Raskrinkavanje.ba

Pregled sedmice: Internetske prevare i dezinformacije o napadu na policijsku stanicu u Bosanskoj Krupi

Prethodne sedmice bavili smo se dezinformacijama o nekim od aktuelnih tema u BiH i svijetu. Pisali smo o različitim teorijama zavjere te objasnili kako prepoznati niz internetskih prevara.

Foto: Raskrinkavanje.ba

Brojni mediji su 24. oktobra 2024. godine izvijestili da je maloljetnik u Bosanskoj Krupi izvršio napad na policijsku stanicu. Maloljetnik je hladnim oružjem ubio jednog i ranio drugog policajca, a uhapšen je nedugo nakon počinjenog zločina. Vijest o ubistvu policijskog službenika u Bosanskoj Krupi izazvala je ogromnu pažnju javnosti, posebno zbog činjenice da je napad izvršio 15-godišnjak. Izvještavanje o ovom događaju pratile su i dezinformacije. Tako su pojedini mediji objavili da su uhapšeni roditelji maloljetnog napadača. Policija je demantovala ove navode.

Videosnimak na osnovu kojeg se u medijima pojavila informacija da je izbio požar u nuklearnoj elektrani u iranskom gradu Karadž zapravo prikazuje dim u krugu plinske termoelektrane u blizini tog grada.

Stari snimak susreta bivšeg kosovskog premijera i predsjednika Hašima Tačija s rabinom Albanije Joelom Kaplanom dijeli se na društvenim mrežama uz netačne tvrdnje da prikazuje “trenutak kada Tačija uvode u judaizam”. 

Kažnjavanje muškarca koji je uprkos zabrani protestovao ispred klinike za abortus u Velikoj Britaniji manipulativno je prikazano na jednom portalu kao kazna za “misaoni zločin”. Dijelovi Velike Britanije uvode zabrane za demonstracije ispred ovih klinika, jer ih protivnici/e abortusa koriste za uznemiravanje pacijentica i osoblja.

Društvenim mrežama dijele se navodi o tome da Ujedinjene nacije planiraju usvojiti konvenciju koja će “rodnu kritiku” proglasiti zločinom protiv čovječnosti.

Nekoliko portala opremilo je svoje članke o televizijskom gostovanju glumice Jennifer Aniston klikbejt-naslovima u kojima se navodi da je “progovorila o vezi” s bivšim američkim predsjednikom Barackom Obamom. Ona je zapravo opovrgla glasine o takvoj vezi.

Komentar objavljen u rubrici “Open Source” medija Berliner Zeitung podstakao je ponovno širenje teorije zavjere o “turbo raku” uzrokovanom vakcinama protiv Covid-19.

Skepsa u pogledu konvencionalne medicine širi se na društvenim mrežama i tvrdnjama da su medicinske intervencije vodeći uzrok smrtnosti u Americi, to jest da doktori “ubiju” preko milion ljudi godišnje u toj zemlji.  Zvanični podaci i statistike dokazuju da ove tvrdnje nisu istinite.

Tvrdnje da su javnozdravstvene krize poput epidemija rezultat namjernog širenja panike o “smrtonosnim” virusima dio su narativa teorije zavjere o “farmakomafiji” koja to radi kako bi profitirala od prodaje lijekova.

Skoro deceniju stara fotografija astronauta koji sebi daje vakcinu u svemirskoj stanici dijeli se uz manipulativne tvrdnje da prikazuje “propagandu” u korist vakcinisanja. Fotografija zapravo prikazuje dio istraživanja koje je NASA-i potvrdilo da je vakcinacija protiv gripe uspješna i u svemiru. Ovo može biti korisno u nekim budućim dugim putovanjima u svemir.

U viralnom videu s društvenih mreža tvrdi se da je ljudsko tijelo poput baterije koja se puni i prazni elektronima, što navodno utječe na naše zdravlje. Međutim, ne postoje naučni dokazi za takvo nešto, a više detalja donosimo u novom storyju.
464773714 878157201177864 9132188437121442610 N

Foto: Raskrinkavanje.ba

Na društvenim mrežama kruži snimak na kojem novinar Senad Hadžifejzović navodno promoviše “lijek” za hemoroide. Riječ je o “deepfake” snimku, odnosno snimku kreiranom uz pomoć vještačke inteligencije u svrhu manipulativnog reklamiranja preparata Hemocare. Detalje čitajte na linku.

Na Facebook stranici naziva Karta za javni prijevoz u Sarajevu aktivna je prevara s ciljem zloupotrebe ličnih i bankovnih podataka.

Korisnici/e Facebooka manipulativno se navode da uplate najmanje 500 KM na sumnjivoj investicionoj platformi, uz obećanje “pasivnog prihoda” od Vlade FBiH.

Facebook stranice koje zloupotrebljavaju vizuelni identitet kompanije Dacia objavile su dvije lažne nagradne igre u kojima “poklanjaju” automobile. Ove objave ostvarile su hiljade interakcija na Facebooku. Detalje pročitajte na linku.

(Raskrinkavanje.ba)