Za vrijeme trajanja pandemije bolesti Covid-19, neke od dezinformacija dobijale su značajniju popularnost od drugih. Jedna od najraširenijih tako je postala ona o navodnoj toksičnosti proteina šiljka, poznatijeg kao spike protein ili S protein.
Za širenje teze o navodnoj opasnosti i toksičnosti proteina šiljka iz vakcina protiv Covid-19 najveća “zasluga” pripada virusnom imunologu Byramu Bridleu. Nakon popularnosti koju je ovoj dezinformaciji osigurao Bridle, molekularni biolog Robert Malone, te dermatopatolog Ryan Cole, u svojim javnim istupima nastavili su zastupati ovu tezu, učinivši je tako jednom od najpopularnijih u aktuelnom antivakcinacijskom narativu.
Tvrdnjama ove trojice medicinskih radnika o različitim svojstvima proteina šiljka Raskrinkavanje se bavi u ovoj i još dvije analize koje možete pročitati ovdje i ovdje.
Na portalu Provjeri (.hr) 11. jula 2021. godine objavljen je članak koji govori o navodnoj toksičnosti proteina šiljka. Članak je opremljen naslovom:
Izumitelj mRNA tehnologije: „Spike protein je toksičan! Zaustavite cijepljenje!“
U članku se navodi da je Malone, prikazan “kao izumitelj messenger RNA tehnologije, osjetio moralnu odgovornost i odlučio progovoriti o svom izumu, koji očigledno izaziva više štete nego koristi”. Tvrdnjom da je Robert Malone navodno izumio mRNA tehnologiju Raskrinkavanje se bavilo u analizi iz 7. septembra 2021. godine, koju možete pročitati ovdje. Kako je u ovoj analizi detaljno pojašnjeno, Malone je američki naučnik koji se na svojim profilima na društvenim mrežama netačno predstavlja kao izumitelj mRNA vakcina, iako je bio tek jedan od stotinu ljudi koji su radili na razvoju ove tehnologije.
Članak se referira na videosnimak emisije “The Highwire”, u kojoj Malone gotovo dva sata razgovara s voditeljem Del Bigtreeom. Del Bigtree i njegova emisija i ranije su bivali propagatori različitih dezinformacija i teorija zavjere o pandemiji bolesti Covid-19, a Raskrinkavanje je o takvim slučajevima pisalo u više navrata (1, 2, 3).
Kako se u članku navodi, zbog navodne toksičnosti proteina šiljka, Malone poziva na zaustavljanje vakcinacije protiv Covid-19:
Pregledavajući Pfizerovu dokumentaciju, Robert Malone se iznenadio i zabrinuo zbog onoga što je pročitao. Smatra to neprofesionalno odrađenim poslom jer je otkrio da studije biorazdiobe nisu u skladu s dobrom laboratorijskom praksom, odnosno nisu koristile RNA koja kodira Spike, već luciferazu RNA. I to je samo jedan od mnogih disfunkcionalnih aspekata.
Prema njegovim riječima, problemi koje izazivaju cjepiva ne proizlaze iz tehnologije, nego iz kompleksnosti pogrešno primjenjene terapeutske metode i izvornog Spike proteina koji je toksičan.
Stoga, traži da se što prije zaustavi svako daljnje cijepljenje!
Već pomenuti Bridle takođe je dao izjavu sa sličnim tvrdnjama, koja je postala viralna i često citirana na antivakcinacijskim profilima i portalima:
“Pogriješili smo. Do sada to nismo shvatili ”, rekao je Byram Bridle, virusni imunolog i izvanredni profesor na Sveučilištu Guelph u Ontariju. „Mislili smo da je protein šiljka odličan ciljni antigen, do sada nismo znali da je sam protein šiljka otrov i patogeni protein. Dakle, cijepljenjem ljudima nehotice injektiramo otrov.”
Šta je zapravo protein šiljka?
Kako se navodi u studiji "Strukturalna i funkcionalna svojstva proteina šiljka SARS-CoV-2: Potencijal za razvoj antivirusnih lijekova za COVID-19”, naučnog portala Nature iz avgusta 2020. godine, protein šiljka nalazi se na površini virusa i ključni je faktor u infekciji. Riječ je o glikoproteinu, to jest proteinu koji, osim aminokiselina, sadrži i ugljene hidrate - oligosaharide. Glikoproteini su često prisutni u virusima, uključujući sve ljudske koronaviruse, ali i HIV virus, virus ebole i druge, te imaju ključnu ulogu u procesu infekcije, to jest ulaska u ćelije. Molekuli šećera u šiljku takođe pomažu virusu da se “sakrije” od antitijela koja naše ćelije proizvode u nastojanju da se odbrane od virusa, objašnjava se u članku časopisa Scientific American iz jula 2020. godine.
Protein šiljka virusa SARS-CoV-2 sastoji se od dvije podjedinice: S1, koja sadrži domen koji prepoznaje i vezuje se za receptor domaćina; te S2, koja posreduje u fuziji ćelijske membrane, navodi se u studiji objavljenoj u časopisu Nature.
O proteinu šiljka pisala je i naučna novinarka i biologinja Jelena Kalinić na web stranici Vakcine. U objavi iz januara 2021. godine navodi se:
Spike protein (S protein) ili protein “šiljka” je jedan od nekoliko proteina virusa SARS-CoV-2, virusa koji izaziva COVID-19. To je protein preko kojeg ovaj virus ulazi u naše ćelije. Međutim, isto tako, Spike protein je antigen, ono na šta naš imunološki sistem reaguje i počne stvarati antitijela i ćelijski imunitet.
Dešifrovanje ovog proteina, navodi se u tekstu, bila je jedna od prvih stvari koje su naučnici/e uradili/e nakon izolacije virusa:
Kineski naučnici su u martu 2020. u Nature objavili strukturu Spike proteina vog virusa. Taj protein zovemo „protein šiljka“ ili Spike (S) protein. On se spaja s posebnim receptorima na našim ćelijama (ACE2 receptori), koji inače imaju važnu ulogu u regulaciji normalnih životnih procesa. Zato je protein šiljka ono što naučnici zovu receptor-binding protein (receptor-vezujući protein, RBD). Kada se Spike protein veže s tim receptorima, onda virus može ući u naše stanice. U tome mu pomaže još jedan protein – neuropilin.
Photo: Vakcine.ba
Kako funkcioniše protein šiljka i zašto se vakcine razvijaju tako da targetiraju baš njega?
Kako protein šiljka funkcioniše, objašnjeno je u članku koji je u junu 2021. godine objavljen u publikaciji “Nauka u Srbiji”, autora Miloša Babića, molekularnog biologa i neurobiologa.
Ovaj protein formira trimere: tri kopije koje se povezuju jedna sa drugom u piramidalni oblik koji vidimo na slikama, te proizvode “šiljke” na površini virusa. Ovaj protein prepoznaje ljudske ćelije koje virus može da inficira, i pokreće proces infekcije. Blokada ove funkcije sprečava širenje infekcije kroz telo, zbog čega je ovaj protein specifična meta najvećeg broja vakcina.
Protein šiljka se, dakle, spaja s receptorima na našim ćelijama na taj način što omogućava virusu SARS-CoV-2 da uđe u njih. Budući da je to dio virusa s kojim organizam ima najviše kontakta, on je i glavna “meta” odbrambenog sistema. U članku objavljenom na stranici Vakcine navodi se da na ovom proteinu “ima više specifičnih mjesta na koja naš imunološki sistem razvija antitijela”, te su naučnici/e upravo iz tog razloga odlučili/e na njemu zasnivati vakcine protiv Covid-19.
Ubacivanjem proteina šiljka u ljudski organizam, on će ga prepoznati kao “opasnost”, to jest antigen. Reakcija organizma sastoji se u stvaranju antitijela koja svojom strukturom onemogućavaju djelovanje antigena, u ovom slučaju proteina šiljka. To se može, objašnjava se, raditi na više načina:
Recimo, davanjem male količine “ubijenog” – inaktiviranog (ili oslabljenog virusa). Ili davanjem samog proteina kojeg smo proizveli tehnikama rekombinantne tehnologije. Za COVID-19 vakcine to se radi i unošenjem u organizam genetičke instrukcije za stvaranje ovog proteina, preko bezopasnih adenovirusa ili unošenjem RNK sekvence za S protein.
Upravo tako imamo inaktivne vakcine, vakcine koje se zasnivaju na proteinskoj podjedinici, adenovirusne (vektorske) vakcine i iRNK (mRNA) vakcine. Više o različitim dostupnim vakcinama protiv COVID-9 pročitajte ovdje.
Kako je poznato, različite vakcine protiv Covid-19 koriste različite tehnologije. Vakcine zasnovane na mRNA tehnologiji funkcionišu tako što informaciona RNK (izvorno - messenger ribonucleic acid, ili skraćeno mRNA) koja se nalazi u vakcini, pokreće sintezu proteina šiljka. Kada se protein stvori, naš imuni sistem ga prepoznaje kao “uljeza”, te počinje proizvodnju antitijela i na taj način stvara otpornost na zarazu i/ili razvijanje teških oblika bolesti koju virus izaziva.
Da li je protein šiljka toksičan?
Tvrdnje da protein šiljka ima djelovanje “toksina”, ili da je ovaj dio virusa sam po sebi u stanju da izazove bolest ili oštećenja organa, potekle su uglavnom iz pogrešnih interpretacija različitih studija koje su rađene in vitro ili na životinjama.
U članku objavljenom 14. septembra 2021. godine na portalu Voice of America, dr. sc. Stribor Marković objašnjava na koji način su pojedine studije došle do zaključaka o potencijalnoj opasnosti proteina šiljka, te zbog čega se ti zaključci ne mogu primjenjivati na protein šiljka nastao imunizacijom protiv Covid-19. Kako navodi, radovi koje u članku analizira (1, 2, 3), a koji su pokazali potencijalne negativne efekte koje protein šiljka može imati na ljudski organizam, zasnivaju se na studijama u kojima su korištene znatno veće količine proteina šiljka od onih koje se proizvode ili ubacuju vakcinama protiv Covid-19. Zaključci ovih studija - to jest, djelovanje koje je S-protein imao u takvim okolnostima - nisu mjerodavni za razmatranje djelovanja proteina šiljka iz vakcine.
Kako se u članku navodi, radovi jesu pokazali potencijalne opasnosti, ali su rezultati dobijeni “pod neprirodnim okolnostima, koje ne oponašaju prirodnu infekciju, a još manje vakcinaciju. Vakcinacija je zapravo bolje kontrolisan, tačno doziran način unošenja umjerene količine aktivne tvari koja pobuđuju imunološki odgovor i „podučava“ odbranu organizma o patogenu.”
Tvrdnjom da je protein šiljka toksičan bavio se i niz fact-checking platformi.
Reuters u članku od 15. juna 2021. godine navodi:
Reuters je predstavio ovu tvrdnju stručnjacima/kinjama u Meedan Digital Health Labu (meedan.com/digital-health-lab), koji/e su odgovorili/e: „Do sada nema dostupnih naučnih dokaza koji ukazuju na to da je protein šiljka, nastao u našem tijelu uslijed vakcinacije protiv Covid-19, toksičan ili da oštećuje naše organe. " (ovdje)
Isti stav iznosi se u analizi PolitiFacta od 13. juna 2021. godine:
Federalni centri za kontrolu i prevenciju bolesti, koji protein šiljka nazivaju bezopasnim, objašnjavaju:
“Naš imunološki sistem prepoznaje da protein tamo ne pripada i počinje da gradi imunološki odgovor i stvara antitijela, poput onoga što se dešava u prirodnoj infekciji Covidom-19. Na kraju procesa, naša tijela su naučila kako da se zaštite od budućih infekcija.”
Portparol FDA rekao je za PolitiFact:
“Nema naučnih podataka koji bi ukazivali na to da je protein šiljka u mRNA vakcinama toksičan ili da se zadržava na bilo kom nivou toksičnosti u tijelu nakon vakcinacije.”
Dodatno, protein šiljka, proizveden po instrukciji mRNA iz vakcina, drugačiji je od onog u prirodnom obliku. Kako Health Feedback objašnjava u članku od 8. juna 2021. godine, “protein šiljka, nastao vakcinacijom protiv Covid-19, ne sastavlja se u nove virusne čestice. Umjesto toga, sadrži komponentu koja ga vezuje za ćelijsku površinu kao što bi to učinila za virusnu površinu.” Protein šiljka nastao vakcinacijom je, zapravo, genetički modifikovan kako bi se “poboljšao imunološki odgovor i spriječilo njegovo vezivanje za ACE2 receptore.” Više o ovoj temi pročitajte u analizi Raskrinkavanja ovdje.
Dakle, za tvrdnju da je protein šiljka toksičan ne postoje značajni kredibilni dokazi. Tačno je da određene studije ukazuju na mogućnost negativnog djelovanja proteina šiljka i to nije podatak koji se “krije”, a koji javnosti otkrivaju “hrabri doktori” poput Bridlea, Malonea ili Colea. Naprotiv - rezultati ovakvih studija se od ozbiljnih naučnih, obrazovnih i medicinskih tijela posmatraju upravo u kontekstu u kom su nastali. Tako se, recimo, u dokumentu koji je objavio BMJ Best Practice (online resurs za podršku kliničarima/kama, koji izdaje poznati medicinski časopis BMJ iz Velike Britanije), koji je ažuriran 2. septembra 2021, prepoznaje da određene studije “ukazuju na to da sam protein šiljka može oštetiti endotelne ćelije snižavanjem ACE2 i posljedično inhibiranjem mitohondrijske funkcije”, ali se istovremeno i navodi da se radi o preliminarnim studijama, te da su potrebna “dalja istraživanja o tome može li protein šiljka sam po sebi pokrenuti ćelijsku signalizaciju koja bi mogla dovesti do različitih bioloških procesa”.
Tvrdnja o navodnoj toksičnosti također se vezuje s tvrdnjom da protein šiljka nakon vakcinacije protiv Covid-19 “cirkuliše” ljudskim organizmom, izazivajući tako niz zdravstvenih problema. Ovi navodi bazirani su također na pogrešnoj interpretaciji stvarnih medicinskih studija. Tim tvrdnjama, Raskrinkavanje se bavilo u analizi koju možete pročitati ovdje.
Šta je luciferaza i da li se nalazi u vakcinama?
U članku se takođe ističe i tvrdnja da studije navodno “nisu koristile RNA koja kodira Spike, već luciferazu RNA”. Tvrdnja o navodnom prisustvu luciferaze u vakcinama protiv Covid-19 pojavljivala se u različitim kontekstima, te se Raskrinkavanje njome bavilo u analizi od 19. jula 2021. godine, koju možete pročitati ovdje.
Kako je u ovoj analizi pojašnjeno, ovakve tvrdnje nesuvisle su prvenstveno iz razloga što luciferaza ne predstavlja samo jedan enzim. Naime, luciferaza je izraz koji se može upotrijebiti za bilo koju grupu enzima koji učestvuju u oksidaciji luciferina (jedinjenja koje emituje svjetlost) u bioluminiscentnim organizmima, odnosno organizmima koji proizvode svjetlo (npr. svitac). Etimološki, naziv luciferaza izveden je iz latinske riječi “lucifer, tj. od “lucem ferre”, što znači “svjetlonoša”. Luciferaze se razlikuju od fotoproteina, koji su takođe uključeni u bioluminiscenciju.
Vakcine protiv Covid-19, pak, ne sadrže “luciferazu”. Sastavi svih odobrenih vakcina javno su dostupni i u njima se ne navodi postojanje ovakve grupe enzima. Na portalu Vakcine postoje detaljni članci o svakoj do sada dostupnoj vakcini protiv Covid-19 i o njihovim sastojcima, koje možete pročitati na linkovima: Pfizer, AstraZeneca, Sputnik V, Sinovac i Sinopharm.
Dakle, protein šiljka dio je virusa SARS-CoV-2 koji mu omogućava da uđe u ljudske ćelije. Istovremeno, on je i antigen, što znači da ga ljudski organizam prepoznaje kao svojevrsnu opasnost i u cilju njegove neutralizacije proizvodi antitijela. Vakcine zasnovane na mRNK tehnologiji daju instrukciju za stvaranje ovog proteina u ljudskom organizmu, koji biva prepoznat kao opasnost, što rezultira, ponovo, proizvodnjom antitijela. Do sada nisu ponuđeni dokazi da prirodni protein šiljka obavlja bilo kakvu drugu funkciju u procesu zaraze od onih koje su opisane u naučnim radovima, poput citirane studije iz časopisa Nature, niti da se protein šiljka, koji nastaje ili se unosi vakcinacijom, ponaša na bilo koji drugi način od onog koji je i predviđen u procesu imunizacije.
Shodno navedenim činjenicama, tvrdnju da je protein šiljka virusa SARS-CoV-2 iz vakcina protiv bolesti Covid-19 “toksičan” ocjenjujemo kao lažnu vijest i pseudonauku.
Iste ocjene dajemo i tvrdnji da studije navodno “nisu koristile RNA koja kodira Spike, već luciferazu RNA”.
(Raskrinkavanje.ba)