Foto: Raskrinkavanje.ba
Na Facebook stranici koja nosi ime poznatog sarajevskog ljekara Dr. Emir Solaković objavljen je snimak u kom on navodno preporučuje “svoj lijek” protiv parazita. Snimak se sastoji od kadrova Solakovića u televizijskom studiju te ilustracija parazita i konzumiranja “lijeka”.
Doktor Solaković u snimku, između ostalog, navodno govori:
Pokazaću vam kako da eliminišete 99% parazita iz tijela jednom pilulom. Moj lijek je dokazao svoju efikasnost čak i u posljednjoj fazi infekcije, kada paraziti počnu da se množe i uništavaju vaše unutrašnje organe.
(...)
Moj proizvod ne samo da uništava sve parazite poznate nauci, već vam također pruža imunitet protiv budućih infekcija.
(...)
Broj pošiljki je ograničen zato ne čekajte da vas paraziti izjedu iznutra. Pridružite se onima koji su već izliječeni mojim lijekom. Naručite na sajtu i sutra ćete dobiti lijek s detaljnim uputstvom za upotrebu.
Nakon kratkog isječka u kom Solaković navodno poziva potrošače da naruče “njegov lijek”, snimak se nastavlja bez zvuka, sa crnim ekranom, a potom i nepovezanom fotografijom žene i djevojčice koje rade yogu. Snimak ukupno traje 10:03, dok reklama za navodni lijek traje 1:23 minuta.
U objavi se ne navodi o kom navodnom lijeku je riječ, niti je dostupan link na stranicu na kojoj se može naručiti.
Krađa identiteta na Facebook stranici
Doktor Emir Solaković je opšti i kardiovaskularni hirurg, generalni direktor Specijalne bolnice dr Solaković koja se nalazi u Sarajevu.
Facebook stranica Dr. Emir Solaković kreirana je 21. avgusta 2024. godine. U vrijeme pisanja ove analize, brojala je oko 230 pratitelja/ki. Stranica nije verifikovana, a nisu navedene ni bilo kakve dodatne informacije o doktoru ili njegovoj klinici.
Na njoj nije moguće pronaći niti jednu objavu osim profilne i naslovne fotografije.
Foto: Screenshot
Pomenuti snimak moguće je pronaći tek u biblioteci oglasa ove stranice. U njoj su u vrijeme pisanja ove analize bila aktivna dva oglasa koja sadrže isti snimak. Jedan je pokrenut 28, a drugi 29. avgusta ove godine.
U oglasima je dostupan link na koji se odnosi navodni Solakovićev poziv za narudžbu. U vrijeme pisanja ove analize, link je vodio na stranicu koja navodno pripada zagrebačkoj poliklinici Poliderma. Ipak, ova stranica nije funkcionalna te klik na bilo koju opciju na njoj ne vodi nigdje. Na njoj se ne spominje Solaković ili lijek protiv parazita. Prava stranica ove poliklinike se, pak, nalazi na drugom linku i potpunosti je funkcionalna.
Na Facebooku ne postoji verifikovana stranica sa imenom doktora Emira Solakovića. Postoji nekoliko stranica sa imenom ljekara ili njegove ordinacije, ali nijedna nije verifikovana. Stranica Specijalna bolnica dr. Emir Solaković ima oko 24 hiljade pratitelja/ki i u opisu ima kontakt podatke bolnice te se može pretpostaviti da je u pitanju zvanična stranica.
Dakle, stranica na kojoj je objavljen pomenuti snimak nije autentična stranica poznatog doktora. Riječ je o stranici koja zloupotrebljava njegov identitet, a vrijeme njenog kreiranja i objave oglasa ukazuje na to da je upravo objava oglasa bila njena svrha.
Da li je snimak autentičan?
Iz samog pregleda kadrova u kojima Solaković navodno govori jasno je da snimak nije autentičan. Naime, pokreti usana doktora i izgovorene riječi nisu usklađeni, a naglasak i izgovor doktora nisu u potpunosti ujednačeni kroz čitav snimak. Riječ je, dakle, o deepfake snimku. Ovakvi snimci su kreirani uz pomoć vještačke inteligencije tako da se čini da neka osoba radi ili izgovara nešto, iako se to u stvarnosti nije desilo.
Kadrovi iskorišteni za pravljenje ovog snimka preuzeti su iz neke od epizoda emisije Ti, biraj zdravlje: Dr. Solaković koja se emituje na Hayat televiziji. Doktor Solaković u ovoj emisiji redovno govori o različitim temama vezanim za zdravlje. Ipak, nema dokaza da je on u ovoj ili bilo kojoj drugoj emisiji preporučivao “svoj lijek” protiv parazita. Solaković je opšti i kardiovaskularni hirurg i njegova specijalizacija ne uključuje ovakve teme.
Doktor Emir Solaković česta je meta ovakvih lažnih reklama. O sličnim zloupotrebama njegovog identiteta Raskrinkavanje je pisalo u više navrata (1, 2).
Dakle, ni snimak doktora Solakovića ni Facebook stranica na kojoj je objavljen nisu autentični. Nejasno je koji tačno proizvod je ovom prevarom reklamiran, ali je jasno da je njena svrha bila upravo podsticanje korisnika/ca da naruče neki proizvod predstavljen kao lijek.
Shodno navedenom, objavu deepfake snimka u kom doktor Emir Solaković navodno promoviše “svoj lijek” protiv parazita ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Raskrinkavanje.ba)