Foto: Freepik.com
Na portalu Nulta tačka 27. jula 2023. godine objavljen je članak koji govori o klimatskim promjenama. U naslovu se tvrdi kako “oni stvarno žele da zaključaju svet zbog ‘klimatskih promena’”:
Oni stvarno žele da zaključaju svet zbog “klimatskih promena”! UN i Svetska Meteorološka Organizacija najavljuju radikalne mere
U članku se govori o tome kako je, prema tvrdnjama naučnika/ca, jul 2023. godine na putu da postane najtopliji mjesec na Zemlji od kada se vodi evidencija. Između ostalog, prenosi se izjava generalnog sekretara Ujedinjenih nacija Antonija Guterresa o klimatskim promjenama. U članku se navodi:
Era globalnog zagrevanja je završena i “era globalnog ključanja je stigla”, rekao je generalni sekretar UN Antonio Gutereš nakon što su takozvani naučnici navodno potvrdili da je jul na putu da bude najtopliji mesec na svetu.
„Klimatske promene su ovde. To je zastrašujuće. I to je samo početak“, rekao je Gutereš. „Još uvek je moguće ograničiti porast globalne temperature na 1,5C [iznad predindustrijskog nivoa] i izbeći najgore klimatske promene. Ali samo uz dramatične, trenutne klimatske akcije.”
Šta su činjenice?
Prema preliminarnoj analizi koju su proveli Služba za klimatske promjene Evropske unije Copernikus, Svjetska meteorološka organizacija i Univerzitet Leipzig, jul 2023. godine najtopliji je mjesec ikada zabilježen na Zemlji.
Iako se u naslovu pominje navodna namjera da se uvedu “radikalne mjere” te da se svijet “zaključa” zbog klimatskih promjena, u članku portala Nulta tačka to se ne navodi. Riječ je o manipulativnom predstavljanju prevoda pomenute izjave Antonija Guterresa. Naime, Guterres je na konferenciji za štampu 27. jula, na kojoj se govorilo o klimatskim promjenama i pozivalo na odlučnu akciju lidera/ki, između ostalog, izjavio:
“Era globalnog zagrijavanja je završila, era globalnog ključanja je počela”.
Ta njegova izjava na engleskom jeziku može se čuti na 1:46 minutu snimka (arhivirano ovdje) objavljenog na YouTube kanalu Ujedinjenih nacija 27.7.2023.
On je, referišući se na veoma visoke temperature, upotrijebio riječ “boiling” koja u prevodu na naš jezik znači “ključanje”, a ne “zaključavanje”. Da se Guterres htio referisati na zaključavanje, vjerovatno bi upotrijebio izraze poput “lockdown” ili “locking up”.
Sam članak portala Nulta tačka gotovo je doslovan prevod dijelova članka Guardiana objavljenog 27.7.2023. godine. Ipak, članak portala Guardian opremljen je u potpunosti drugačijim naslovom u kom se ne pominje nikakvo “zaključavanje”. U članku Guardiana takođe se izraz klimatske promjene ne nalazi između znaka navoda, kako je to slučaj sa člankom portala Nulta tačka, niti se u njemu navodi da su “takozvani naučnici navodno potvrdili” pomenute rekordne temperature. U njemu se navodi samo da su naučnici potvrdili takvo nešto.
U članku portala Guardian, baš kao ni u članku portala Nulta tačka, nigdje se ne govori o “zaključavanju”. U člancima se govori o poduzimanju “akcija” vezanih za klimatske promjene, ali se zaključavanje ne pominje kao jedna od njih. Gutteres, prema pomenutom snimku, takođe nešto takvo nije izgovorio ni na konferenciji.
Portal Nulta Tačka je, dakle, u naslovu članka naveo kako “oni žele da zaključaju svijet zbog klimatskih promjena" iako je iz teksta jasno da je Guterres, čija je izjava citirana u članku, govorio o “ključanju”, a ne o namjeri “zaključavanja”.
Klimatsko zaključavanje i klimatske promjene
Tvrdnje o navodnim klimatskim zaključavanjima širile su se i ranije, te je Raskrinkavanje o njima pisalo u više navrata (1, 2). Kako je u analizi Raskrinkavanja koju možete pročitati ovdje detaljno objašnjeno, “klimatsko zaključavanje” odnosi se na ideju prema kojoj bi zatvaranja, poput onih tokom pandemije Covid-19, mogla imati pozitivnog uticaja u borbi protiv klimatskih promjena.
O ovoj ideji pisao je u članku objavljenom 13.3.2023. godine Institut za strateški dijalog (ISD).
“Izraz ‘klimatsko zaključavanje’ odnosi se na konspirativni narativ koji tvrdi da globalne elite koriste klimatske promjene kao izgovor za ograničavanje individualnih sloboda i građanskih sloboda. Diskusija o klimatskim zatvaranjima prvi put je postala popularna na društvenim mrežama u septembru 2020. godine, kada su se pojavili izvještaji o učincima karantina zbog Covid-19 na globalno zagađenje, a neki akteri počeli su tvrditi da su ta ograničenja zapravo prethodnica budućih blokada uzrokovanih klimatskim promjenama”, navodi se u članku ISD-a.
Koncept klimatskog zaključavanja ipak se nigdje ne provodi niti postoje jasni planovi da će se, kada i gdje provoditi.
Klimatske promjene, s druge strane, zaista postoje, o čemu je Raskrinkavanje pisalo u više navrata (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7). Uprkos njihovom intenzivnom negiranju, niz naučnih dokaza nedvosmisleno potvrđuje da su klimatske promjene stvarne, da su u velikoj mjeri uzrokovane ljudskom aktivnošću i da predstavljaju ozbiljan problem.
Shodno navedenom, naslov portala Nulta tačka ocjenjujemo kao klikbejt, s obzirom na to da se tvrdnje o “zaključavanju” ne pominju u samom članku .
Dodatno, tvrdnju iz naslova da “oni”, misleći pritom na UN i Svjetsku meteorološku organizaciju, koje su takođe pomenute u naslovu, “žele da zaključaju svet zbog klimatskih promena” ocjenjujemo kao dezinformaciju i manipulisanje činjenicama.
(Raskrinkavanje.ba)