Jesu li toplotni rekordi oboreni zbog promjena u mjerenjima?

Foto: wirestock, Freepik

U objavi na Facebooku od 21. jula 2023. godine tvrdi se da u julu ove godine nisu zaista oboreni toplotni rekordi, nego da je riječ o poređenju pogrešnih podataka: 

Toplinski rekordi su "oboreni" jer je ESA (Evropska svemirska agencija?) počela koristiti površinske temperature kopna, a ne temperature zraka na 2 m iznad površine, što znači da su promijenili standarde prošlih rekorda (što znači da zapravo nisu rekordne temperature, osim na kratkoročno).

Uz navedeni opis objavljen je i screenshot “odgovora” ispod objave klimatske aktivistkinje Grete Thunberg sa društvene mreže X, objavljen na nalogu Climate Science Journal. U njemu je na engleskom jeziku napisan isti tekst o toplotnim rekordima.

Tvrdnje o različitim mjerenjima temperature i njihovom navodnom vezom sa obaranjem toplotnih rekorda objavljene su 23. jula 2023. i na portalu Logično. U članku ovog portala, između ostalog, navodi se: 

Unatoč široko raširenim vijestima o temperaturama do 48° C u južnoj Europi, pa čak i 60° C kako je navela jedna francuska zelena lujka, kasnije je utvrđeno da se izvorno izvješće Europske svemirske agencije (ESA) odnosilo na površinske, a ne atmosferske temperature tj. temperature zraka. Ova značajna razlika, koja je prošla nezapaženo u mnogim medijskim izvještajima, ukazuje na perfidnu manipulaciju medija, stručnjaka i političara. Globalistička bagra narod i daje pravi budalom.
(...)
Izvještaj se prvotno odnosio na temperaturu zraka, tvrdeći da “temperatura u Europi ove sedmice nezaustavljivo raste uslijed dugog toplotnog vala”, pri čemu je posebno istaknuto da se na Siciliji i Sardiniji očekuju temperature do 48°C.

No, kasnije je dodano pojašnjenje da se izvještaj zapravo odnosio na površinsku temperaturu, što je bitno različita mjera od temperature zraka koju obično koristimo u svakodnevnim meteorološkim izvještajima. 

U članku se objašnjava da su brojni mediji izvijestili o tome da će temperatura u nekim dijelovima Evrope doseći 48 stepeni celzijusa, ali da ta vijest nije tačna. Kako se navodi, ona je zasnovana na izvještaju ESA-e, kom je naknadno umetnuto pojašnjenje o tome da su temperature navedene u njemu površinske, a ne temperature vazduha. Stoga je, ističe se u ovom članku, došlo “do dramatičnih pogrešnih prikaza situacije”. 

Šta je ESA istraživala?

Izvještaj o kom se u pomenutim objavama govori objavila je 13. jula 2023. godine Evropska svemirska agencija (The European Space Agency - ESA). U izvornoj verziji ovog članka od dana njegove objave, koji uglavnom govori o istraživanjima površinske temperature Zemlje, objavljena je animacija sa instrumenta misije Copernicus Sentinel-3 koja je prikazivala površinske temperature 9. i 10. jula u Italiji. Iznad animacije navedeno je da je “u nekim gradovima površina zemljišta prelazila 45°C”. Navedeno je i da su u nekim predjelima zabilježene i temperature od preko 50 stepeni. Dakle, čak i u originalnom članku ESA-e na ovom mjestu istaknuto je da je riječ o površinskim temperaturama. 

U članku je navedeno i objašnjenje šta tačno znače mjerenja površinskih temperatura. 

“Dok vremenske prognoze koriste predviđene temperature vazduha, ovaj satelitski instrument mjeri stvarnu količinu energije koja zrači sa Zemlje - i prikazuje temperaturu kopnene površine. Dakle, karta pokazuje stvarnu temperaturu površine zemlje koja je znatno toplija od temperature vazduha”, navodi se u članku ESA-e. 

Pojedini/e su ovaj izvještaj pogrešno protumačili. Zbog toga je ESA u svoj članak 18. jula 2023. dodala i pojašnjenje u kom je detaljno navedena razlika između pomenute dvije vrste mjerenja temperatura te je istaknuto: “Temperatura površine kopna pokazuje koliko je vruća ‘površina’ Zemlje na dodir. Temperatura vazduha, data u našim dnevnim vremenskim prognozama, mjeri koliko je vazduh vruć iznad zemlje”.

Šta je ESA predviđala?

U ovom izvještaju, u dijelu o predviđanju, originalno se, kako pokazuju dostupne arhive od dana njegove objave, navodilo: “Italija, Španija, Francuska, Njemačka i Poljska suočene su sa velikim toplotnim talasom sa očekivanim temperaturama do 48°C na ostrvima Sicilija i Sardinija”. 

U naknadnom uređivanju teksta ovo predviđanje je zbog pogrešnih tumačenja takođe dodatno precizirano. Iako u originalnoj verziji to nije bilo eksplicitno navedeno, nakon uređivanja jasno je istaknuto da se radi o “očekivanim temperaturama vazduha”: “Italija, Španija, Francuska, Njemačka i Poljska suočene su sa velikim toplotnim talasom sa očekivanim temperaturama vazduha do 48°C na ostrvima Sicilija i Sardinija”. Predviđane su, dakle, tako visoke temperature vazduha, a ne površine.

Dakle, naknadnim uređivanjem svog izvještaja ESA je precizirala da se predviđanja od 48°C za Siciliju i Sardiniju odnose na temperature vazduha. Stoga je netačna tvrdnja portala Logično o tome da je u izvještaju prvobitno bilo riječi o temperaturi vazduha, a da je “dodano pojašnjenje da se izvještaj zapravo odnosio na površinsku temperaturu”.

Jesu li "toplinski rekordi oboreni jer je ESA promijenila standarde"?

Jedno od mjesta o čijoj je temperaturi bilo riječi u izvještaju je, recimo, Sicilija u Italiji. Prema podacima Sicilijanske agrometeorološke informativne službe (Servizio Informativo Agrometeorologico Siciliano - SIAS), jul 2023. godine bio je najtopliji mjesec zabilježen u ovoj regiji. Prosječna temperatura u mjesecu zabilježena na stanicama SIAS-a iznosila je 27,74 °C. Temperatura je, takođe, prelazila 40 stepeni celzijusa u više navrata te je u nekim predjelima zabilježeno i 11 uzastopnih dana u kojima je temperatura iznosila 40 stepeni ili više. U više navrata tokom jula 2023. godine SIAS je izvijestio o temperaturama vazduha višim od 40 stepeni celzijusa, nekada i višim od 45 (1, 2, 3). Ove pojedinačne temperature bile su rekordne za neke oblasti u kojima su vršena mjerenja. Prognozirana temperatura od 48 stepeni za ovo podneblje, prema trenutno dostupnim mjerenjima, nije dosegnuta niti je oboren evropski istorijski rekord od 48,8°C iz 2021. godine. 

Posmatrajući globalnu sliku, preliminarna analiza koju su proveli Služba za klimatske promjene Evropske unije Copernikus, Svjetska meteorološka organizacija i Univerzitet Leipzig pokazala je da je jul 2023. godine najtopliji mjesec od kada se vrše mjerenja na Zemlji. Kako se u analizi objašnjava, rekordne temperature zabilježene širom svijeta tokom jula najviše su od kad se vodi evidencija, a prema dostupnim dokazima, vjerovatno i u proteklih 120.000 godina. 

ESA, dakle, nije “promijenila standarde prošlih rekorda”. Poređenjem istih mjernih jedinica utvrđeno je da su brojni ranije postavljeni rekordi srušeni te je jul 2023. godine, kako preliminarni podaci nagovještavaju, na putu da postane najtopliji mjesec ikada. Isto je navedeno i za jun 2023. godine. Tri sedmice jula bile su najtoplije tri sedmice ikada zabilježene, navodi se u pomenutoj preliminarnoj analizi. 

Toplotni rekordi koji su zabilježeni širom svijeta u julu 2023. su stvarni i nisu rezultat “perfidne manipulacije medija, stručnjaka i političara” kako se tvrdi. Bh. meteorolog Nedim Sladić na svom Facebook profilu takođe je 22.7.2023. pisao o pomenutoj objavi sa tvrdnjama o “promijenjenim standardima”. Kako je istakao, temperature vazduha još uvijek su u upotrebi, a “anomalije bi značajno odskočile u nebo” kada bi se za poređenje koristile površinske temperature. 

Kako je u ovim i drugim analizama Raskrinkavanja istaknuto, klimatske promjene su stvarne i uzrokuju brojne promjene u vremenu na Zemlji. To, kao i činjenicu da su one u velikoj mjeri posljedica djelovanja ljudi, potvrđuje niz naučnih dokaza.

Shodno navedenom, tvrdnju da su toplotni rekordi oboreni jer je “ESA počela koristiti površinske temperature kopna, a ne temperature zraka na 2 m iznad površine, što znači da su promijenili standarde prošlih rekorda”, ocjenjujemo kao dezinformaciju. 

Ocjenu dezinformacija dajemo i tvrdnji portala Logično da je naknadnim uređivanjem izvještaja ESA-e istaknuto da se predviđanja od 48°C za Siciliju i Sardiniju odnose na površinsku temperaturu. 

Članak portala Logično u kom se izvještaj ESA-e i medijski izvještaji o njemu predstavljaju kao “perfidna manipulaciju medija, stručnjaka i političara” ocjenjujemo kao teoriju zavjere. 

(Raskrinkavanje.ba)