Od skoro samog proglašenja pandemije Covid-19, u javnosti su plasirane mnogobrojne dezinformacije i teorije zavjere o porijeklu virusa SARS-CoV-2, navodnoj isplaniranoj pandemiji i vakcinama protiv ove bolesti. Vrlo brzo su se iz mase pobornika teorija zavjere i pripadnika/ca antivakcinacijskog pokreta izdvojili/e oni/e koji/e su, pozivajući se na svoju navodnu ekspertizu i profesionalna dostignuća iz oblasti medicine, kreirali/e i promovirali/e vrlo popularne dezinformativne narative koji su značajno utjecali na velike grupe ljudi.
Ipak, detaljnijim pregledom biografija ovakvih promotora dezinformacija, jasno je da se mnogi od njih lažno predstavljaju kao doktori medicine ili naučnici/ce, a rad onih koji to formalno jesu u više navrata je diskreditovan. U ovoj analizi, osvrnut ćemo se na one koji/e su koristili/e svoj navodni medicinski autoritet da promoviraju neke od najpopularnijih teorija zavjere o pandemiji Covid-19 u 2021. godini.
Robert Young
Robert Young, kojem korisnici/ce društvenih mreža često pripisuju titulu “doktor”, promovirao je mnogobrojne teorije zavjere tokom pandemije, tvrdeći, između ostalog, da se u vakcinama protiv Covid-19 nalaze paraziti i da Bill Gates uz pomoć vakcina želi usmrtiti tri milijarde ljudi.
Njegovim netačnim tvrdnjama, Raskrinkavanje se bavilo u analizi koju možete pročitati ispod:
“Zavjerološka” analiza sastava vakcina obiluje neistinama
Iako titula “dr”, koja se često može vidjeti ispred njegovog imena, navodi na zaključak da je Young doktor medicine, on je zapravo naturopata, odnosno zagovornik jedne forme alternativne medicine. Također je i autor serije knjiga “pH Miracle”, u kojima je promovirao alkalnu dijetu kao lijek za rak, navodi se u članku portala San Diego Tribune, objavljenom u februaru 2016. godine.
U istom članku, navodi se da se Young školovao na Univerzitetu u Utahu ‘70-ih godina prošlog vijeka, te je tokom svog studija, koji na koncu nije završio, pohađao samo jedan kurs biologije.
Nakon toga, Young je stekao doktorat iz naturopatije i ishrane na neakreditovanoj dopisnoj školi Clayton College of Natural Health u Alabami.
Dakle, Young nije doktor medicine.
U članku San Diego Tribunea navodi se da Young nema licencu da se bavi ni medicinom ni naturopatijom, te da hapšen 1995. i 2001. godine u saveznoj državi Utah – zbog bavljenja medicinom bez licence.
Young je opet uhapšen u januaru 2014. godine, te optužen za prevaru i bavljenje medicinom bez dozvole. Kako se navodi u saopštenju Medicinskog odbora Kalifornije, Young je pacijentima/kinjama oboljelim od hroničnih bolesti naplaćivao i do 500.000 američkih dolara za liječenje intravenskim tretmanima.
U članku portala San Diego Union Tribune, objavljenom u novembru 2015. godine, navodi se da je Young najmanje šest pacijenata koji su bolovali od raka tretirao intervenskim linijama natrijum bikarbonata ili sode bikarbone. Šest onkoloških pacijenata navedenih u optužnici, koja je uključivala navode iz 2010. godine, umrlo je.
U članku portala LA Times navodi se da je Young proglašen krivim po dvije od tri tačke optužnice, zbog čega je proveo nekoliko mjeseci u zatvoru 2017. godine. Sud mu je 2018. godine naredio da isplati 105 miliona američkih dolara odštete pacijentici oboljeloj od raka, koja ga je tužila, tvrdeći da se Young predstavljao kao doktor i nagovarao je da odustane od konvencionalne medicine.
Dakle, Robert Young, čije neutemeljene tvrdnje o pandemiji i vakcinama protiv Covid-19 svakodnevno ostvaruju stotine hiljada interakcija na društvenim mrežama, prevarant je koji nema adekvatno znanje da vrši istraživanja na tu temu i koji je zbog svojih pseudonaučnih praksi izdržavao i zatvorsku kaznu.
Judy Mikovits
Judy Mikovits je stekla popularnost u “zavjerološkim” krugovima na društvenim mrežama u maju 2020. godine, kada je učestvovala u pravljenju 26-minutnog videozapisa pod nazivom “Plandemija”.
O netačnim tvrdnjama iznesenim u ovom videozapisu, koji su njegovi autori/ce pokušali/e predstaviti kao dokumentarac, Raskrinkavanje je pisalo prošle godine, u analizi koju možete pročitati na linku ispod:
Plandemija: Najuspješnija teorija zavjere o Covidu-19 pada već na "planu"
Prije nego što je postala jedna od glavnih zvijezda antivakcinacijskog pokreta, Judy Mikovits bila je naučnica u polju biohemije i molekularne biologije.
Kako se navodi u članku portala Science, objavljenom 8.5.2020. godine, Mikovits je svoju karijeru započela kao laboratorijski tehničar na američkom Nacionalnom institutu za rak (NCI) 1988. godine. Postala je naučnica i stekla doktorat iz biohemije i molekularne biologije na Univerzitetu “George Washington” 1991. godine, 2009. je obnašala funkciju direktorice istraživanja na Whittemore Peterson institutu (WPI), privatnom istraživačkom centru u američkoj saveznoj državi Nevadi, a iste te godine bila je koautorica rada objavljenog u časopisu Science, koji je sugerirao da je agens pod nazivom “virus ksenotropne mišje leukemije” (XMRV) uzrok sindroma hroničnog umora (CFS).
U članku se dalje navodi da su drugi istraživači/ce ubrzo počeli/e dovoditi nalaze njene studije u pitanje, te je u naredne dvije godine rad diskreditovan. Krajem 2011. godine, studije iz nekoliko laboratorija, uključujući i WPI gdje je Mikovits radila, nisu mogle replicirati rezultate njene studije. Dva mjeseca kasnije, cijeli naučni rad je povučen. Mikovits je odbila da potpiše obavještenje o povlačenju, ali je učestvovala u još jednom velikom pokušaju replikacije rezultata. Nova studija, vrijedna 2,3 miliona dolara, koju je vodio Ian Lipkin sa Univerziteta Kolumbija i koju je finansirao Nacionalni institut za zdravlje, tražila je XMRV u uzorcima krvi od skoro 300 ljudi, od kojih je polovina imala bolest. Niko od njih nije imao virus. I sama Mikovits je priznala da “nema dokaza da je XMRV ljudski patogen”.
U članku portala Science, objavljenom 14.11.2011. godine, navodi se da je Mikovits otpuštena sa Whittemore Peterson instituta, te da je Institut protiv nje podnio tužbu 4.11.2011. godine, nakon što je uklonila laboratorijske bilježnice i zadržala druge vlasničke informacije na svom laptopu, fleš diskovima i na ličnom nalogu e-pošte. Također je dobila privremenu zabranu pristupa, prema kojoj nije smjela da “uništava, briše ili mijenja” bilo koji od fajlova ili podataka povezanih sa institutom. Mikovits je uhapšena i provela je nekoliko dana u pritvoru kasnije tog mjeseca, po optužbi da je bjegunica. Krivična optužnica odbačena je 2012. godine.
Kako navodi Science, Mikovits nije ništa objavila u naučnoj literaturi od 2012. godine.
Dakle, iako ima adekvatno formalno obrazovanje, Mikovits se ne može smatrati kredibilnim izvorom informacija, s obzirom na činjenicu da je njen naučni rad diskreditovan te da je njen integritet doveden u pitanje.
Ricardo Delgado Martin
Proteklih mjeseci, teorija zavjere o pronalasku grafenovog oksida u vakcinama protiv Covid-19 postala je planetarno popularna. Tvorac ovog navodnog otkrića jeste Ricardo Delgado Martin, osnivač i predsjednik španske pseudonaučne grupe La Quinta Columna (Peta kolona), koju su “zavjerolozi” na društvenim mrežama netačno nazvali “grupom španskih istraživača”. Više o tome, čitajte u našoj analizi:
Vakcine protiv Covid-19 ne sadrže grafenov oksid
Na web stranici La Quinta Columne, Delgado je opisan kao čovjek mnogih talenata i vještina, uz tvrdnje da ima diplome iz oblasti biostatistike, kliničke mikrobiologije, epidemiologije, kliničke imunologije, kliničke genetike, dječije psihologije, finansija i ličnog treninga.
Ipak, njegove postiplomske studije iz raznih medicinskih oblasti stečene su putem online škole Euroinnova, kako se navodi u članku portala infoLibre. Euroinnova, u suradnji sa nekoliko španskih univerziteta, svojim polaznicima nudi online kurseve iz raznih oblasti. Među saradnicima ove online škole su i privatni univerziteti “Miguel de Cervantes” i “Antonio de Nebrija”. Delgado tvrdi da je sa ovih univerziteta dobio diplome iz mikrobiologije, epidemiologije, kliničke imunologije i kliničke genetike.
Na stranici Univerziteta “Miguel de Cervantes” navodi se da, u suradnji sa Euroinnovom, nude online kurs pod nazivom “Epidemiologija i javno zdravlje” u trajanju od 200 sati.
U članku portala infoLibre navodi se da je Delgado radio kao fitness trener u Fitness Delgado, uz nadimak Valdivius.
Ipak, Delgadova svestranost i interes za medicinu ne čine ga naučnikom. S obzirom na to da njegovo znanje iz oblasti epidemiologije, imunologije i mikrobiologije dolazi iz pohađanja online kurseva, Delgado nema potrebno formalno obrazovanje ni adekvatnu ekspertizu da se bavi naučnim istraživanjima iz ove oblasti. Stoga, njegove “studije” o postojanju grafenovog oksida u vakcinama protiv Covid-19, koje nisu podržale nijedna obrazovna ni naučna institucija, niti su objavljene u bilo kojem naučnom časopisu, nisu relevantan izvor informacija.
Michael Yeadon
Michael Yeadon je bivši britanski naučnik kojeg “zavjerolozi” često predstavljaju kao “bivšeg predsjednika Pfizera”, iako je je Yeadon, ustvari, bio potpredsjednik Pfizerovog odjela za istraživanje alergija i respiratornog sistema. Kasnije je osnovao vlastitu kompaniju Ziacro. Kako se navodi u članku koji je objavio Reuters 18.3.2021. godine, Yeadonova karijera imala je iznenađujući preokret kada je počela pandemija Covid-19. Naime, pri kraju 2020. godine, Yeadon je bio koautor peticije kojom se zahtijevalo da se obustave klinička ispitivanja vakcine protiv Covid-19, uz argument da vakcine uzrokuju neplodnost kod žena. Autori peticije nisu imali nikakve dokaze koji bi podržali njihovu tvrdnju, a nekoliko sedmica kasnije, Evropska agencija za lijekove odobrila je Pfizerovu vakcinu.
Yeadon je vrlo brzo postao zvijezda antivakcinacijskog pokreta, tvrdeći da su vakcine bespotrebne i opasne, da djeca imaju veće šanse da umru od vakcine nego od Covid-19, da ljudi koji ne ispoljavaju simptome ne mogu prenosti SARS-CoV-2 i slično.
Njegove tvrdnje su se pokazale kao neutemeljene. Njima se bavilo i Raskrinkavanje u više navrata (1,2,3).
Robert Malone
Robert Malone je američki doktor medicine i istraživač zaraznih bolesti. Za sebe tvrdi da je otkrio mRNK tehnologiju, koja se koristila u razvoju pojedinih vakcina protiv Covid-19. Uprkos njegovom navodnom otkriću, Malone se istakao kao veliki protivnik vakcinacije i tvorac raznih dezinformativnih narativa u vezi sa vakcinama.
U članku Atlantica tvrdi se:
Kada je Malone bio diplomirani student biologije kasnih ‘80-ih na Salkovom institutu za biološke studije, ubrizgao je genetički materijal — DNK i RNK — u ćelije miševa u nadi da će stvoriti novu vrstu vakcine. Bio je prvi autor rada iz 1989, koji je demonstrirao da se RNK može isporučiti u ćelije pomoću lipida, koji su, u osnovi, sićušne kuglice masti, i koautor rada iz 1990, objavljenog u časopisu Science, koji pokazuje da ako ubrizgate čistu RNK ili DNK u ćelije mišića miševa, to može dovesti do transkripcije novih proteina. Ako bi isti pristup funkcionirao za ljudske ćelije, kaže se u zaključku rada iz 1990, ova tehnologija “može pružiti alternativne pristupe razvoju cjepiva”.
Ove dvije studije zaista predstavljaju temeljni rad na polju transfera gena, kaže Rein Verbeke, postdoktorski saradnik na Univerzitetu u Gentu u Belgiji i vodeći autor rada o historiji razvoja mRNA vakcine za 2019. Verbeke je rekao da vjeruje da su Malone i njegovi koautori „prvi put probudili nadu da bi mRNA mogla imati potencijal kao nova klasa lijekova,” iako također napominje da je “postignuće današnjih mRNA vakcina ostvarenje mnogih zajedničkih napora.”
(...)
U svakom slučaju, dovoljno je jasno da Malone nije sam zaslužan za mRNA vakcine.
Dakle, iako Malone jeste imao značajan doprinos u razvijanu mRNA tehnologije, ne može se reći da je on kao pojedinac njen “tvorac”, s obzirom na to da je u njen razvoj bilo uključeno mnogo naučnika.
Malone danas preporučuje mRNA vakcine samo onima koji su imaju veliki rizik od infekcije Covid-19, te učestalo širi dezinformativne narative o vakcinama, kao što je, recimo, tvrdnja da vakcine uzrokuju stvaranje novih sojeva virusa SARS-CoV-2, da izazivaju ADE reakciju, te da je protein šiljka, koji se proizvodi u tijelu nakon vakcinacije mRNA vakcinom, toksičan. Ovim, kao i drugim netačnim tvrdnjama, Raskrinkavanje se bavilo u analizama koje možete pročitati na linkovima 1, 2 i 3.
Raskrinkavanje je, u saradnji sa našim partnerima iz regije, objavilo analizu u oktobru ove godine, u kojoj su nabrojani najpoznatiji “dezinformatori u bijelim mantilima” sa našeg govornog područja.
Na listi su se našli medicinski radnici poput Branimira Nestorovića, Nade Jurinčić, Lidije Gajski i Mile Alečković. Riječ je o osobama koje, kako se navodi u analizi, iznose netačne tvrdnje u javnu sferu iz pozicije naučnih autoriteta, te svojim javnim djelovanjem doprinose širenju dezinformacija vezanih za Covid-19 i time otežavaju borbu protiv ove opasne bolesti.
Detaljnije o osobama koje kreiraju i šire dezinformativne narative u našoj regiji pročitajte u analizi ovdje.
(Raskrinkavanje.ba)