Foto: Raskrinkavanje.ba

Raskrinkavanje je protekle godine radilo na borbi protiv dezinformativnih narativa o ratu u Ukrajini, teorija zavjere u vezi s pandemijom Covid-19, kao i manipulacija za vrijeme kampanje za Opšte izbore održane u oktobru. Ipak, ove teške teme su s vremena na vrijeme ustupale mjesto viralnim tvrdnjama koje su nadmašile maštu i najkreativnijih sci-fi pisaca i dosezale komičan nivo apsurda. U nastavku donosimo top 10 najapsurdnijih i najkomičnijih tema koje smo obradili u 2022. godini.

1. Veselo navijanje lažnog Putina 

Snimak koji navodno prikazuje ruskog predsjednika Vladimira Putina kako razdragano šuta fudbalsku loptu i u stilu TikTok influencera daje podršku fudbalskoj  reprezentaciji Srbije na Svjetskom prvenstvu u Kataru postao je viralan na društvenim mrežama. Objavilo ga je i nekoliko srbijanskih medija. Ispostavilo se, očekivano, da je riječ o deep fake uratku, odnosno kompjuterski generiranom veselom Putinu. Detalje čitajte u analizi.

2. Ruteri iz vakcina

Apsurdne tvrdnje australijskog doktora o tome kako u vakcinama protiv Covid-19 žive mali roboti koji u rukama vakcinisanih sklapaju nanotehnologiju, poput nanorutera i nanokontrolera, postale su iznimno popularne i vrlo ozbiljno shvaćene na “zavjerološkim” Telegram kanalima iz regiona. Razočaravajući one koji su se ponadali da bi mogli biti sami sebi izvor Wi-Fi signala, ove naučnofantastične navode raskrinkali smo u analizi koju možete pročitati ispod.

3. Ron Jeremy na SDA plakatu

Prvog dana zvanične kampanje za Opšte izbore u BiH na društvenim mrežama postao je viralan navodni predizborni plakat kandidata Stranke demokratske akcije (SDA) za Parlamentarnu skupštinu BiH Šemsudina Dedića. Na ovom “plakatu” Dedić je, pak, imao dugu kosu i brkove, što je navelo mnoge da ga poistovjete s porno glumcem Ronom Jeremijem. U pitanju je bio rad u Photoshopu.

4. Prvomajski rituali ilidžanskih sastanista

Autor bujne mašte je u članku na anonimnom portalu Deblokada “razotkrio” sataniste koji su u sarajevskom naselju Ilidža za Praznik rada zapalili tradicionalnu prvomajsku vatru uz, navodno, pomoć članova/ica političke koalicije Trojka. Nesuvisle navode kojima je autor svoje optužbe nastojao “potkrijepiti” raskrinkali smo u analizi ispod.

5. Dodik kao žrtva super tajne otmice NATO-a

Javna novinska agencija Srna vrlo je ozbiljno shvatila navode da NATO planira tajnu otmicu Milorada Dodika helikopterom. Prema anonimnim izvorima ove “iznimno pouzdane” informacije, jedini Dodikov “grijeh” zbog kojeg je meta NATO-a jeste njegovo odbijanje da osudi “denacifikaciju” Ukrajine. Tvrdnjama vjerojatno preuzetim iz zapleta nekog osrednjeg špijunskog filma bavili smo se u analizi koju možete pročitati ispod.

6. Enver iz Matuzića

Priča o mladiću Enveru iz Matuzića, koji je spasio život ženi na ulici u Doboju, izazvala je plemenite emocije i povratak vjere u ljudskost mnogim korisnicima/ama društvenih mreža. Ove emocije su se vjerovatno pretvorile u razočarenje kada su otkrili/e da se opisani događaj iz viralnih objava nije desio, a da je “Enver iz Matuzića” zapravo porno glumac Jordi El Niño Polla, poznat i kao “čovjek s hiljadu lica”.

7. Traktorsko “zaprašivanje” saharskim pijeskom

Pobornici/e teorija zavjere o “zaprašivanju” otrovnim kemikalijama ove su godine, umjesto uobičajenih aviona, za tu aktivnost okrivili i – traktore. Snimci prskanja njiva na društvenim mrežama predstavljeni su kao “dokaz” da traktori u Sahari “raspuhuju” saharski pijesak koji “truje” nas u Evropi. Detalje čitajte u našoj analizi.

8. Časni general Mojt Egadjo

“Vijest” da je australijski general Mojt Egadjo, koji izgledom neodoljivo podsjeća na poznatog američkog glumca Stevea Carella, dao ostavku jer Australija nije dopustila Novaku Đokoviću da se takmiči na Australian Openu zbog njegovog vakcinalnog statusa postala je viralna na društvenim mrežama, a prenijeli su je i neki mediji. Kako se ova satira pretvorila u lažnu vijest, čitajte na linku ispod.

9. Vakcine i čipovi na vrhu bris-štapića

Izvjesna doktorica Loraine Day, uz pomoć domaćih Telegram kanala, uspjela je da saopšti i ljudima iz našeg regiona da nije važno da li se žele vakcinisati protiv Covid-19 ili ne. Vakcinu, s bonus mikročipom, već su primili kroz nos, PCR testom, i na taj način spojili svoj mozak s eksternim serverom. Ovim od činjenica i zdravog razuma operisanim tvrdnjama bavili smo se u analizi ispod.

10. Lista razloga zašto ne počinjati predizbornu kampanju šest mjeseci unaprijed

Bh. javnost imala je krajem maja ove godine priliku kupiti sedmični magazin Stav na čijoj je naslovnici pisalo “101 razlog zašto Bakir Izetbegović”. U ovom nimalo suptilnom pokušaju da se građanima/kama sugeriše za koga trebaju glasati navođeni su iznimno relevantni razlozi zbog čega birati Bakira Izetbegovića na predstojećim Opštim izborima, poput “jer mu obrazi ne crvene dok priča” i “jer se ne češlja kao Tito”. Ovom otvorenom političkom promocijom bavili smo se u analizi koju možete čitati ispod.

(Raskrinkavanje.ba)