Facebook objave
Šta su činjenice?
Na stranici američkog Crvenog krsta objašnjena je procedura za davaoce krvi koji su vakcinisani protiv Covid-19. Vakcinalni status nije kriterij koji isključuje davaoce. Oni koji su primili vakcinu odobrenu u SAD-u mogu odmah dati krv, ako ispunjavaju druge uslove. Davaoci koji su primili vakcinu koja nije odobrena u SAD-u, ili nisu sigurni koju su vakcinu primili, moraju čekati dvije sedmice da bi darovali krv, u skladu sa smjernicama američke Uprave za hranu i lijekove (FDA).
Crveni krst slijedi smjernice FDA o ispunjavanju uslova za davanje krvi za one koji primaju vakcinu protiv Covid-19, a vrijeme odgode može varirati ovisno o vrsti vakcine koju pojedinac primi. Ako ste primili vakcinu protiv Covid-19, morate navesti naziv proizvođača kada dođete da donirate krv. Nakon vakcinacije, trebali biste dobiti karticu ili ispis koji pokazuju koja je vakcina protiv Covid-19 primljena, i preporučujemo vam da tu karticu ponesete sa sobom prilikom doniranja. U većini slučajeva ne postoji vrijeme odgode za osobe koje su primile vakcinu protiv Covid-19 sve dok su bez simptoma i osjećaju se dobro za vrijeme davanja krvi.
Sljedeće smjernice za ispunjavanje uslova primjenjuju se na svaku primljenu vakcinu protiv Covid-19, uključujući pojačivače:
Ne postoji vrijeme odgode za davaoce krvi koji ispunjavaju uslove i koji su vakcinisani inaktiviranom vakcinom protiv Covid-19 ili vakcinom baziranom na RNK koju proizvode AstraZeneca, Janssen/J&J, Moderna, Novavax ili Pfizer.
Davaoci krvi koji ispunjavaju uslove koji su primili živu atenuiranu vakcinu protiv Covid-19, ili ne znaju koju su vrstu vakcine protiv Covid-19 primili, moraju sačekati dvije sedmice prije davanja krvi.
Arhivirana verzija objave sa stranice američkog Crvenog krsta pokazuje da su ove smjernice na snazi još od 2021. godine, to jest od početka imunizacije protiv Covid-19. Dakle, tvrdnja da “američki Crveni krst sad pita” davaoce krvi o vakcinaciji protiv Covid-19 nije tačna.
Tvrdnje o upitniku Crvenog krsta izvorno su se dijelile engleskim govornim područjem i njih je analiziralo nekoliko svjetskih platformi za fact-checking (1, 2, 3).
Lead Stories tako u svojoj analizi objavljenoj 21. februara 2024. godine navodi kako je portparol američkog Crvenog krsta objasnio da ova organizacija, kao i sve druge koje prikupljaju krv na području Sjedinjenih Američkih Država, poštuje smjernice koje je izdala FDA.
FDA dopušta pojedincima da doniraju krv bez perioda čekanja nakon primanja vakcine protiv Covid-19 sve dok se osjećaju dobro i bez simptoma, a vakcina koju su primili vakcina je koju je odobrila FDA za upotrebu u SAD-u. Od onih koji prijave da su primili vakcinu protiv Covid-19 traži se da navedu ime proizvođača kako bi se osiguralo da je vakcinu odobrila FDA. Ako se donor ne može sjetiti imena proizvođača, od njega se traži da sačeka dvije sedmice od vakcinacije kako bi dao krv.
FDA za neke vakcinacije zahtijeva različito vrijeme čekanja za davanje krvi, ovisno o vakcini. Ovo uključuje vrijeme čekanja koje može varirati od dvije do četiri sedmice za brojne vakcine, uključujući, ali ne ograničavajući se na boginje, zauške i rubeolu, vodene boginje, varičele, dječju paralizu, žutu groznicu, hepatitis B i druge. Zbog toga Crveni krst i svi sakupljači krvi pitaju svakog potencijalnog davaoca o istoriji vakcinacije kako bi se utvrdilo da li može darovati krv.
Lead Stories ističe da je portparol naglasio da je krv davaoca vakcinisanih protiv Covid-19 sigurna za transfuziju.
Važno je istaći da su donacije onih koji su vakcinisani protiv Covid-19 sigurne za transfuziju. Slično drugim vakcinama, kao što su protiv boginja, zaušnjaka ili gripa, vakcina protiv Covid-19 dizajnirana je da stvori imuni odgovor kako bi se zaštitila osoba od bolesti, ali komponente same vakcine ne nalaze se u krvotoku.
Osim toga, davanje krvi ne utiče na imunološki odgovor davaoca. Darovanje krvi nakon vakcinacije protiv Covid-19 ne smanjuje davaocu zaštitu od virusa.
U istoj analizi Lead Stories objavio je i screenshot na kojem je prikazan “rapidpass” sa stranice američkog Crvenog krsta, na kojem se zaista nalazi pitanje o vakcinalnom statusu protiv Covid-19 s ponuđenim odgovorima “da”, “ne” i “preskoči”, te navedenim kontakt-brojem koji je potrebno pozvati upravo iz razloga koje je naveo portparol Crvenog krsta.
Associated Press u analizi objavljenoj 23. februara 2024. godine navodi da američki Centri za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) ističu da su vakcine protiv Covid-19 sigurne i efikasne i da vakcinacija protiv te bolesti nije prepreka za doniranje krvi.
Dodatno, navodi se i dio iz zajedničkog saopštenja američkog Crvenog krsta, američkih Centara za krv i Udruženja za unapređenje krvi i bioterapije iz januara 2023. godine u kojem je istaknuto da je donirana krv onih koji su vakcinisani protiv Covid-19 sigurna.
Tvrdnja da osobe vakcinisane protiv Covid-19 ne mogu donirati krv dijelila se na društvenim mrežama i prethodnih godina. Raskrinkavanje je tako u analizi objavljenoj 18. marta 2021. godine detaljno pisalo o tome da je ta tvrdnja netačna. U analizi objavljenoj 22. decembra 2023. godine takođe je istaknuto da vakcinisani mogu darovati krv, osim u slučaju nekih vakcina, za koje se preporučuje kratka pauza prije doniranja.
U analiziranim člancima tvrdi se i da se “posljedice katastrofalne vakcine šire društvom” bez preciziranja izvora takvih navoda. Činjenica je da se infekciji Covid-19 netačno pripisuju brojne posljedice. Jedna od čestih tema pristalica teorija zavjere jeste da zbog vakcina protiv Covid-19 dolazi do “iznenadnih smrti”.
Upravo je o tome Raskrinkavanje pisalo u analizi objavljenoj 5. februara 2024. godine, gdje je istaknuto da su slike stotina članaka o smrtima sportista, pjevača, glumaca i drugih ljudi objavljene u Facebook albumu koji insinuira da su ove “iznenadne smrti” uzrokovane vakcinama protiv Covid-19. Te tvrdnje nemaju utemeljenje u činjenicama.
Shodno navedenim činjenicama, tvrdnju da američki Crveni krst pita davaoce krvi da li su vakcinisani protiv Covid-19 i da je potvrdan odgovor isključujući kriterij ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama. Vakcine koje je odobrila FDA ne utiču na status donatora. Osobe koje su primile neku od vakcina koje nije odobrila FDA, ili ne znaju koja je vakcina bila u pitanju, moraju čekati dvije sedmice.
Tvrdnju da američki Crveni krst “sada pita” ili “počinje pitati” o vakcinalnom statusu ocjenjujemo kao dezinformaciju, budući da je vakcinalni status i ranije bio dio upitnika.
Tvrdnju da ova organizacija pita davaoce da li su primili mRNA vakcinu “dok se katastrofalne posljedice šire” i da potvrdan odgovor zahtijeva provjeru podobnosti davaoca, objavljenu u članku Nulte tačke, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Kasnije objave ove tvrdnje ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.
(Raskrinkavanje.ba)