*Ova analiza napisana je u saradnji sa Jelenom Kalinić, biologinjom i naučnom novinarkom koja uređuje blog Quantum of Science koji se bavi promocijom prirodnih nauka i naučnog metoda, te vodi stranicu Vakcine, posvećenu objavljivanju naučno utemeljenih informacija o imunizaciji.
Mila Alečković, klinička psihologinja iz Srbije, tokom proteklih mjeseci je postala šire poznata javnosti u regionu po svojim istupima na različitim YouTube kanalima i Facebook stranicama koje promoviraju teorije zavjere i opasne dezinformacije o pandemiji Covid-19. Raskrinkavanje je, u saradnji sa partnerskim organizacijama iz mreže SEECheck, analiziralo tvrdnje iznesene u jednom od takvih viralnih istupa - na press konferenciji "srpske suverenističke dijaspore” ispred koje istupa Alečković.
Press konferencija Mile Alečković: Viralna riznica dezinformacija
Alečković je 13.11.2020. godine gostovala u svojevrsnoj online “emisiji” Rodinski razgovori, emitovanoj uživo na Facebook stranici Родина Македонија. Cijeli intervju, u trajanju od skoro dva sata, na Facebook stranici Родина Македонија vidjelo je više od 21.000 korisnika/ca ove društvene mreže. (Rodina (domovina, otadžbina) Makedonija je sjevernomakedonska politička partija desničarske orijentacije. Voditeljka emisije u kojoj je gostovala Mila Alečković bila je Gordana Godžo, koja je na internet-stranici ove partije predstavljena samo kao članica Predsjedništva stranke, te kao “borac za ljudska prava i slobode”).
Dio snimka u trajanju od oko pet minuta objavljen je 15. novembra na profilu Зоран Ристески Македонец. Samo ova objava zabilježila je preko 18.500 interakcija, a snimak je podijeljen 15.357 puta. Isti isječak objavljen je na Facebook profilu Disko Muslioski 16. novembra, a ova je objava zabilježila oko 1.000 interakcija, te je podijeljena preko 900 puta.
Kao i u prethodnim javnim istupima, Alečković je i ovdje iznijela mnoštvo netačnih tvrdnji o virusu SARS-CoV-2, vakcinama, te o pandemiji uopšte. Nipodaštavanje opasnosti od ovog virusa, tvrdnje da niko nije umro od Covida-19, tvrdnje o štetnosti maski, te skepticizam prema pouzdanosti PCR testova, samo su neke od teza koje je ponovila Alečković, a koje su u oktobru također već bile predmetom fact-checking analize partnerskog portala Faktograf iz Hrvatske. Neke od tvrdnji iz njenog posljednjeg viralnog videa u svojoj je analizi 23.11.2020. obradio i makedonski fact-checking portal Vistinomer.
O čemu je sve (pogrešno) govorila Mila Alečković?
Prva izgovorena tvrdnja Mile Alečković u navedenom videoisječku upućuje na to da su 24 mutacije virusa (misli se na SARS-CoV-2) dovele do toga da je on sada opasan koliko i “obična kijavica”:
Mila Alečković: Cilj je da prihvatite vakcinu koje nema. Jer morate znati da je najveći francuski epidemiolog i virusolog rekao da je virus mutirao 24 puta. To više nije taj virus i taj virus je bio bezopasan, to je bio banalan virus.
Za komentar ovih tvrdnji obratili smo se Jeleni Kalinić, koja je, za početak, istakla da nije moguće utvrditi ko je neimenovani „najveći francuski epidemiolog i virusolog“ na kog se Alečković, bez ijedne reference, poziva. Slično je prošla i potraga (na engleskom, francuskom i našem jeziku) za izvorom tvrdnje da je virus “mutirao 24 puta”, za koju Kalinić navodi da se ne može naći ni u jednom uglednom naučnom radu.
Kalinić dalje ističe da je broj mutacija virusa, zapravo, znatno veći od onog koji je - očito bez osnovnog poznavanja materije o kojoj priča - spomenula Mila Alečković:
Ono što ugledni naučni časopis Nature piše jeste da je virus SARS-CoV-2 do septembra mutirao oko 12.000 puta, što je znatno, znatno više od navoda gospođe Alečković.
U članku časopisa Nature od 8. septembra 2020. pod naslovom „The coronavirus is mutating — does it matter?“ navodi se:
„Uprkos tromoj stopi mutacije virusa, istraživači su katalogizirali više od 12.000 mutacija u genomima SARS-CoV-2“.
Prema analizi varijanti virusa SARS-CoV-2 objavljenoj u maju 2020. u Bulletin of the World Health Organization, već tada je zabilježeno 5.775 distinktnih genetičkih varijanti virusa SARS-CoV.
“Mutacije virusa”, osim što se dešavaju u sasvim drugim redovima veličina, ne znače ono što Alečković misli da znače u kontekstu (ne)mogućnosti stvaranja efikasne vakcine. Kalinić pojašnjava:
Mutacije su slučajne promjene u genetičkom kodu kako kod virusa, tako i kod bakterija te biljaka, gljiva i životinja, uključujući čovjeka. Jasno je da što se organizam brže dijeli, razmnožava, odnosno, u slučaju virusa – replicira, stopa tih promjena je veća. Međutim, mnogo tih promjena zapravo nema značenje, ne mijenja bitno strukturu virusa. Kod virusa kod kojih se mutacije dešavaju većom stopom, poput virusa gripe, to opet ne dovodi do tako izmijenjene strukture u kratko vrijeme da bi vakcina protiv gripe bila potpuno neefikasna.
Alečković dalje, jednako bez dokaza i utemeljenja, tvrdi da su misteriozne “24 mutacije” ovaj virus učinile bezmalo bezopasnim:
Svaki virus je opasan za slabe ljude. To svi znamo. Svih decenija ranije je bilo tako. Ovaj virus je bio banalan, a 24. mutacija je najobičnija kijavica.
Banalizacija komplikacija do koje zaraza novim koronavirusom može dovesti prisutna je od samog početka pandemije. Već ranije smo pisali o netačnoj koncepciji da novi koronavirus izaziva “običnu prehladu” - laičko nerazumijevanje činjenice da četiri od sedam vrsta koronavirusa, koji mogu zaraziti ljude, zaista izazivaju blaže bolesti gornjih disajnih puteva, sa simptomima karakterističnim za običnu prehladu. No, virus SARS-CoV-2 je uzročnik oboljenja Covid-19 koje može uticati na razvoj mnogo opasnijih komplikacija sa disajnim sistemom koje u konačnici mogu završiti i smrću. Više o tome u analizi na linku ispod:
Virus Sars-CoV-2 ne izaziva “običnu prehladu” već bolest Covid-19
Ovo potvrđuje i Kalinić, te o neutemeljenim tvrdnjama Mile Alečković o SARS-CoV-2 kaže:
Ne postoji naučno uporište da su sve ove mutacije virus SARS-CoV-2 učinile manje opasnim, „bezopasnim“ i „banalnim“.
Jasno je da su virusne infekcije najopasnije za osobe koje imaju komorbiditete, naročito za onkološke pacijente; zatim za ljude treće životne dobi i osobe koje su imunokompromitovane (primjerice, osobe koje imaju HIV). Međutim, ovom tvrdnjom se insinuira da su virusne infekcije opasne samo za takve ljude, što je netačno.
Navodi se i kako je „svih decenija bilo tako“, međutim, španska gripa i gripa iz 2009. su više pogađale mlađe osobe, dok su neki drugi virusi, poput virusa ebole ili velikih boginja, opasni i smrtonosni za sve životne dobi i bez obzira na to da li je osoba „slabija“ ili ne.
Netačno je da je COVID-19 „najobičnija kijavica“, jer niti je kijavica uobičajeni simptom oboljenja COVID-19, niti virus SARS-CoV-2 treba miješati sa drugim virusima iz grupe koronavirusa, koji zaista izazivaju ono što je u narodu poznato kao „prehlada” ili “kijavica“. Gospođa Alečković insistira na tome da su svi koronavirusi isti, što nije tačno.
Neki koronavirusi obično izazivaju blaže infekcije, čiji su simptomi zapravo simptomi prehlade, ali virusi SARS (Severe acute respiratory syndrom) i MERS (Middle-East respiratory syndrom) te posljednji, SARS-CoV-2, imaju ozbiljnije posljedice i veću smrtnost (Case Fatality Rate - CFR).
Ovo su do sada poznati humani koronavirusi koji izazivaju infekcije praćene blažim simptomima: 229E (alfa koronavirus), NL63 (alfa koronavirus), OC43 (beta koronavirus) i HKU1 (beta koronavirus) i njih ne treba miješati sa virusima SARS, MERS i SARS-CoV-2, koji izazivaju ozbiljne infekcije i teže kliničke slike.
U nastavku je Alečković zaključila da je zbog 24 mutacije nemoguće napraviti vakcinu, te da oni koji kažu da može - jednostavno lažu:
Međutim, oni i dalje lažu da može da se napravi vakcina. Vakcina ne može da se napravi.
Gordana Godžo: Tako je
Mila Alečković: Jer kad imate 24 mutacije nema vakcine
O ovome Kalinić, koja se aktivno bavi “debunkingom” dezinformacija o vakcinama, kaže sljedeće:
U ovoj tvrdnji nije jasno ko su „oni“, niti postoji naučna referenca da, ako postoje 24 mutacije virusa, onda vakcina ne može da se napravi. S obzirom na to da je nekoliko kompanija razvilo vakcine protiv COVID-19, za koje se pokazalo da su efikasne iznad 90% - što je efikasnost veća od efikasnosti vakcine protiv gripe i pored postojanja znatno većeg broja mutacija nego što je u ovoj izjavi navedeno - znači da je vakcinu moguće stvoriti i da je ova izjava neutemeljena i netačna.
Većina stručnjaka je složna oko toga da mutacije virusa SARS-CoV neće uticati na efikasnost vakcine.
Kalinić ukazuje na informacije koje je nedavno sa javnošću podijelio dr. Miloš Babić, koji se bavi bioinženjerstvom u SAD-u, a koji objašnjava da „nije posebno vjerovatno da će mutacije imati utjecaja na efikasnost vakcina“. Dr. Babić je u na svom Facebook profilu, izvorno na engleskom jeziku, 22.11.2020. objavio komentar studije o učinkovitosti maski, koji je dan kasnije preveden i objavljen na portalu Nova.rs.
Dr. Babić navodi:
Koronavirusi nisu kao grip i ne mogu da prosto “rearanžiraju” svoje genome. U suprotnom, četiri ljudska koronavirusa koji su već decenijama u opticaju bi imali različite efekte od godine do godine. Ali koronavirusi svakako mogu da mutiraju, uključujući tu i nove mutacije unutar “šiljka” koji je glavna meta za neutralizujuća antitela.
U stvari, prva tri dokumentovana slučaja reinfekcije su ovde napravila veliku uzbunu. Sva tri čoveka su bili inficirani, oporavili se i onda su se ponovo inficirali – ali u vrlo različitim regionima (jedan u Hong Kongu, drugi u Ekvadoru, treći u Belgiji). Sva tri su imala različite sojeve virusa tokom prve infekcije, pa onda opet različite tokom reinfekcije. Ali su svi imali jednu zajedničku tačku: soj koji je izazvao reinfekciju je nosio jednu specifičnu mutaciju u “šiljku,” takozvanu D614G.
No, imamo dobrih vesti i na tom frontu. Antitela koja proizvode vakcine su se pokazala kao dovoljno jaka i raznovrsna da mogu da prepoznaju i neutrališu kako i nemutirani “šiljak,” tako i D614G mutant . Takođe, u toku ove godine smo skupili dosta informacija po pitanju brzine evolucije i mutacija kod ovog novog virusa i vidimo da dotični mutira dosta sporo (bar na skali koja važi za viruse). Niko ne može da zna da virus NEĆE mutirati u neki oblik koji može da zaobiđe vakcinu; ali svi podaci koje trenutno imamo ukazuju da je tako nešto malo verovatno.
Izmišljanje opasnosti od vakcina
Mila Alečković je potom manipulativno govorila o posljedicama vakcinisanja osoba zaraženim jednim virusom “drugom vakcinom” (op.a. vakcinom za drugi virus), rekavši da u tom slučaju osoba “umire 100%”:
Godžo: Pa to je isto k'o vakcina za gripu, ona je jedna najneefikasnijih vakcina.
Alečković: Tako je. Ali ako neko ima već neki virus pa mu daju drugu vakcinu, taj čovek umire 100%.
Ni za ovu tvrdnju Alečković nije navela nikakav izvor ni dokaz. Evo šta o njoj kaže Jelena Kalinić:
Ne postoje naučno utemeljene reference za ovu tvrdnju. Vakcine se obično ne daju osobama koje već imaju neku infekciju, bez obzira na to da li je to virusna ili bakterijska infekcija, iz jednostavnog razloga – imuni sistem neće u toku borbe s jednom bolešću formirati dovoljno antitijela kao reakciju na vakcinaciju. Zato se čeka da osoba bude zdrava, kako bi odgovor na vakcinu bio adekvatan. Međutim, djeca koja šmrču i sline, a nemaju temperaturu, mogu primiti redovne vakcine.
Nema uporišta za tvrdnju da, ako neko ima neku virusnu bolest, pa primi vakcinu protiv neke virusne bolesti, „umire 100%“. Također, treba imati na umu da vakcina nije lijek i da neko ko bude imao COVID-19, kada se bude radila vakcinacija protiv ove bolesti, nema ništa od te vakcine – samo će nepotrebno izložiti druge virusu, a vakcina mu ne može pomoći.
Iako je posve nejasno koji je značaj ličnog stava Mile Alečković o bilo kom aspektu imunizacije, za koji ista ne posjeduje nikakve reference, u svom izlaganju ona je upoznala široku online publiku sa time kojim se vakcinama “protivi” ili “ne protivi”:
Ja inače nisam bila protiv svih vakcina. Bila sam protiv ovih polivalentnih.
Kalinić se osvrće i na ovu opasku Mile Alečković, te navodi da se ovakvim izjavama nastoji uliti nepovjerenje u polivalentne vakcine, kakve su Pentaxim (petovalentna vakcina) ili MMR.
Na stranici Vakcine.ba o polivalentnim vakcinama se navodi sljedeće:
Polivalentne vakcine nisu opasne, ne preopterećuju imuni sistem i zapravo smanjuju broj posjeta ljekaru, i broj uboda. One su sigurniji i praktičniji način primanja zašite od vrlo opasnih bolesti, kakve su difterija, poliomijelitis, velikih kašalj, morbili. Da nema petovalentne vakcine, djeca bi morala primiti 15 uboda, a s tom vakcinom prime samo tri uboda.
Nastavljajući izlaganje o vakcinama, Alečković se dotakla i teme testiranja, sastava i plašenja ljudi vakcinama:
Znači vi treba da prihvatite da budete kobaji (??), da budete pacovi, da budete miševi na kojima će bilo šta testirati. Vakcinu koja ima nano partikule, a to znamo jer su naučnici sami rekli da se nano partikule stavljaju u vakcine, to nije nikakva tajna.
Govoreći o testiranju vakcina, Alečković je, uporedivši ljude sa pacovima i miševima za testiranje, implicirala da se ono sprovodi na opštoj populaciji i bez informisanog pristanka.
Međutim, činjenica je da se vakcine razvijaju u rigoroznim procedurama i da prolaze kroz obavezne faze kliničkih ispitivanja koje mogu potrajati i godinama. Rigorozne procedure podrazumijevaju i pridržavanje strogih etičkih standarda za provođenje medicinskih eksperimenata. Tu se ističe volontersko učestvovanje u eksperimentu, te informisani pristanak.
Vakcine se, s druge strane, opštoj populaciji distribuiraju tek nakon odobravanja njihove upotrebe od strane državnih regulatora, do koje dolazi nakon potvrde njihove efikasnosti i sigurnosti na osnovu kliničkih ispitivanja/studija. Ispitivanja za Covid-19 vakcine su u nekim slučajevima ubrzana (recimo, kroz paralelno sprovođenje dviju faza ispitivanja), no to ne utiče na rigoroznost samih studija. Sve studije se provode samo i isključivo nad volonterima, dakle na bazi dobrovoljne suglasnosti.
Što se tiče “prepadanja” ljudi pričom o nanočesticama - to jest, kako ih Alečković zove, “nanopartikulama” - Kalinić navodi da se radi o “zastrašivanju publike nepoznatim riječima i generaliziranju metoda stvaranja vakcina”:
Nanopartikule ili nanočestice su već odavno poznata tehnologija, a neke od vakcina protiv COVID-19 – one koje se zasnivaju na informacijskoj RNK, koristiće liofilizirane molekule RNK, upakovane u jednu lipidnu membranu, koja je građom slična membrani ćelija. Međutim, nisu sve vakcine bazirane na ovoj tehnologiji. Oksfordska i ruska vakcina Sputnjik V se baziraju na adenovirusnom vektoru, a nekoliko kineskih vakcina na staroj tehnici uzgoja i inaktivacije virusa. Tačno je da to nije tajna, ali niti je ta tehnologija opasna, niti će se sve vakcine zasnivati na tim česticama.
Nejasno je i na koje nanočestice misli gđa Alečković. Moguće je da se ovom izjavom pokušava referirati na rad italijanskog bračnog para Gatti-Montanari o „nanokontaminaciji vakcina“. U tom radu, koji se danas smatra primjerom pseudonauke, oni su pokušali prikazati da u vakcinama ima nanokontaminacije metalima i crvenih krvnih zrnaca.
Kalinić ističe da je priča o “nanokontaminaciji” vakcina rezultat kvaziistraživanja koje su provele nestručne osobe, a čiji su rezultati objavljeni u jednom od “predatorskih” časopisa, koji pomažu ovakvim autorima/kama da ostvare privid naučnog autoriteta koji zapravo nemaju. O “predatorskim” časopisima možete pročitati više u analizi Od 5G mreže do dijabetesa: "Naučna istraživanja" po mjeri tabloida.
Evo kako je, zapravo, izgledalo “istraživanje nanokontaminacije vakcina”:
Jelena Kalinić:
Antonietta Gatti je fizičarka, a Stephano Montanari je farmaceut, dakle, nijedno od njih dvoje nije imunolog niti vakcinolog, niti se bave naučnim radom.
Počeli su diletantski improvizovati s elektronskim mikroskopom pod koji bi stavili sadržaj vakcina. Tako su neke elemente opisali kao „krvna zrnca“, jer im na njih „sliče“, bez da su dokazali da su to stvarno crvena krvna zrnca. Kontaminacija metalima koju su oni pronašli je biološki irelevantna, a sam rad metodološki loš jer nisu imali kontrolnu grupu, nešto s čim bi mogli porediti nalaze (primjerice, uzorke fiziološkog rastvora).
Gatti i Montanari zapravo su pokazali da je razina anorganske kontaminacije u vakcinama minimalna, što sugeriše da su proizvodni postupci koji se koriste za njihovu izradu vrlo dobri u osiguravanju čistoće vakcina, s obzirom na to da niti jedna vakcina nije sadržavala anorganskih čestica više od 0,15 femtomolarne koncentracije. Prefiks „femto“ je oznaka za red veličina 10-15 i radi se o zaista malim, biološki beznačajnim koncentracijama.
Također, oni nisu publikovali svoj rad u nekom visokorangiranom naučnom časopisu koji je peer-reviewed (to znači da ga pregledaju i ocijene drugi stručnjaci iz iste oblasti, tako se kontroliše vrijednost rada), nego u časopisu niske valjanosti u kom se plaća objava radova. Ovakvi časopisi i radovi se u naučnim krugovima ocjenjuju kao nerelavantni jer se može objaviti šta god hoćete bez kontrole.
Razlog Mile Alečković za spominjanje “nanopartikula” u vakcinama ostao je nedorečen, budući da nije elaborirala zašto je to potencijalno opasno. Međutim, znamo da se ranije ove godine navodno prisustvo nanočestica (tačnije, "pametne prašine") u vakcini za Covid-19 konspirativno povezivalo sa teorijom o čipiranju i kontroli ljudi putem 5G mreže. O ovom i drugim primjerima dezinformacija, koje podrazumijevaju vezu između vakcinacije i čipiranja, možete čitati u analizama na linkovima ispod.
David Icke o pandemiji: Bajke o 5G mreži i “čipovima u vakcinama”
Viralna objava o UN Agendi 21/2030 ipak jeste teorija zavjere
ID2020: Niko ne planira da nas “čipira vakcinom” i pored svih strašnih priča
Stare neistine o sastavu vakcina
Uz kratku opasku voditeljke da se u vakcinama nalazi aluminij, Alečković se dotakla prisustva žive u vakcinama, stavljajući i to u kontekst navodnog testiranja vakcina na opštoj populaciji:
Godžo: Aluminijuma...
Alečković: A pri tome ko zna šta još ima, žive, ovoga – onoga. I oni će na vama testirati to. Cilj je da vi prihvatite.
Netačnim tvrdnjama da je aluminij u vakcinama opasan za ljude bavio se naš partnerski fact-checking portal Faktograf, i to u nekoliko analiza (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7). U posljednjoj, objavljenoj 7.10.2020. godine, za Faktograf je i iz Evropske agencije za lijekove (EMA) potvrđeno da aluminij u vakcinama nije štetan za ljude:
Na početku, jasno bismo istaknuli da do danas nema znanstvenih dokaza da male količine aluminija, korištene u trenutno odobrenim cjepivima u EU, mogu uzrokovati neurotoksičnost nakon cijepljenja. Aluminijski adjuvanti igraju važnu ulogu u povećanju učinkovitosti određenih cjepiva koja pomažu u zaštiti od ozbiljnih i potencijalno opasnih bolesti. Male količine aluminija korištene su u cjepivima kao adjuvanti već oko 70 godina, kod milijuna ljudi. Njegov sigurnosni profil dobro je poznat, jer su nuspojave ograničene na mjesto injekcije.
(...)
Nema znanstvenih dokaza da male količine aluminija korištene u cjepivima mogu uzrokovati autizam, neurotoksičnost ili Alzheimerovu bolest
S druge strane, vakcine u svom sastavu nemaju živu, kako je se referisala Alečković, ali u sastavu pojedinih vakcina se može naći timerosal (ili tiomersal), organsko jedinjenje žive koje se koristi kao konzervans. Tvrdnje o povezanosti između timerosala u MMR vakcini i pojave poremećaja iz autističnog spektra predstavljaju jednu od najupornijih i najrasprostranjenijih dezinformacija o vakcinama, koja je doprinijela drastičnom skepticizmu prema imunizaciji novorođenčadi, a time i do pada stope imunizacije i pojave epidemije morbila u više država, uključujući i BiH.
Opovrgavanjem tvrdnje o štetnosti ovog živinog jedinjenja u vakcinama bavio se i naš partnerski portal Raskrinkavanje.me u analizi objavljenoj 13.5.2020. godine. U istoj je navedeno da nema naučnih dokaza da količina živinog jedinjenja prisutna u vakcini nanosi štetu veću od crvenila i otoka na mjestu uboda:
Istraživanja su pokazala da ne postoji uzročna povezanost između rane izloženosti žive iz vakcine koju sadrži timerosal sa deficitom neuropsihološkog funkcionisanja u dobi od sedme do desete godine.
Američki Centar za kontrolu zaraznih bolesti tvrdi da nema dokaza o šteti uzrokovanoj malim dozama timerosala u vakcinama, osim manjih reakcija poput crvenila i otoka na mjestu ubrizgavanja. Međutim, u julu 1999. godine, agencije za javnu zdravstvenu zaštitu, Američka akademija za pedijatriju i proizvođači vakcina složili su se da bi trebalo smanjiti ili ukloniti timerosal u vakcinama kao mjeru predostrožnosti.
Konačno, Alečković ne zaobilazi ni trenutno najpopularniju temu među internetskim “stručnjacima za pandemiju” - poricanje dokazane uloge koju nošenje maske ima u zaustavljanju širenja virusa, te izmišljanje opasnosti koju iste navodno predstavljaju:
Alečković: Jer nauka kaže da maske ničemu ne služe i svi znamo da maska ne služi ničemu. Naravno na maski i piše da ona ne služi uopšte zaštiti od virusa.
Tvrdnja da maske, misleći pri tom na obične medicinske ili platnene maske, ne služe ničemu nije tačna. Tvrdnje da maske ne štite od virusa, te da to piše na maski (zapravo na pakovanju maski) su tačne - no to ne treba da iznenađuje s obzirom na pravi razlog zbog kojeg je nošenje maske deklarisano kao epidemiološka mjera.
Naime, svrha nošenja običnih maski je sprečavanje širenja virusa u populaciji i to na način da maska značajno sprečava rasipanje respiratornih kapljica (nosioca virusa) sa asimptomatskog slučaja na zdrave osobe. Uz pretpostavku da smo asimptomatski nosioci virusa, nošenjem maski mi, dakle, štitimo zdrave ljudi oko sebe. Stoga, u okolnostima pandemije, maske itekako služe svojoj svrsi.
Napomena na pakovanjima hirurških maski je tačna - ali je tačno i to da nošenjm maske zaustavljamo širenje zaraze. Pročitajte kako.
A hirurzi ne nose na masku da bi se zaštitili od virusa. Hirurg kad ima virus ne operiše, on zna da virus prolazi kroz masku. On drži masku da ga ne bi uprljala krv pacijenta i da ne bi naravno nešto se desilo, da u to otvoreno telo uđu neke stvari koje ne treba. Znači maska ne služi, to svi znamo. Zašto maltretirati ljude da nose maske?
I na ovom mjestu ćemo se poslužiti informacijama koje su objavljene na blogu Jelene Kalinić Quantum of Science, u tekstu Nositi ili ne nositi masku? Kada nositi?:
Na osnovu onoga što znamo, načina prenošenja i kretanja infektivnih čestica u aerosolu, maska, pravilno nošena (preko usta i nosa) značajno reducira rizik širenja, pogotovo ako se radi o osobi koja je asimptomatski nositelj. Stoga se u narednom periodu, pri komunikaciji s drugima, naročito u zatvorenim prostorijama trebamo ponašati kao da smo i mi asimptomatski nositelji virusa i – nositi masku.
Samu tvrdnju Mile Alečković i razlozima za nošenje maski prilikom hirurških operacija, Kalinić ovako komentariše:
Tačno je da hirurzi nose maske kako se ne bi uprljali krvlju, ali i da djelimično smanje rizik po pacijenta, stvarajući barijeru koja smanjuje širenje patogena iz usta i respiratornog trakta. Cilj nošenja maski – bilo hirurških, platnenih ili FFP2 i FFP3 maski jeste, prije svega, da smanjimo mogućnost širenja virusa sa sebe na druge. Ovaj efekat maski štiti i nosioce maske – ukoliko svi nosimo maske.
Dakle, što više ljudi nosi maske, manja je mogućnost da njihovi virusi inficiraju druge. Također, postoje profesionalne maske koje štite i nosioce maski.
Uz nepoznavanje medicine, demonstrirano i nepoznavanje istorije i prava
Pored niza besmislica o biohemijskim svojstvima virusa i vakcina, u svom izlaganju Alečković je iznijela i neutemeljene tvrdnje o testiranju vakcina i nošenju maski kao eksperimentima na našim tijelima koji su urađeni suprotno našoj volji, te ih stavila u kontekst kršenja ljudskih prava:
Alečković: Svi normalni ljudi moraju odbiti bilo kakve eksperimente na svome telu. I želim da vam kažem da po Univerzalnoj deklaraciji o pravima čoveka, u članu 5, znači to je Francuska deklaracija koja je postala univerzalna i koja je prilagođena od strane Ujedinjenih Nacija svake godine...
Godžo: Ta je ratifikovana i kod nas, mislim....
Alečković: Apsolutno to, ali ono što je bitno reći to je da je ona 1948. godine, znači posle suđenja u Nirnbergu posebno deklarisana kao zločin protiv čovečnosti svako mučenje na ljudima i svi eksperimenti. Znači sve što žele da rade na vašem telu protiv vaše volje, a u to ne spadaju samo vakcine nego i maske.
(...)
Zato što je to program mučenja ljudi i stavljanja u psihologiju roba. To je ono što je kažnjivo po deklaraciji o pravima čoveka i svi to treba da znaju. Ljudi se plaše kazni, ljudi se plaše finansijske kazne.
(...)
Znači sve to spada u zločin koji je u Nirnbergu '48 definisan.
Da ponovimo, testiranje vakcina koje je Alečković opisala kao “eksperiment” se sprovodi isključivo uz informisani pristanak volontera/ki, a nikako na opštoj populaciji. Opšta populacija dolazi u dodir s vakcinama tek nakon što su svi klinički testovi sprovedeni, te nakon što je na osnovu rezultata testova državno regulatorno tijelo odobrilo upotrebu vakcine. Ni imunizacija ni nošenje maski, dakle, ne ispunjavaju nijedan preduslov da se smatraju bilo kakvim “eksperimentom”.
Tvrdnje Mile Alečković da se radi o “programu mučenja i stavljanja ljudi u psihologiju roba”, koje su u “Nirnbergu 1948. godine definisane kao zločin”, jednako su neutemeljene. Nirnberška suđenja za zločine nacista u Drugom svjetskom ratu su održana u periodu od 1946-1949. godine. Podijeljena su na suđenje za glavne ratne zločine, koje je okončano 1946. godine, te 12 naknadnih suđenja. U naknadnim suđenjima, među ostalim, suđeno je doktorima koji su provodili eksperimente nad zatvorenicima, te advokatima i sudijama koji su implementirali eugeničke zakone Trećeg rajha. Oba ova naknadna suđenja okončana su 1947. godine. S obzirom na ove činjenice, nije baš sasvim jasno kako su zločini, onako kako ih je opisala Mila Alečković, “definisani u Nirnbergu”, i to baš 1948. godine.
To, međutim, jeste bila godina kada je Generalna skupština UN-a usvojila Univerzalnu deklaraciju ljudskih prava. Članak 5. ove deklaracije, kojeg Alečković spominje, podrazumijeva da niko ne smije biti podvrgnut torturi, okrutnom, nečovječnom ili ponižavajućem postupku ili kažnjavanju. Kao što se iz ovoga može zaključiti, medicinska testiranja, kakva se sprovode za vakcine, ili obaveza nošenja maski ne predstavljaju čak ni hipotetičko ograničavanje ovog prava.
Što se tiče kažnjivosti, Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima sama po sebi nije pravno obvezujući akt, odnosno ograničavanje prava definisanih ovom deklaracijom su kažnjiva u onoj mjeri u kojoj su ova prava prevedena u nacionalnu legislativu zemalja ili u pravno obvezujuće međunarodne paktove i konvencije. Dakle, kažnjivost sama po sebi nije univerzalna.
Sveukupno, tvrdnje koje je Alečković iznijela ocjenjujemo kao teoriju zavjere, kojom se standardne i naučno utemeljene mjere zaštite stanovništva od pandemije predstavljaju kao rezultat (nejasno je čijeg) plana za “porobljavanje” ljudi. Tvrdnje o bezopasnom virusu, njegovim mutacijama, sastavu i djelovanju vakcina, te funkciji i efikasnosti maski - od kojih nijedna nema nikakvo utemeljenje u činjenicama - ocjenjujemo kao lažnu vijest i pseudonauku. Istu ocjenu dajemo i neutemeljenim tvrdnjama Mile Alečković o navodnom eksperimentisanju, te izmišljenoj “kažnjivosti” imunizacije i nošenja zaštitnih maski.
(Jelena Kalinić, Amar Karađuz i Tijana Cvjetićanin)