Foto: wirestock, Freepick
Na portalu Nulta tačka 31. avgusta 2023. godine objavljen je članak o projektu čiji je cilj smanjenje emisije ugljen dioksida (CO2). Članak je naslovljen:
Bil Gejts planira da poseče milione hektara šuma kako bi se “borio protiv klimatskih promena”
Prema tvrdnjama iz članka, Gates “finansira plan za sečenje i zakopavanje miliona hektara drveća” pod izgovorom “spašavanja planete”, odnosno borbe protiv klimatskih promjena. Između ostalog, navodi se:
Koristeći 6,6 miliona dolara finansiranja semena od Gejtsovog Breakthrough Energy- a i drugih, Kodama Sistems želi da poseče 70 miliona hektara zapadnih šuma tokom sledeće decenije, prema izveštajima.
InfoWars izveštava: Nakon seče (uglavnom kalifornijskog) drveća, Kodama planira da ih zakopa, navodno kako bi sprečio da „izbacuju“ ugljenik nazad u vazduh.
Koordinatori projekta biraju da ubiraju prodajne nadoknade ugljenika zakopavanjem biomase u suve „zemljane svodove“ bez kiseonika umesto da je koriste za konvencionalna sredstva, kao što je drvo za stanovanje.
Članak je uz iste tvrdnje podijeljen na različitim društvenim mrežama (1, 2).
Odakle ove tvrdnje potječu?
Tekst objavljen na portalu Nulta tačka gotovo je doslovan prevod članka objavljenog 31. avgusta 2023. godine na američkoj stranici Infowars. Infowars učestalo objavljuje dezinformacije i različite teorije zavjere. Tvrdnje objavljene na ovoj stranici, kao i tvrdnje njenog osnivača Alexa Jonesa, analizirale su različite fact-checking platforme u više navrata (1, 2, 3, 4).
Portal Nulta tačka takođe je poznat po objavljivanju takvih sadržaja. Raskrinkavanje je u više analiza ocijenilo tvrdnje objavljene u člancima ovog portala, od kojih je veliki broj bio povezan upravo sa klimatskim promjenama (1, 2, 3, 4).
O kakvom je projektu riječ?
Startup kompanija Kodama Systems iz Sjedinjenih Američkih Država posvećena je “restauraciji šuma za buduće generacije”, navodi se na zvaničnoj stranici. Projekat koji ovaj startup razvija podrazumijeva zakopavanje posječenih stabala u posebne geološke “trezore”, svojevrsne podzemne komore, s ciljem sprečavanja otpuštanja ugljendioksida iz stabala nazad u atmosferu.
U sekciji “Često postavljana pitanja” na stranici Kodama Systemsa objašnjava se da su mnoge šume na zapadu SAD-a danas prerasle, ispunjene velikim brojem odumrlog drveća te da su podložne požarima visokog intenziteta. Neka od rješenja za ponovno uspostavljanje balansa u šumama su prorjeđivanje i kontrolisani požari , navodi ovaj startup. U nastavku iste sekcije objašnjava se šta je suština projekta Kodama Systemsa:
Šta Kodama radi?
Stvaramo sveobuhvatnu uslugu obnove šuma koja ima za cilj poboljšanje operacija prorjeđivanja i korišćenje biomase koja se ne može prodati. Poboljšanje operacija podrazumijeva automatizaciju mašina, implementaciju teleoperacija i jačanje povezanosti sa udaljenim lokacijama: brže obavljanje posla i bezbjednija radna mjesta za osoblje na zemlji. Naš metod korišćenja biomase koja se ne može prodati sastoji se od skladištenja drvenastih ostataka sa visokim sadržajem ugljenika od operacija prorjeđivanja na način koji minimizira razlaganje uz niska ulaganja. Ovi ostaci bi inače bili spaljeni na gomili, što je i skupo, i izvor emisije CO2.
Šta podrazumijeva pilot skladištenja ugljenika?
Kodama razvija metodologiju za ekstrakciju ugljenika, drvenastih ostataka iz operacija prorjeđivanja i skladištenja u geološkim trezorima koji su dizajnirani da minimiziraju razlaganje i ostanu izdrživi na dugi rok. Ovaj model koristi privatne investicije kako bi poslužio kao isplativa, klimatski pozitivna alternativa spaljivanju [stabala] na gomili. Za više detalja o tehnologiji i obimu projekta, pogledajte našu prijavu projekta za Frontier.
Dakle, suština ovog projekta jeste da unaprijedi klimatsku održivost projekata prorjeđivanja šuma tako što će, umjesto spaljivanja koje dovodi do ponovnog emitovanja ugljendioksida u atmosferu, zakopati stabla koja se ne mogu prodati u svojevrsne komore, koje će takvu emisiju spriječiti. Namjena ovih komora (trezora) jeste da umanje mogućnost djelovanja vode, kiseonika i mikrobne aktivnosti na zakopanu biomasu, kako bi se njeno raspadanje smanjilo ili onemogućilo.
Projekat, naglašava se to i na stranici startupa, podrazumijeva korištenje biomase koja nije za prodaju, dakle, stabla koja se ne mogu koristiti na drugi način i koja se, kako bi se uklonila, spaljuju u šumama. Stoga, nije tačna tvrdnja iz pomenutog članka da “koordinatori projekta biraju” da ostvare profit od ovakvog načina odlaganja drveta umjesto da ga “koriste za konvencionalna sredstva, kao što je drvo za stanovanje”.
Kako se ovaj projekat finansira?
Organizacija Breakthrough Energy Billa Gatesa i drugi investirali su 6,6 miliona američkih dolara u ovaj projekat, navodi Forbes. Uz to, Kodama Systems je za ovaj projekat osigurao i 1,1 milion dolara grantova od kalifornijske agencije za šumske požare i iz drugih izvora. Dio finansiranja daju i velike kompanije koje kupuju “ugljične kredite”.
“Ugljični kredit (eng. carbon credit) mogao bi se definisati kao dozvola za emisiju stakleničkih plinova, odnosno ugljendioksida. Naime, kada kompanija kupi ugljični kredit od vlade, dobija dozvolu da emituje tonu CO2”, objašnjava se u analizi Raskrinkavanja koju možete pročitati ovdje.
Dakle, organizacija Billa Gatesa tek je jedan od investitora u Kodama Systems i njena sredstva predstavljaju samo udio u ukupnim finansijama ovog startupa. Stoga je i tvrdnja da Gates “planira da poseče milione hektara šuma” kako bi se “borio protiv klimatskih promena” iz naslova pomenutog članka portala Nulta tačka manipulativna.
Još uvijek se ne može s potpunom sigurnošću tvrditi da li će ovo rješenje biti efikasno koliko se očekuje. Postoje podaci koji ukazuju na to da ovakav način odlaganja odumrlih stabala, kao i onih koja se ne mogu prodati, a koja su posječena u naporima za prorjeđivanje šuma, mogu doprinijeti smanjenju emisije ugljendioksida. Time bi se moglo doprinijeti i smanjenju globalnog zagrijavanja. Ipak, još uvijek se radi o pilot-projektu te Kodama Systems radi na testiranju i usavršavanju ove tehnike odlaganja stabala. Za sada nije poznato da li će i kada tačno ovaj projekat obuhvatiti veće količine stabala.
Dakle, niti je tačno da Bill Gates “planira” da posječe šumu, niti ovaj projekat podrazumijeva sječenje stabala samo u svrhu njihovog zakopavanja. Radi se o stablima koja bi svakako trebala biti posječena, a zakopavala bi se samo ona koja se ne mogu iskoristiti u druge svrhe.
Shodno navedenom, tvrdnju da Bill Gates finansira sječu šume pod krinkom borbe protiv klimatskih promjena ocjenjujemo kao dezinformaciju i teoriju zavjere. Iste ocjene dajemo i tvrdnji da koordinatori projekta biraju profit od zakopavanja drveta umjesto da ga iskoriste za konvencionalnu upotrebu.
(Raskrinkavanje.ba)