Marija Stojaković u novoj epizodi dezinformacija i “zavjera” na YouTube platformi

Antivakcinacijska aktivistkinja Marija Stojaković, čije smo javno iznesene tvrdnje analizirali u više navrata, gostovala je 14.1.2021. godine u emisiji na YouTube kanalu Istočnik. Video njenog gostovanja objavljen je sa naslovom:

MARIJA STOJAKOVIĆ- Ovo bi moglo da pomogne svima- Plaše se da ljudi saznaju ISTINU

U razgovoru s voditeljem, koji je trajao skoro sat i trideset minuta, Stojaković se kroz svoju životnu priču dotiče i brojnih netačnih tvrdnji, uglavnom vezanih za vakcine, ali i za aktuelnu pandemiju Covid-19. 

Do sada je ovaj video dostigao preko 72.000 pregleda na YouTubeu, te više od 3.000 interakcija na Facebooku.

Opšti ton ovog razgovora može se opisati kao “zavjerološki”, budući da se u više navrata dotiče različitih teorija zavjere, naročito onih baziranih na narativu da “elite” kontrolišu svijet. Tako se na nekoliko mjesta Stojaković koristi tvrdnjom da je “svijet pozornica”, te da svi zapravo “igraju igru”, a ljude dijeli na “probuđene” i “neprobuđene”. Sebe, svakako, svrstava u ove prve, te svoju “ulogu” vidi u nastojanjima da “probudi” i ostale:

Puno ljudi još spava, puno ljudi, mislim veliki broj, a opet sa druge strane ono što će se dešavati, ono što nam planira elita da kažem ili ne znam psihopate ili ne znam, ljudi daju različita imena za tu grupicu ljudi koja nam organizuje sve ovo,  zavisi takođe i od nas koji smo probuđeni, da li ćemo mi uspeti ustvari da probudimo što veći broj ljudi da shvate da živimo u igri koja se igra i da jednostavno nisu dali nikakva uputstva za igru. 

O “planovima” koje navodno sprovode “elite”, kontrolišući sve svjetske prilike, Raskrinkavanje je pisalo u više navrata u različitim kontekstima (link, link, link). Ovakve tvrdnje naprosto nemaju utemeljenje, te ostaju na nivou teorija zavjere i bez neposredne veze sa realnošću. 

Stojaković se, pored ovakvih teorija zavjere, dotiče i konkretnijih pitanja, kao što je nošenje zaštitnih maski u toku pandemije novog koronavirusa. Tako u više navrata iznosi tvrdnje ili insinuacije da maske zapravo štete zdravlju ljudi:

To nošenje maski po ceo dan u  školi ili da misle da je to nešto što je dobro, a to je tako nezdravo mislim ja ne znam ja stvarno uopšte masku ne mogu da shvatim da ljudi, da neki lekari krenu mene da ubeđuju da je to zdravo. Mislim kako? Kad ja znam da nije, mislim osećam da nije.

Temom zaštitnih maski i njihovog eventualnog uticaja na zdravlje ljudi Raskrinkavanje se takođe bavilo u više navrata (link, link, link, link, link). Od početka pandemije, neke od najzastupljenijih dezinformacija u javnom prostoru vezivale su se upravo za ovu temu. Tako se tvrdilo da maske mogu izazvati hipoksiju i hiperkapniju, upalu plućne maramice, bakterijsku upalu pluća, da mogu dovesti do trovanja ugljendioksidom i slično. Kako je u prethodnim analizama objašnjeno, maske, zapravo, ne mogu izazvati ništa od navedenog, a sve ove tvrdnje zasnovane su na obmanjujućim informacijama.

Dodatno, treba istaći i činjenicu da je nošenje zaštitnih maski u ovom slučaju preporučeno u cilju zaštite ličnog i javnog zdravlja, a ne zato što su “zdrave”. Dokazano je, ipak, da njihov učinak na zdravlje nije ni približno negativan kako ga se nerijetko prikazuje kroz različite dezinformacije. 

Kad je u pitanju pandemija, Stojaković još govori o testovima i o virusu SARS-CoV-2 koji, prema njenim tvrdnjama, nije i ne može biti uzročnik bolesti.

Dakle mislim oni toliko idu sve dublje i dublje u te bajke o tim testovima i uopšte sposobnosti da se otkrije koronavirus koji definitivno nije uzrok bolesti, ne može da bude zato što ne postoje patogeni virusi, to se zna. 

Tvrdnja da “ne postoje patogeni virusi”, odnosno virusi koji mogu uzrokovati neku bolest, nije utemeljena. Kako Healthline navodi, virusi jesu jedna od četiri najčešće vrste patogena:

Postoje različite vrste patogena, ali fokusiraćemo se na četiri najčešće vrste: virusi, bakterije, gljivice i paraziti.

Virusi se sastoje od dijela genetskog koda, poput DNK ili RNK, i zaštićeni su ovojnicom proteina. Kada se jednom zarazite, virusi napadaju ćelije domaćine u vašem tijelu. Zatim koriste komponente ćelije domaćina da se repliciraju, proizvodeći više virusa.

Po završetku ciklusa replikacije, ovi novi virusi se oslobađaju iz ćelije domaćina. Ovo obično ošteti ili uništi zaražene ćelije.

Stojaković na više mjesta zaključuje i to da zarazne bolesti uopšte “ne postoje”, te da se zapravo radi o “trovanju” ćelija:

Jednostavno očigledno ne postoje zarazne bolesti i to je ključno zato što ako ne postoje zarazne bolesti, što je logično na primer ne mogu ja nikom da prenesem ni bolest niti mogu da prenesem zdravlje.

(...)

Ljudi moraju da shvate pošto jedini razlog bolesti kod čoveka je trovanje, znači trovanje naših ćelija. S obzirom da znamo da je to uzrok bilo koje bolesti, bilo kog poremećaja, samim tim znamo da je jedini način da se izlečimo čišćenje.

Zarazne bolesti, ipak, nesumnjivo postoje i brojne su. Kako Britannica navodi:

Zarazna bolest u medicini je proces koji izaziva uzročnik, često vrsta mikroorganizma, koji narušava zdravlje osobe.

(...)

Zarazne bolesti se kreću od jednostavne infekcije, što je invazija i replikacija u tijelu bilo kojeg od različitih agenasa - uključujući bakterije, viruse, gljivice, protozoje i crve - do reakcija tkiva na njihovo prisustvo ili na toksine koje proizvode.

Samo neke od poznatih zaraznih bolesti su: gripa, hepatitis, variola, mononukleoza, rubeola, salmonela, tuberkuloza, malarija i brojne druge. 

Činjenica da virus SARS-CoV-2 uzrokuje Covid-19 potvrđena je u više navrata. Kao takvu, ovu činjenicu ne dovodi u pitanje niti jedan ozbiljan medicinski ili naučni autoritet. Harvard Health navodi:

Šta je koronavirus?
Koronavirusi su izuzetno čest uzrok prehlade i drugih infekcija gornjih disajnih puteva. SARS-CoV-2, skraćeno od teški akutni respiratorni sindrom koronavirus 2, zvanični je naziv za koronavirus odgovoran za COVID-19.

Šta je COVID-19?
COVID-19, skraćenica od „koronavirusna bolest 2019“, naziv je bolesti koju izaziva SARS-CoV-2 koronavirus.

Dodatno, Stojaković navodi i da “korona nije izolovana”, misleći na virus koji izaziva Covid-19, o čemu je takođe bilo riječi u analizi Raskrinkavanja iz decembra 2020. godine. Kako je tada objašnjeno, uzročnik bolesti Covid-19 uzorkovan je milionima puta, prvi put u Kini u januaru 2020.

Još jedna od zastupljenih tema kada je riječ o dezinformacijama vezanim za pandemiju svakako jesu i vakcine. U ovom slučaju, Stojaković navodi tvrdnju da one “sadrže ćelije abortiranih fetusa”, takođe relativno čestu dezinformaciju o vakcinama.  

O ovim tvrdnjama Raskrinkavanje je pisalo u analizi koju možete pročitati ispod:

Kako se u ovoj analizi može pročitati, niti jedna od vakcina protiv Covid-19, a ni neka druga, ne sadrži ćelije abortiranih fetusa:

Za razvoj vakcine AstraZeneca/Oxford University korištena je replika ćelijske linije fetusa abortiranog 1973. godine. Međutim, sama vakcina ne sadrži fetalne ćelije.

Nove mRNA vakcine, poput onih koje su razvili Pfizer i Moderna, sintetičke su vakcine, sekvencirane na računaru u laboratoriju i u svojoj proizvodnji ne koriste fetalne ćelijske linije.

Činjenica je da se ćelijske linije dobijene od embrionalnih ćelija prije 70 godina, a koje su od tada više puta klonirane, koriste u procesu proizvodnje vakcina, ali ih u samim vakcinama nema.  

Marija Stojaković u svom izlaganju negira i neke višestruko potvrđene činjenica koje imaju mnogo šire razmjere od trenutne pandemije, kao što je globalno zagrijavanje. Stojaković i u ovom slučaju vidi zavjeru:

Prevela sam jedan klip gde su govorili kako je baš naravno Bill Gates odavno davao novac da se prskaju svuda, da se svuda nebo prska hemikalijama da bi se kao zaustavilo to globalno zagrevanje, ali naravno opet kad gledamo na internetu znači imamo priču da ima globalno zagrevanje, da je to prirodna pojava i takve bajke. I onda imamo ljudi kad kažu ne, baš suprotno, baš sve hladnije. Mislim uopšte nije tačno da ima globalno zagrevanje.

Tvrdnja da je “Bill Gates davao novac da se nebo prska hemikalijama da bi se zaustavilo globalno zagrijavanje” mogla bi se odnositi na to da je Gates finansijski podržao razvoj tehnologije “zatamnjivanja sunca”, koja bi potencijalno odbijala sunčevu svjetlost od Zemljine atmosfere, što bi izazvalo globalni efekat hlađenja. 

O dezinformacijama vezanim za ovaj projekat pisao je i Snopes. U analizi činjenica od 5.1.2021. navodi se:

Od 2007. Bill Gates finansira istraživačke inicijative koje djelimično pružaju grantove za eksperimente povezane sa upravljanjem sunčevim zračenjem - oblik geoinženjeringa koji je kontroverzno predložen kao posljednje rješenje antropogenog globalnog zagrijavanja. Harvardski eksperiment nazvan SCoPEx djelimično je podržan ovim inicijativama.

(...)

Krajnji cilj SCoPEx projekta nije da se nešto priguši - naučnici ne trebaju da ispituju da li aerosoli blokiraju sunčevu svjetlost, ta činjenica je već utvrđena - već da se ispušta mala količinu kalcijum-karbonata (ne više od dva kilograma) iza balona na propelerski pogon koji leti 19 kilometara iznad Arktika, stvarajući difuzni oblak dugačak otprilike 900 metara i prečnika 90 metara.

O tome da je globalno zagrijavanje nesumnjivo realno, postoji opšti naučni konsenzus. Na stranici NASA Global Climate Change navodi se:

Trenutni trend zagrijavanja je od posebnog značaja, jer je vrlo vjerovatno najveći dio (više od 95%) rezultat ljudske aktivnosti od sredine 20. vijeka i odvija se stopom bez presedana tokom decenija do [kraja prošlog] milenijuma.

Sateliti koji orbitiraju oko Zemlje i drugi tehnološki napreci omogućili su naučnicima da vide širu sliku, prikupljajući mnogo različitih vrsta informacija o našoj planeti i njenoj klimi na globalnom nivou. Ova masa podataka, prikupljena tokom mnogih godina, otkriva znakove klime koja se mijenja.

(...)

Uzorci leda uzeti sa Grenlanda, Antarktika i tropskih planinskih glečera pokazuju da Zemljina klima reaguje na promjene nivoa gasova sa efektom staklene bašte. Drevni dokazi se takođe mogu naći u prstenovima drveća, okeanskim sedimentima, koralnim grebenima i slojevima sedimentnih stijena. Ovi drevni ili paleoklimatski dokazi otkrivaju da se trenutno zagrijavanje događa otprilike deset puta brže od prosječne stope zagrijavanja tokom izlaska iz ledenog doba.

Što na nekoj od svojih platformi na kojima postavlja sadržaj, što u svojim gostovanjima u različitim emisijama, Stojaković ne propušta priliku da iznosi dezinformacije o brojnim temama. Ovakvi javni istupi djeluju obmanjujuće na publiku koja je prati, što u okolnostima globalne pandemije, i imunizacije kao odgovora na nju, može imati ozbiljne posljedice.

Tvrdnju o postojanju “elita” koje upravljaju svjetskim prilikama ocjenjujemo kao teoriju zavjere, budući da ne postoje dokazi koji bi takvo nešto potvrdili - niti ih Marija Stojaković nudi. 

Ocjene lažna vijest i pseudonauka dodjeljujemo tvrdnji da “ne postoje patogeni virusi”, kao ni zarazne bolesti. Virusi su jedna od četiri najčešće vrste patogena, a veliki je broj potvrđenih zaraznih bolesti. 

Tvrdnju da virus koji izaziva bolest Covid-19 nikada nije izolovan ocjenjujemo kao lažnu vijest, s obzirom na to da je virus SARS-CoV-2 do sada uzorkovan više hiljada puta.

Ocjenu dezinformacija dajemo tvrdnji da vakcine protiv Covid-19 “sadrže ćelije abortiranih fetusa”. Ćelijske linije dobijene od embrionalnih ćelija koriste se u procesu proizvodnje vakcina, ali se u njima ne nalaze.

Tvrdnju da “ne postoji globalno zagrijavanje” ocjenjujemo kao lažnu vijest i pseudonauku, budući da postoji opšti naučni konsenzus o tome, te brojni dokazi da je globalno zagrijavanje stvarno.

Tvrdnju da zaštitne maske “nisu zdrave” ocjenjujemo kao dezinformaciju. Maske igraju važnu ulogu u očuvanju ličnog i javnog zdravlja u vrijeme pandemije. Također, maske ne izazivaju zdravstvene probleme, kako tvrde oni koji se protive nošenju maski.  

(Raskrinkavanje.ba)