Foto: Heinz-Josef Lücking, Wikimedia Commons
Na Facebooku je 1. decembra 2024. objavljena fotografija muškarca koji stoji pored zidne slike skeletona visokog nekoliko metara i drži uvećanu bedrenu kost. Fotografija je objavljena uz tekst o “Nuraghe divovima” sa Sardinije, čije je postojanje navodno tajna.
Jeste li ikada čuli za Nuraghe divove sa Sardinije?
Naravno da niste. Nite ni trebali znati!
Foto: Facebook/Screenshot
U objavi se tvrdi da je američki Institut “Smithsonian” uništio hiljade “kostura divova” i da su deseci netipično visokih kostura nestali iz francuskog nacionalnog muzeja.
Ista objava podijeljena je na jednom Facebook profilu dan kasnije, 2. decembra 2024.
O “divovima sa Sardinije” pisao je i portal Misteriozno u članku objavljenom 31. augusta 2024. U članku se opširnije propituje vjerovanje da su izrazito visoka bića na Sardiniji izgradila građevine nuragijske kulture. “Grobnice divova” na otoku navodno dokazuju da su tu nekada živjeli divovi, a objašnjenje struke o svrsi ovih grobnica otpisuje se kao “besmisleno”.
I pored svakodnevnih pokušaja mainstream nauke da se objasni porijeklo i svrha ovih građevina, za koje se tvrdi da ih je izgradila misteriozna grupa drevnih bića ogromne veličine, nuraghe nisu jedine intrigantne ruševine koje se mogu pronaći na ovom otoku.
Tu su i drevne grobnice, poznatije kao “Grobnice divova” ili “Tomba dei Giganti”, o kojima još kruže legende među lokalnim stanovništvom.
Priča se da su tu sahranjeni divovi koji su izgradili ove drevne građevine, što potvrđuju i grobnice koje su ogromne veličine.
Međutim, akademska zajednica tvrdi da se veličina ovih grobnica može objasniti time što su služile kao masovne grobnice, ali ovo objašnjenje nema baš toliko smisla.
Šta kažu činjenice?
Priče o divovima postoje u brojnim kulturama širom svijeta, no radi se o mitovima, ne o stvarnoj historiji. Ipak, u današnjim teorijama zavjere divovi su dio historije koja se “krije” tako što se uništavaju ili sakrivaju arheološka otkrića koja dokazuju postojanje divova. Zašto kriti takva otkrića? Teoretičari/ke zavjere vjeruju da se to radi kako bi se očuvala Darwinova teorija evolucije, koju bi otkriće drevnih divova osporilo.
Raskrinkavanje je u analizama iz 2023. godine pisalo o netačnim tvrdnjama da su otkriveni ili uništavani ostaci drevnih divova (1, 2). Portal Faktograf je ove godine analizirao tvrdnje o divovima na Sardiniji.
Visoke građevine nuragijske kulture, koja je bila dominantna na Sardiniji u ranom periodu prvog milenija prije nove ere, nisu izgradili divovi. Priče sa Sardinije o divovima koji su živjeli na tom otoku zaista postoje, ali kako se navodi na turističkom portalu Strictly Sardinia, radi se o još jednom lokalnom mitu.
Na Sardiniji postoje “divovi”, ali se radi o statuama poznatim kao “Divovi Mont’e Prama” (Zigantes de Mont'e Prama) koje su pronađene 1974. godine na zapadnom dijelu ovog ostrva. Arheološka istraživanja koja su uslijedila otkrila su više hiljada ostataka različitih statua, a do sada je sastavljeno 28 cjelovitih kipova koji većinom premašuju prosječnu ljudsku visinu. Osim statua, pronađene su i grobnice, kao i ljudske kosti pokopane tokom nuragijske civilizacije. Statue su izgradile zanatlije nuragijske civilizacije, a proces izrade uključivao je vađenje velikih blokova pješčenjaka, koji su potom klesani i sastavljeni. “Divovi Mont’e Prama” jedan su od najpoznatijih dokaza nuragijske civilizacije i njenog utjecaja, a njujorški Met muzej navodi da se pretpostavlja da su ove građevine izgrađene kao nekropola, ali i da su služile i kao način interakcije s novim kulturama koje su stizale na otok.
Kosti pronađene u grobnici nisu pripadale divovima – radilo se uglavnom o ostacima odraslih muškaraca. Pretpostavlja se da je grobnica bila namijenjena pokapanju specifičnih skupina, poput ratnika ili sličnih populacija.
Teorijom zavjere o naporima da se sakriju arheološka nalazišta i “otkrića” dokaza da su divovi nekad živjeli na Zemlji bavio se i američki PolitiFact u analizi iz 2023. godine, u kojoj se navodi da nikada nisu pronađene kosti ili bilo kakvi drugi dokazi ovakvih bića.
“Uništavanje divovskih kostiju” iz satiričnog članka
Tvrdnja da je američki Institut “Smithsonian” uništio 10.000 “kostura divova” nije tačna. Njome smo se bavili u analizi iz 2023. godine, u kojoj smo naveli da potječe iz satiričnog članka s portala World News Daily Report. Ovaj portal naglasio je da se radi o satiričnom tekstu, ali u brojnim prenošenjima na drugim portalima i na društvenim mrežama to nije navedeno.
Nismo pronašli bilo kakvu potvrdu da je neki “nacionalni” muzej u Francuskoj imao autentične skelete divova i da je 160 takvih skeleta “nestalo” iz muzeja.
“Replika džinovske bedrene kosti”
Google Lens pretragom fotografije muškarca koji drži neprirodno veliku bedrenu kost utvrdili smo da je objavljena na kreacionističkoj web stranici Wise Old Goat u članku o seminaru američkog kreacioniste Erica Hovinda iz 2005. godine. Hovind u ovom tekstu negira teoriju evolucije i promoviše teoriju zavjere o “sakrivanju” pronađenih kostiju divova.
Fotografija muškarca pored višemetarske zidne slike skeleta snimljena je u kreacionističkom muzeju Mt. Blanco Fossil Museum u Teksasu, koji je vodio “zavjerolog” Joe Taylor i koji je u međuvremenu zatvoren. Taylor je izradio repliku bedrene kosti na temelju opisa iz anonimnog pisma o navodnom otkriću divovske kosti u Turskoj. Međutim, ne postoje nikakvi dokazi da je takva kost ikada stvarno pronađena. Štaviše, različite verzije priče koje je Taylor koristio – smještajući otkriće kosti u različite dijelove svijeta, poput Turske, Sirije i Egipta, i u različita razdoblja 20. stoljeća – upućuju na to da je riječ o lažnim tvrdnjama.
Ova i druge metode za “dokazivanje” postojanja divova objašnjene su u analizi na stranici Andy White Anthropology, koju vodi arheolog Dr. Andrew White iz istraživačkog centra Illinois State Archaeological Survey. Dr. White u analizi napominje da divovska “kost” koja je prikazana u Mt. Blanco Fossil muzeju nije bazirana na naučno utemeljenim činjenicama, već je isključivo korištena kako bi promovisala teorije zavjere i kreacionističke stavove.
Shodno navedenom, tvrdnju da je Institut “Smithsonian” uništio “10.000 kostura divova”, objavljenu bez napomene o satiri, ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti i teoriju zavjere.
Tvrdnji da su divovski kosturi nestali iz “nacionalnog muzeja” u Francuskoj, objavljenoj na Facebooku, dajemo ocjenu lažna vijest i teorija zavjere. Drugim objavama ove tvrdnje dajemo ocjenu prenošenje lažnih vijesti i teorija zavjere.
Insinuaciju da su na Sardiniji živjeli divovi, jer to “potvrđuje” veličina drevnih građevina na tom ostrvu i jer stručnjaci “ne mogu smisleno objasniti” svrhu i tehnike gradnje ovih građevina, iz članka na portalu Misteriozno, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
(Raskrinkavanje.ba)