Anonimni portal Orginalno već godinama izmišlja lažne vijesti i klikbejt naslove, a to uključuje i bizarnu praksu izmišljanja smrti osoba iz javnog života, o čemu je Raskrinkavanje pisalo u nekoliko navrata (1, 2, 3).
Na ovom portalu više su puta objavljivane i lažne vijesti o navodnim samoubistvima haških osuđenika, pa i one o izmišljenim prirodnim nepogodama opisanima kao “smak svijeta”.
Pored gomile lažnih vijesti i dezinformacija koje svakodnevno objavljuju, nepoznati autori ovog portala evidentno imaju malo veze sa novinarskom profesijom, što je vidno u člancima koje objavljuju. Naime, u mnogobrojnim kratkim i nesuvislim člancima na portalu Orginalno možemo u isto vrijeme pronaći i ekavicu i ijekavicu, nepravilnu upotrebu afrikata, ali i mnoge druge stilske, gramatičke i pravopisne greške.
U moru lažnih objava koje se mogu pronaći na pomenutom portalu, česte su i one koje se odnose na različite izmišljotine vezane uz film “Južni vetar”, budući nastavak tog filma i TV seriju koja je nastala na osnovu njega.
O lažnim vijestima portala Orginalno, vezanim uz ovo filmsko ostvarenje, Raskrinkavanje je pisalo još u oktobru 2020. godine, a ista je praksa nastavljena do danas.
Tako je 7. februara na ovom portalu objavljen članak u kojem stoji:
Tužna vest za sve fanove ‘J-V’ evo šta se dogodilo
Za Vas smo danas pripremili jednu novu informaciju koja stiže od ekipe koja je zadužena za 2 dio ‘Južnog vetra’. Snimanje je završeno i u toku je montaža i ubrzano se očekuje i kraj svega pa da imamo premijeru. Pogledajte šta su spremili novo, ovo će Vas šokirati i rastužiti:
U članku se, kao i većini drugih objava na ovom portalu, nalazi i nasumično odabrani videosnimak koji se ne može dovesti u vezu s temom članka.
Pretragom fraze “vest za sve fanove” na stranici Orginalno doznajemo i da je članak skoro identičnog sadržaja na ovom portalu objavljen više puta.
Uz neznatne razlike u naslovima, te naizmjeničnu upotrebu riječi “tužna” i “radosna”, nepoznati autori ovog portala istu su “vijest” prethodno objavili tri puta, a čak dva od ova četiri članka su objavljena u istom danu:
Tužna vest za sve fanove ‘J-V’ evo šta se dogodilo (26.11.2020)
Radosna vest za sve fanove ‘J-V’ evo o čemu se radi (26.11.2020)
Radosna vest za sve fanove ‘J. V.’ evo o čemu se radi (23.10.2020)
Kako se ni u jednoj od ovih objava ne donose nikakve nove informacije o filmu “Južni vetar”, TV seriji ili nastavku filma, a koje bi potencijalno rastužile/obradovale njihove fanove, postavlja se pitanje šta je, ustvari, smisao ovih objava, fokusiranih na regionalnu filmsku uspješnicu iz 2018. godine.
Odgovore na ovo pitanje daje CrowdTangle, Facebookov online alat uz pomoć kojeg možemo saznati kako se i na kojim društvenim mrežama dijeli određeni sadržaji. Korisnici ovog alata mogu vidjeti na kojim su Facebook stranicama ti sadržaji podijeljeni.
Svaka od ovih lažnih vijesti je, uz Facebook stranicu portala Orginalno, podijeljena više stotina puta i na mnogim drugim Facebook stranicama. Među ovim Facebook stranicama se ističe Južni Vetar, koja na ovoj društvenoj mreži ima preko 40 hiljada lajkova te skoro 150 hiljada pratilaca (eng. followers).
Uz pomenutu, isti su članci višestruko podijeljeni i na sljedećim Facebook stranicama: Domaće dame su najbolje, Josipa Karimović, Šaban Šaulić Zauvek legenda 1951-2019, Mile Kitic - Paklene godine 2011, Svi smo uz Darka Lazića, te FC Chelsea Balkan.
Svaku od ovih stranica prati preko deset hiljada korisnika Facebooka, a povezuje ih jedna stvar - na svakoj od njih neimenovani administratori u kontinuitetu dijele članke s portala Orginalno.
Mnoge od ovih stranica nastale su godinama prije premijere filma “Južni vetar”, pa i samog portala Orginalno koji je, prema podacima sa stranice Domain.com, registrovan 2015. godine.
Kako se može vidjeti u sekciji “Transparentnost stranice” (eng. Page Transparency), Facebook stranica Domaće dame su najbolje nastala je 2013. godine, a od tada je naziv ove stranice promijenjen nekoliko puta. Iz dole priloženog screenshota se lako može ustanoviti da se radi o potpuno nepovezanim imenima ove stranice, čiji je naziv u vrijeme kreiranja glasio Torres-Crni Heskey, da bi 2016. bio promijenjen u ime folk pjevačice Radmile Rade Manojlović, te u konačnici 2017. dobio sadašnji oblik.
Što se tiče članaka obuhvaćenih ovom analizom, oni se većinom više ne mogu pronaći na pomenutim Facebook stranicama. Administratori te objave redovno uklanjaju, a trag o njihovom postojanju imamo tek zahvaljujući CrowdTangleu, koji još uvijek sadrži podatke o tome kad su i na kojim stranicama podijeljene.
Ipak, iako su te objave naknadno obrisane, one su u međuvremenu doprle do desetina hiljada korisnika Facebooka, a vlasnicima portala Orginalno priskrbile hiljade i hiljade klikova na njihove izmišljene “vijesti”.
To još jednom pokazuje da se u slučaju portala Orginalno ne radi o informativnom portalu, već o poslovnom poduhvatu koji uključuje i trgovinu različitim Facebook stranicama koje, kako možemo vidjeti, prati značajan broj korisnika ove najpopularnije društvene mreže u našem regionu.
Primarni cilj tog “biznis modela” jeste brza i laka zarada, što je jedan od “principa” na osnovu kojeg funkcionišu tzv. farme portala o kojima je Raskrinkavanje pisalo i ranije.
“Farme portala”: Biznis u kom vaše vrijeme postaje tuđi novac
Farme portala: “Sarajevo grad”
Kako se ni u jednoj od gore pomenutih objava ne donose nikakve nove informacije o filmu/TV seriji “Južni vetar” koje bi rastužile/obradovale njihove fanove, prva takva objava na ovom portalu dobija ocjenu lažna vijest. Kasnija prenošenja članaka s istim navodima ocijenjena su kao prenošenje lažne vijesti.
Budući da se i u naslovima ovih članaka nalaze obmanjujuće tvrdnje koje nemaju utemeljenja u samom tekstu, svaki od njih je ocijenjen i kao klikbejt.
(Raskrinkavanje.ba)