Foto: Freepik
Na Twitter profilu srbijanske “zavjerologinje” Marije Stojaković je 11.8.2022. godine objavljen videosnimak, uz opis:
POGODITE KOJI JE VODEĆI UZROK SMRTI OVE GODINE
Video, koji je Stojaković objavila i na platformi VK Video istog dana, kratki je isječak iz neimenovane emisije u kojoj voditelj na engleskom jeziku prezentira podatke o vodećem uzroku smrti u kanadskoj pokrajini Alberti za 2021. godinu. Voditelj tvrdi da je “nepoznati uzrok” smrti zabilježen kao vodeći i insinuira da su vakcine protiv Covid-19 dovele do ovih smrtnih slučajeva.
Vodeći uzrok smrti je nepoznat. Pre ćete umreti od nepoznatog uzroka u razvijenim društvima nego od bilo čega drugog, dokle god ima nepoznat uzrok.
(...)
Možda ova iznenadna neviđena epidemija nepoznatih uzroka je na neki način povezana sa univerzalnom neviđenom medikalizacijom cijele populacije?
Isti snimak objavljen je i na nekoliko Facebook profila (1, 2). Na profilu Aca Tesić objavljena je kompilacija koja uključuje ovaj snimak i snimak obraćanja američkog senatora Alexa Antića, punog “zavjeroloških” tvrdnji i insinuacija o pandemiji, vakcinama i klimatskim promjenama.
Šta su činjenice?
Videosnimak koji se dijeli na društvenim mrežama isječak je iz emisije The Steyn Line, koju vodi voditelj Mark Steyn i koja se emituje na televiziji GBNews. Cijeli prilog objavljen je na YouTube kanalu ove medijske kuće 25. jula ove godine.
Tačno je da je vlada kanadske pokrajine Alberte u svom izvještaju o vodećim uzrocima smrti navela “nejasne i nepoznate uzroke” smrti kao vodeće u 2021. godini. Prema podacima iz dokumenta koji je dostupan na njihovoj web-stranici, 3.362 smrtna slučaja iz 2021. smještena su ovu kategoriju.
Ipak, suprotno insinuacijama Marka Steyna i korisnika/ca društvenih mreža sa našeg govornog područja, ove smrti nisu povezane sa vakcinacijom protiv Covid-19.
Sličnim navodima sa društvenih mreža bavio se i fact-checking portal Full Fact u svom članku od 3.8.2022. godine. Kako se u njihovom članku navodi, na društvenim mrežama je informacija o velikom broju smrti sa nepoznatim uzrokom kružila uz pozive drugim korisnicima/ama da “povežu tačkice” i insinuacijama da su smrti izazvane posljedicama vakcinacije protiv Covid-19.
Ipak, iz Vlade Alberte su se oglasili povodom podataka o vodećim uzrocima smrti za 2021. godinu i kazali da vakcine nisu uzrok smrti od nepoznatog uzroka.
Kako je glasnogovornik Ministarstva za službu Alberte Brett Farrell objasnio u izjavi za portal CTV News 9.7.2022. godine, smrtni slučajevi se stavljaju u kategoriju “nejasni i nepoznati uzroci” kada je uzrok smrti nepoznat ili kada je uzrok smrti i dalje pod istragom kod medicinskih službenika/ca. Neki smrtni slučajevi koji su prvobitno kategorizirani na ovaj način bit će smješteni u drugačiju kategoriju kada se utvrdi uzrok smrti.
Farrell je objasnio da trenutna lista uključuje podatke koji su dostavljeni do 2. juna ove godine, te da će se ona mijenjati kada budu dostupni podaci iz istraga pojedinih slučajeva.
Iz vlade su za CTV News naglasili da nema dokaza da su smrti sa nepoznatim uzrokom posljedica vakcinacije protiv Covid-19.
Dezinformacije o tome da vakcine protiv Covid-19 dovode do smrtnih slučajeva šire se od samog početka masovne vakcinacije. Raskrinkavanje je o tome pisalo u više navrata, u analizama koje možete pročitati ispod:
Smrt doktora/ica u Kanadi nema veze sa vakcinama protiv Covid-19
Tragična smrt Splićanke nije povezana sa vakcinom
Broj smrtnih slučajeva pilota/kinja se nije povećao za 1.700% niti se to desilo zbog vakcina
Prema podacima stranice Our World in Data, preko 12 milijardi doza vakcina protiv Covid-19 su administrirane širom svijeta. Preko 67% svjetske populacije primilo je barem jednu dozu.
Vakcine su se pokazale kao sigurne i efikasne, a ozbiljne neželjene reakcije na njih kao iznimno rijetke.
Shodno činjenicama, insinuaciju da su smrti od “nepoznatog uzroka” u Alberti uzrokovane vakcinacijom protiv Covid-19 ocjenjujemo kao deiznformaciju.
(Raskrinkavanje.ba)
Napomena
6.9.2022.
Ocjene lažna vijest i prenošenje lažnih vijesti, koje su u prvobitnoj verziji analize date spomenutim objavama sa društvenih mreža, zamijenjene su ocjenom dezinformacija.
6.9.2022.
Nakon objave ove analize, tvrdnje o povezanosti vakcinacije protiv Covid-19 s povećanim brojem smrti od “nepoznatog uzroka” objavio je i portal Logično u članku od 22.8.2022. Članak su prenijeli i portali Sott i Pravda - istina. Za razliku od objava na društvenim mrežama koje su obuhvaćene ovom analizom, u člancima se navodi i neosnovana, neargumentovana i netačna tvrdnja o tome da “postoji zapanjujuća količina dokaza koji povezuju eksperimentalna cjepiva s naglim porastom neočekivanih smrti”. Ove tvrdnje na portalu Logično ocjenjujemo kao lažnu vijest, dok sva prenošenja ovih tvrdnji dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.
12.9.2022: Podaci o povećanju broja smrti od “nepoznatog uzroka”, kojim smo se bavili u ovoj analizi, ponovo su postali viralni, ovaj put u videosnimku koji je objavljen na Facebook profilu 30.8.2022. godine. U opisu objave navodi se da se “to nikada prije nije dogodilo”, ali se u ovom primjeru podaci ne dovode u eksplicitnu vezu s vakcinacijom protiv Covid-19 niti se vakcine uopšte spominju. Ipak, i ovom se objavom zapravo insinuira povezanost između nepoznatog uzroka smrti i vakcina protiv Covid-19 te je, shodno činjenicama u ovoj analizi, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
13.10.2023: Članak portala SOTT, koji je ocijenjen u ovoj analizi, naknadno je povezan sa analizom zbog tehničkih razloga.