Foto: Raskrinkavanje.ba
Domena “buditezdravi.net” mjesto je za niz stranica koje su napravljene da izgledaju kao kredibilni informativni portali, ali na njima se objavljuju tekstovi u formi izmišljenih intervjua sa doktorima/cama i medicinskim stručnjacima/kinjama koji “promovišu” preparate kao lijekove protiv različitih zdravstvenih problema.
Ove stranice nemaju funkcionalnosti tipične za kredibilne portale, kao što su rubrike i druge kategorije. Svi linkovi na njima vode na formulare za narudžbe preparata koji se promovišu ili na druge stranice sa izmišljenim tekstovima na istoj domeni.
Tako je na jednoj od stranica na ovoj domeni objavljen tekst pod naslovom:
ŠOKANTNA ISPOVEST LEKARA! KAKO SU UČESNICI RIЈALITI PROGRAMA “ MOJIH 300 KG” ZAISTA SMLAŠALI ?
Foto: Printscreen članka
U tekstu se navodi da “najpoznatiji hirurg gastroenterolog” Younan Nowzaradan preporučuje Fitopil proizvod za mršavljenje.
Naјpoznatiјi hirurg gastroenterolog otkrio nam je kako uspeva da postigne maksimalan gubitak težine za većinu učesnika riјalitiјa „Mojih 300 kg“. Uprkos činjenici da je doktor pažljivo krio informaciјe o ovom proizvodu od јavne rasprave, uspeli smo da ga ubedimo da da intervјu i podeli taјne informaciјe sa našim čitaocima.
Dr Novzaradan: Tokom višegodišnje medicinske prakse, shvatio sam da gubitak viška kilograma kroz ishranu i operaciјu niјe dovoljan. Neophodno јe postići takvo stanje da telo samostalno obnavlja metabolizam, sagoreva postoјeće masne naslage i sprečava nakupljanje masti u budućnosti. Zbog toga svoјim paciјentima preporučuјem „taјno oružјe“ – veoma dobar proizvod koјi se zove Fitopil.
Takođe je navedeno da Aleksandar Leonidovič Mјasnikov, predstavljen kao “kardiolog, lekar opšte prakse, kandidat medicinskih nauka, naučnik, televiziјski i radio voditelj, autor knjiga o zdravlju”, periodično koristi Fitopil i da ga navodno preporučuje.
U tekstu su objavljene fotografije na kojima su navodno pjevačica Irina Dubtsova, voditeljica Anna Semenovich i učesnica rijaliti programa Ekaterina Skulkina, za koje se navodi da su smršavjele koristeći Fitopil.
Na kraju teksta je formular za narudžbu Fitopila i “komentari” navodnih zadovoljnih korisnika i korisnica.
Na stranici su linkovi za rubrike “Naslovna, “Vesti”, “Sport”, “Zdravlje”, “Hronika” i “Zabava”, kao i “Najnovije vesti”. U toj rubrici je link na tekst pod naslovom:
U Japanu nema prostatitisa već pet godina. Poznati urolog iz Japana ispričao je kako rešiti prostatitis i adenom prostate.
Foto: Printscreen članka
U ovom tekstu, napisanom u formi intervjua sa “japanskim urologom Memorijom Akiyamom”, preporučuje se i prodaje proizvod PROSTATIN+. Za ovaj proizvod navodi se da pomaže u liječenju prostatitisa.
Šta su činjenice?
Pretraga imena Younan Nowzaradan pokazuje da je riječ o doktoru i televizijskoj ličnosti iz SAD-a. Nowzaradan, rođen u Teheranu, poznat je u SAD-u kao “Dr. Now” iz televizijske emisije “My 600-lb Life” u kojoj pomaže takmičarima/kama da se riješe viška kilograma. Pretraga njegovog imena i Fitopil preparata ne daje rezultate koji bi potvrdili da je on ikada preporučivao i/ili reklamirao navedeni proizvod.
Pretraga imena Aleksandar Leonidovič Mјasnikov (rus. Александр Леони́дович Мясников) pokazuje da je ljekar iz Rusije i takođe televizijska ličnost. No, pretraga njegovog imena i naziva preparata Fitopil takođe ne nudi nikakve dokaze da je ikada preporučivao i/ili reklamirao taj proizvod.
Prema podacima alata CrowdTangle, tekst u kom se doktoru Nowzaradanu pripisuju “hvalospjevi” za Fitopil na Facebooku je podijeljen deset puta.
U zaglavlju stranice na kojoj je objavljen ovaj tekst piše “Novo vreme prve online novine”, ali pretraga tog naziva ne pruža rezultate koji bi dokazali da takav portal zaista postoji.
U tekstu o “urologu iz Japana” koji promoviše preparat za liječenje prostatitisa objavljene su fotografije na kojima je zapravo Dr. Jun Hatazawa, ekspert iz oblasti nuklearne medicine i kinetike. Ove fotografije preuzete su sa stranice medicinske ustanove iz Kazahstana, gdje su objavljene 2018. godine.
Dakle, i ovaj intervju je izmišljen, uz korištenje fotografija poznatog naučnika koji je predstavljen netačno i jedina svrha tog teksta jeste narudžba preparata PROSTATIN+. Do identičnog zaključka došao je i portal Fake News Tragač u analizi objavljenoj 6. decembra 2023. godine.
U dnu stranice navedeno je da je “promovisani proizvod dodatak ishrani” iako se u samom tekstu ni ne navodi da je PROSTATIN+ lijek.
Prema podacima alata CrowdTangle, ovaj tekst je na Facebooku podijeljen 64 puta.
Pretraga termina “Jun Hatazawa PROSTATIN+” ne pokazuje rezultate koji bi potvrdili da je osoba pod ovim imenima ikada, na bilo koji način, promovisala pomenuti preparat. Fake News Tragač u pomenutoj analizi navodi da su korištene fotografije nastale prilikom Hatazawine posjete bolnici u Kazahstanu 2018. godine povodom predavanja o tome kako se nuklearna medicina koristi za liječenje raka na ćelijskom nivou.
O različitim prevarnim strategijama za prodaju raznih preparata Raskrinkavanje je pisalo u brojnim analizama. U više analiza Raskrinkavanje je pisalo o stranicama na kojima je lik Branimira Nestorovića korišten za prodaju različitih proizvoda (1, 2, 3).
O preparatu Slim Begin i manipulativnim taktikama kojima se reklamira, Raskrinkavanje je pisalo u analizi od 6. septembra 2023. godine, a potom i u analizi objavljenoj u februaru 2024. godine. Analizirali smo i tekstove u obliku intervjua sa Sebijom Izetbegović, u kom je promovisan biljni preparat kao lijek protiv hipertenzije, te “intervju” u kom uposlenik Kliničkog centra Univerziteta u Sarajevu Šekib Sokolović “preporučuje” preparat Hyper Active kao lijek za povišen krvni pritisak.
Shodno navedenom, analizirane tekstove sa izmišljenim intervjuima u kojima se preporučuju i prodaju Fitopil i PROSTATIN+ ocjenjujemo kao lažnu vijest.
(Raskrinkavanje.ba)