Raskrinkavanje je već pisalo o nekoliko objava na društvenim mrežama u kojima se pojedine javne ličnosti iz BiH i regiona bez ikakvih dokaza predstavljaju kao “kripto-Jevreji”. Teorija zavjere o postojanju navodnih “kripto-Jevreja” koji upravljaju balkanskim zemljama zapravo je veoma razrađena, ali opet bez utemeljenja u istorijskim činjenicama.
“Slobodna enciklopedija Bosanske Kraljevske Porodice”
Na stranici Wikipedia Rojalista, odnosno “Slobodnoj enciklopediji Bosanske Kraljevske Porodice”, objavljen je članak naslovljen “Kripto-Jevreji Balkana”. U njemu se opširno navode pojedinosti veoma kompleksne teorije zavjere prožete snažnim antisemitizmom. Prema ovom narativu, širom svijeta, a time i na Balkanu, pozicije moći zapravo su u rukama “kripto-Jevreja” za koje se tvrdi da su “Jevreji koji lažno prime vjeru novog okruženja dok u tajnosti i dalje praktikuju Judaizam”.
Prema analizi Facebookovog alata CrowdTangle, ovaj je članak na Facebooku podijeljen više stotina puta na različitim stranicama i grupama, a njegove dijelove pronašli smo i u formi statusa ili slika (1, 2, 3, 4).
Facebook stranica koja nosi naziv Bosanska Kraljevska Porodica, a koja u svom opisu sadrži poveznicu na Wikipediju Rojalista, u svim svojim objavama prenosi tvrdnje vezane za navodne “kripto-Jevreje” na Balkanu.
Kada je riječ o tome ko je sve u Bosni i Hercegovini navodno “kripto-Jevrej/ka”, navodi se opširna lista imena uticajnih ljudi iz različitih sfera. Tako, između ostalog, ističe i da su, recimo, “cijela Vlada Fadila Novalića”, te vlade Radovana Viškovića, Mladena Ivanića i Dragana Mikerevića zapravo “kripto-jevrejske”. Nadalje se u istoj listi navodi i “cijeli sastav Vijeća ministara BiH Zorana Tegeltije”, kao i bivši saziv Vijeća ministara Denisa Zvizdića, oba doma Parlamentarne skupštine, sastav Ustavnog suda BiH, te “cijeli sastav” Centralne izborne komisije i svi “visoki predstavnici u BiH”.
Još važnije, tu je i cijeli saziv oba doma Parlamentarne skupštine (PS) BiH, čiji članovi tj. "zastupnici" onda očito svi samo predstavljaju jednu manjinu i to neizabranu (pošto ni glasači nisu mogli znati ko na listama je Kripto-Jevrej pa su izbori očito i u cijelosti lažirani od strane CIK BiH kod konačnog brojanja). To znači i da je PS BiH nelegalna i nelegitimna tj. nije mogla i ne može odlučivati u ime države odnosno naroda (starosjedilačke većine). Kako se vidi, i svi Visoki predstavnici u BiH su Kripto-Jevreji (...)
U članku je navedeno i “preko 500 osoba koje su kripto-Jevreji kadrovirani pred i nakon projektovanog raspada Jugoslavije”.
Ova teorija zavjere zasnovana je na nizu dezinformacija i posve fantastičnih tvrdnji o različitim segmentima svjetske i balkanske istorije. U članku gotovo da nema činjenično utemeljenih tvrdnji, a pored toga što se bazira na dezinformacijama, u njemu se jasno očituje i antisemitizam, često prisutan elemenat različitih teorija zavjere. Prema njima, jevrejske porodice “odgovorne” su za kontrolu prilika u svijetu, te tako imaju presudan uticaj na čovječanstvo.
Kako se u članku tvrdi, globalni geopolitički uticaj koji Jevreji navodno imaju u svijetu “ostvaruju preko kripto-Jevreja”.
Do moći su došli tako što bi prvo postavili članove svojih konvertitskih porodica za rimske pape, koji bi onda postavljali druge pripadnike iste porodice na uticajne pozicije, ovi opet druge, itd. Kripto-Jevreji svoj politički uticaj dalje (na terenu) ostvaruju putem Masonerije, koju su velikojevrejske elite kreirale na osnovu podataka o antičkim sektama, i koju i finansiraju.
Među prvom istorijskim ličnostima za koje se u pomenutom članku Wikipedije Rojalista tvrdi da je “kripto-Sefard” navodi se Rodrigo Borgia. Borgia, odnosno papa Aleksandar VI, kontroverzna je ličnost u katoličanstvu s obzirom na to da je imao značajan doprinos u razvoju protestantske reformacije. Ipak, ne postoje nikakvi relevantni istorijski dokazi koji bi potvrdili priču da je on zapravo Jevrej.
U periodu od pape Aleksandra VI pa do danas, čitav niz događaja i sukoba u svijetu, te konkretno na Balkanu, opisuje se kao rezultat sukoba Aškenazi i sefardskih Jevreja. Tako se ovo “objašnjenje” koristi za tumačenje uzroka izbijanja Prvog i Drugog srpskog ustanka, stvaranja Jugoslavije, pa i rata devedesetih godina na Balkanu.
Tvrdi se da su “kripto-Sefardi” na Balkan došli tako što su, nakon postavljana pape Aleksandra VI, iskoristili progon španskih Sefarda i u dogovoru s turskim sultanom prebacili ih na Balkan i dali im zemlje na upravljanje. Kripto-Aškenazi su, kako se navodi, na Balkan došli s Austrijancima iz “Poljsko-ukrajinske Galicije” u Srbiju i Bosnu, te od tada do danas traje njihova međusobna borba za vlast.
Prvi i Drugi srpski ustanak
Početnu eksplikaciju kompleksne teorije zavjere o “kripto-Jevrejima” na Balkanu nepoznati/e autori/ke članka baziraju na premisi da je Karađorđe, a zatim i dinastija Karađorđević, čiji je rodonačelnik, zapravo, “kripto-Aškenazi”, kojeg su “londonski Aškenazi izrežiranim Prvim srpskim ustankom postavili na vlast u Srbiji”. Drugi srpski ustanak, navodi se, zapravo je bio puč “kripto-Sefarda” i Vatikana, kojim su na vlast doveli svoju dinastiju Obrenovića.
Dakle, navodni sukob između Aškenazi i sefardskih Jevreja, tvrdi se, očituje se i u previranju vlasti na Balkanu u XIX vijeku. Đorđe Petrović, poznatiji kao Karađorđe, porijeklom je iz porodice koja je iz Podgorice preselila u selo Viševac, gdje je on i rođen. Bio je vođa Prvog srpskog ustanka, a relevantnih istorijskih dokaza o tome da je bio Jevrej nema. Štaviše, poznata je i slavljena ličnost u srpskoj istoriji, a spomenik ovom vojskovođi u Orašcu osveštao je i sam patrijarh Srpske pravoslavne crkve Pavle. Drugi srpski ustanak, 1815. godine, predvodio je Miloš Obrenović, a radilo se o ustanku srpskog naroda protiv Turaka, koji je rezultirao stvaranjem autonomne Kneževine Srbije. Dakle, posve fantastični navodi da je riječ o sukobu “kripto-Aškenaza” i “kripto-Sefarda” nemaju nikakvo utemeljenje u činjenicama.
Dvije Jugoslavije
Isti se narativ dodatno “objašnjava” u nastavku članka, tvrdnjama koje se jednako mimoilaze s istorijskim činjenicama:
U nastojanju da izbace Sefarde sa Balkana, Aškenazi su dva puta stvarali Jugoslaviju (oba puta na lažnoj istorijskoj podlozi "Slavena kao divljih došljaka iz močvara Bjelorusije"), a Sefardi im je dva puta razvalili i to uvijek u krvi starosjedilaca - putem ekstremista kao nosilaca dizajniranog šovinizma.
“Dvije Jugoslavije”, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca i Demokratska Federativna Republika Jugoslavija (kasnije preimenovana u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju), za koje se netačno tvrdi da su ih osnovali Aškenazi kako bi “izbacili Sefarde sa Balkana”, bile su države južnoslavenskih naroda. Kroz istoriju ove zemlje postojala su brojna previranja, ali sukob Aškenazi i sefardskih Jevreja nije jedan od njih.
Raspad Jugoslavije i rat
U pomenutom članku se i ratni zločini koji su se tokom rata devedesetih godina dogodili u Bosni i Hercegovini pripisuju ovom narativu. Kako se navodi, “radi održavanja matrice vještačke podjele, Masonerija koristi svjetske krize kad čini neviđene zločine na Balkanu”.
S istim ciljem izvedeni su i pokolji u Vukovaru 1992 te Srebrenici 1995 - mjestima izabranim jer su naseljena isključivo starosjediocima.
Ova dva zločina, kao i drugi koji su se u periodu od 1992. do 1995. godine dogodili na teritoriji Bosne i Hercegovine, rezultat su međunacionalnog sukoba, a tvrdnje o navodnoj umiješanosti “Masonerije” nemaju utemeljenje u istorijskim činjenicama.
Pandemija bolesti Covid-19
Ne čudi i da se članak u značajnoj mjeri osvrće i na aktuelnu pandemiju bolesti Covid-19, ponavljajući narativ poznate teorije zavjere o tome da je porodica Rothschild, za koju se također tvrdi da je “kripto-jevrejska”, navodno odgovorna za njen nastanak.
O dijelu ovog narativa Raskrinkavanje je pisalo u analizi iz 2020. godine, koju možete pročitati ovdje. Kako je objašnjeno, ove tvrdnje samo su dio kompleksne antisemitske teorije zavjere kojom se porodici Rothschild pripisuje navodni uticaj na odvijanje svih svjetskih prilika.
U članku se takođe po državama regiona navode liste navodnih “kripto-Jevreja” s Balkana. Tako se, recimo, tvrdi da su političari iz Crne Gore Milo Đukanović, Ranko Krivokapić i Andrija Mandić zapravo “kripto-Jevreji”, zatim Milan Bandić, Kolinda Grabar-Kitarović, Ante Marković, Stjepan Radić, Ivo Lola Ribar, te Franjo i Miroslav Tuđman iz Hrvatske, kao i Andrej Bajuk, Slavoj Žižek i Janez Janša iz Slovenije.
Lista pojedinaca/ki iz Srbije koji navodno pripadaju ovoj skupini veoma je dugačka te, između ostalog, obuhvata: Svetlanu Bojković, Anu Brnabić, Lepu Brenu, Vuka Draškovića, Zorana Đinđića, Vuka Karadžića, Jelenu Karleušu, Željka Ražnatovića, Aleksandra Vučića, Muamera Zukorlića...
Svi ovi, kao i drugi navodi imena navodnih “kripto-Jevreja” u Bosni i Hercegovini i širom Balkana, posve su izmišljeni, te ni za jedno od njih ne postoji neki dokaz. Ovakvi narativi otvoreno su antisemitistički, te jasno iskazuju negativan stav prema Jevrejima.
Shodno tome, tvrdnje iznesene u članku “Kripto-Jevreji Balkana” ocjenjujemo kao lažnu vijest i teoriju zavjere, budući da nemaju utemeljenje u istorijskim činjenicama.
(Marija Ćosić i Emir Zulejhić, Raskrinkavanje.ba)
Šta je Wikipedia Rojalista?
Wikipedia Rojalista za sebe navodi da je “slobodna enciklopedija Bosanske Kraljevske Porodice”, te da je vodi Mensur Omerbašić. Kako se tvrdi u članku koji nosi naziv “Mensur Omerbašić” (link), koji je takođe objavljen na Wikipediji Rojalista, Omerbašić je navodno “Kralj Bosne i poglavar bosanske dinastije Omerbašića”. O sebi i navodnoj kraljevskoj porodici čiji je član, te o Bosni i Hercegovini i svijetu, Omerbašić na Wikipediji Rojalista razvija fantastične teorije bez utemeljenja u realnosti.