Raskrinkavanje.ba

Pregled sedmice: Negiranje genocida i dezinformacije o izraelsko-palestinskom ratu, vakcinama i PCR testovima

Ova analiza je označena kao: Pregled sedmice

Tokom prethodne sedmice raskrinkali smo niz netačnih tvrdnji koje se tiču aktuelnih dešavanja kod nas i u svijetu. Pisali smo o manipulativnom predstavljanju obnavljanja teretnog željezničkog saobraćaja od Podlugova do Vareša, negiranju genocida u Srebrenici te dezinformacijama o izraelsko-palestinskom ratu.

Foto: Raskrinkavanje.ba

U okviru našeg “prebunking” serijala ”Rasvjetljavanje” bavili smo se dezinformacijama vezanim za obilježavanje Dana Republike Srpske 9. januara. Koje se dezinformacije pojavljuju svake godine i šta su činjenice o njegovom obilježavanju, pogledajte u reelu, a detalje čitajte na linkovima (1, 2).

Neki mediji su u izvještajima o hapšenju sedam osumnjičenih za učestvovanje u srebreničkom genocidu doveli u pitanje kvalifikaciju zločina upotrebom sintagme “navodni genocid”. Više pročitajte na linku.

Obnavljanje teretnog željezničkog saobraćaja od Podlugova do Vareša manipulativno je predstavljeno u nekim člancima kao “polazak voza nakon 30 godina” na ovoj dionici. Putnički željeznički saobraćaj do Vareša stao je 1992. godine, i nije obnovljen ove godine. Teretni saobraćaj odvijao se do 2013, kad je pruga zatvorena zbog oštećenja. Više o ovome čitajte u analizi i novom storyju.

Raskrinkavanje Story

Foto: Raskrinkavanje.ba

Na Facebooku je objavljen lažni oglas za prodaju izgubljenog prtljaga s aerodroma u Bihaću po cijeni od jednog eura. Iako aerodrom u Bihaću postoji kao javno preduzeće, on još uvijek nije izgrađen. Facebook stranica na kojoj je oglas objavljen nije zvanična stranica ovog preduzeća. Detalje čitajte na linku.

Stari snimak iz Sirije koji prikazuje brutalno mučenje i ubistvo zarobljenika na Facebooku se dijeli uz implikacije da prikazuje zločin u Gazi. 

Na društvenim mrežama kruži video uz tvrdnje da prikazuje egipatskog tinejdžera koji kroz rupu u graničnom zidu između Egipta i Gaze dostavlja pomoć stanovnicima Gaze. Zapravo se radi o sceni iz dokumentarnog filma iz 2012. godine koji govori o životu Palestinaca na Zapadnoj obali, oko koje postoji separacioni zid.

Eskalacija dugotrajnog sukoba na Bliskom istoku sa sobom je donijela i poplavu dezinformacija i pristranog izvještavanja, što publici otežava put do tačnih informacija.

U članku naše regionalne SEE Check mreže istraženi su česti problemi s kojima se suočavaju novinari/ke i fact-checkeri/ke pri izvještavanju o ovom konfliktu, kako umjetna inteligencija doprinosi širenju dezinformacija te kakvu ulogu društveni mediji igraju u kreiranju javnog mnijenja u situacijama koje bude jake emocije. Više pročitajte ispod.

Stari snimak ulica prekrivenih morskom pjenom, nastao nakon oluje u Španiji, dijeli se na društvenim mrežama uz tvrdnju da prikazuje “definitivno neprirodnu” pojavu. Gusta morska pjena prirodan je fenomen, a slične scene obala prekrivenih morskom pjenom zabilježene su širom svijeta. Zbog čega se ona formira, pročitajte na linku.

Na društvenim mrežama dijeli se video u kome ukrajinska TV voditeljica navodno poziva neudate žene da se usele kod neoženjenih muškaraca zbog uštede električne i toplotne energije. Radi se o šali koja se dijelila na internetu od pretprošle godine i koju je “ekranizovala” jedna ukrajinska televizija. 

Video u kojem bh. youtuber komentariše izgled 15-godišnje takmičarke hrvatskog “Supertalenta”, tvrdeći da izgleda previše zrelo za svoje godine, prikupio je preko dva miliona pregleda na Facebooku i TikToku. On tvrdi da nove generacije sazrijevaju ranije zbog hormona u brzoj hrani. Nema dokaza da se takvo nešto dešava. Šta su činjenice pročitajte na linku.

Korisnici/e Facebooka ponovo dijele netačne tvrdnje da je izumitelj PCR testa rekao da njegov izum nije napravljen za dijagnostiku virusnih infekcija, uključujući i Covid-19. Detalje čitajte u analizi na linku.

Isječak iz stare televizijske emisije u kojoj je gostovao Todor Jovanović dijeli se na društvenim mrežama u krugovima protivnika/ca vakcinacije. Jovanović je u toj emisiji netačno tvrdio da su virusi koji izazivaju rak ubacivani u polio vakcine i da je Marburg virus stvoren u laboratoriji kao dio te “zavjere”. Detalje čitajte u analizi na linku.

U izmišljenom intervjuu na stranici koja zloupotrebljava identitet portala N1, ljekaru i političaru iz Srbije Branimiru Nestoroviću pripisane su izjave u kojima se preporučuje krema Zgloflex.


(Raskrinkavanje.ba)