Foto: YouTube
Pismo Italijana Carla Bozzole, navodnog visokog predstavnika UN-a za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini, objavio je 12. maja 2024. godine Milan Knežević, predsjednik Demokratske narodne partije (DNP) u Crnoj Gori i zastupnik u Skupštini te zemlje (link, link). U opisu objave pisma na Facebooku navedeno je sljedeće:
#DNP: Demokratska narodna partija obavještava javnost da je njen predsjednik Milan Knežević dobio pisanu izjavu od gospodina Carla Bozzole, visokog predstavnika UN-a za vrijeme građanskog rata u Bosni i Hercegovini.
U njoj gospodin Carlo Bozzola pod zakletvom otkriva nove se odnose na dešavanja u Srebrenici 1995. godine.
Primjerak ove izjave, predsjednik DNP - a je uputio premijeru Vlade Milojku Spajiću, predsjedniku države Jakovu Milatoviću, predsjedniku Republike Srbije Aleksandru Vučiću i predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku.
Takođe, izjavu gospodina Bozzole dostavljamo na uvid crnogorskoj javnosti.
Pismo je objavljeno u trenutku kada je Knežević pozivao da Crna Gora ne glasa za rezoluciju o genocidu u Srebrenici u Generalnoj skupštini UN-a. Bozzola u pismu za sebe kaže da je bio “izvanredni delegat Ujedinih Nacija i Evropske unije na nivou Bosne i Hercegovine, Srbije, Hrvatske i Crne Gore” te da je “sve vrijeme obilazio bolnice i organizovao dobijanje donacija, kao i zbrinjavanje bolesne djece i ranjenih lica u BiH za liječenje u bolnicama EU”.
U vezi sa “srebreničkom tragedijom”, kako u pismu naziva zločine počinjene 1995. godine u Srebrenici, Bozzola navodi da je u šumama oko te enklave stradalo manje od 1.100 naoružanih i nenaoružanih civila te još 250 civila i manje od 3.000 “vojnika Muslimana” za vrijeme rata, a da su svi ostali sahranjeni u Potočarima “doneseni iz drugih gradova i sela”.
Foto: Milan Knežević / DNP
Memorandum pisma sadrži logotipe Ujedinjenih nacija i Međunarodne federacije za ljudska prava (FIDH), ali i amblem karakterističan za institucije Evropske unije.
Saopštenje DNP-a, objavljeno na društvenim mrežama s pismom i tvrdnjama o vezama Bozzole s Ujedinjenim nacijama, preuzeto je 12. maja i objavljeno bez intervencija u nizu medija iz Crne Gore, Bosne i Hercegovine i Srbije.
Bivši visoki predstavnik UN: Veliki broj sahranjenih u Srebrenici donesen iz drugih gradova i sela (RTRS)
Visoki predstavnik UN za vreme rata u BiH: Veliki broj sahranjenih u Srebrenici donesen iz drugih gradova i sela (FOTO) (Informer)
Televizija M je 13. maja objavila videosnimak intervjua s Carlom Bozzolom. Novinar je Bozzolu predstavio kao “visokog predstavnika UN-a” u BiH tokom rata, no na pitanje da pojasni svoju ulogu tokom boravka u BiH, Bozzola nije precizirao nikakvu povezanost s ovom organizacijom. Bozzola je zapravo govorio o svom humanitarnom radu po bivšoj Jugoslaviji u vrijeme ratova, ali i ulozi posrednika u omogućavanju razmjene zarobljenika u Bosni i Hercegovini.
Upitan da prokomentariše svoju ulogu u Srebrenici, ponovo je naglasio svoj angažman humanitarniog radnika, pri čemu je izbjegao potvrditi da je zvanično bio predstavnik Ujedinjenih nacija.
U ostatku intervjua ponovio je tvrdnje iznesene u pismu, umanjujući obim zločina i broj ubijenih u Srebrenici, i poričući da je riječ o civilnim žrtvama i zarobljenicima.
RTRS je potom objavio i članak u kojem su izdvojene negatorske tvrdnje koje je Bozzola iznio u intervjuu za Televiziju M, uz ponavljanje tvrdnji da je on bio “visoki predstavnik UN-a”.
Bivši visoki predstavnik UN: Rezolucija o Srebrenici ludost (VIDEO)
Bozzolino pismo i gostovanje na Televiziji M mediji su iskoristili u nizu drugih članaka koji su objavljeni poslije 12. maja. U njima je Bozzola također predstavljen kao visoki predstavnik UN-a u Bosni i Hercegovini za vrijeme rata, a u pojedinim člancima preneseni su i njegovi navodi o zločinima u Srebrenici – bez kritičkog otklona.
CITAT NETAČNO: Bozola: Dodik samo želi da se poštuje Dejtonski sporazum (RTRS, 14.5.2024)
Hoće li se i kada rezolucija o Srebrenici naći pred Generalnom skupštinom UN? (VIDEO) (RTRS, 14.5.2024)
Bošnjaci na društvenim mrežama šire Bozolin dokument o Srebrenici (RTRS, 18.5.2024)
Izmišljeni predstavnik UN-a
Na internetu gotovo da nema relevantnih informacija o osobi imena Carlo Bozzola, posebno onih o njegovom angažmanu za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine.
Google pretraga njegovog imena, zajedno s nazivima organizacija koje je navodno predstavljao ili u kojima je bio član (Ujedinjene nacije, Međunarodna federacija za ljudska prava), na našem (1, 2), italijanskom (1, 2, 3) i engleskom jeziku (1, 2) također ne otkriva puno detalja o njemu.
Pretragom smo ipak pronašli izdanje italijanskih novina L’Unita od 24. novembra 1994. godine u kome se Carlo Bozzola spominje kao saradnik Roberta Tanfanija iz Međunarodne federacije za ljudska prava. Bozzola se spominje kao posrednik između Atifa Dudakovića i Ratka Mladića koji je saopštio da su dvojica generala “bili voljni da postignu mirovni sporazum ili barem primirje” u okolini Bihaća.
Foto: Isječak iz novina L’Unita od 24. novembra 1994. godine gdje se spominje Bozzola
U izdanju istih novina od 16. februara 1995. godine objavljeno je da je Carlo Bozzola, volonter u humanitarnoj misiji Međunarodne asocijacije solidarnosti iz Trsta (Associazione solidarietà internazionale di Trieste - ASIT), pušten iz zarobljeništva “muslimanske grupe” u Bihaću.
Foto: Isječak iz novina L’Unita od 16. februara 1995. gdje se spominje Bozzola
Obratili smo se kancelariji Ujedinjenih nacija u Bosni i Hercegovini upitom o tvrdnjama da je Bozzola predstavljao ovu organizaciju u BiH, kao i o korištenju simbola UN-a u memorandumu pisma koje je plasirano u javnost. U odgovoru nam je rečeno sljedeće:
Dostupni podaci Ujedinjenih nacija u Bosni i Hercegovini ne ukazuju na bilo kakvo angažovanje osobe po imenu Carlo Bozzola u svojstvu navedenom u dostavljenim člancima.
Ujedinjene nacije odlučno se protive negiranju genocida počinjenog u i oko Srebrenice u julu 1995. godine. Međunarodni krivični tribunal za bivšu Jugoslaviju, njegov nasljednik, Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove, kao i Međunarodni sud pravde, nepovratno su utvrdili da je genocid počinjen u Srebrenici u julu 1995. godine, zajedno sa svim povezanim činjenicama.
Elementi vizuelnog identiteta Ujedinjenih nacija smiju se koristiti samo u službenom kapacitetu, od strane ovlaštenih predstavnika.
Sličan upit poslali smo i organizaciji Međunarodna federacija za ljudska prava, no do objave ove analize nismo dobili odgovor.
Pokušali smo kontaktirati Carla Bozzolu kako bismo dobili komentar u vezi sa sadržajem pisma i medijskim navodima o njegovoj povezanosti s Ujedinjenim nacijama. Nije bio dostupan za komentar.
Činjenice o genocidu
U analizi koja je objavljena uoči obilježavanja godišnjice genocida u Srebrenici 2023. godine Raskrinkavanje je navelo pregled poznatih činjenica o događajima u Srebrenici 1995. godine.
U julu 1995. godine, više od 8.000 Bošnjaka, uglavnom muškaraca i dječaka, ubijeno je u okolini Srebrenice nakon što je Vojska Republike Srpske (VRS) preuzela kontrolu nad tim gradom.
U publikaciji “Hronologija genocida”, koju je izdao Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove UN-a, navedeno je da je VRS preuzeo kontrolu nad Srebrenicom 11. jula 1995. godine u operaciji kodnog naziva “Krivaja 95”. Ta operacija izvršena je po naređenju Radovana Karadžića, tadašnjeg predsjednika Republike Srpske i vrhovnog komandanta VRS. Dokazi iz ekshumacija posmrtnih ostataka pokazali su da je većina žrtava ubijena u masovnim pogubljenjima.
Zločin u Srebrenici okvalifikovan je kao genocid u presudama koje su izrečene u Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju, Međunarodnom sudu pravde i Sudu Bosne i Hercegovine. Za zločine u Srebrenici do sada je osuđeno 50 osoba, a od 20 presuda Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju za zločine u Srebrenici, njih sedam uključuje presude za genocid.
Historijski revizionizam i rezolucija o genocidu u Srebrenici
Tvrdnje Carla Bozzole mogu se podvesti pod “osporavanje broja i identiteta žrtava Srebrenice”, što predstavlja jedan od negatorskih narativa identifikovanih u Izvještaju o negiranju genocida u Srebrenici 2020, koji je te godine objavio Memorijalni centar Srebrenica.
Neke od dijelova narativa čine navodi da je broj žrtava genocida daleko manji od sudski utvrđenog broja, kao i to da su ubijeni muškarci ustvari poginuli u borbama nakon zauzimanja Srebrenice.
Historijski revizionisti često tvrde da je ukupan broj žrtava ubijenih u Srebrenici drastično manji od sudski potvrđenog broja ubijenih 8.372. Čelnici iz RS-a, poput Milorada Dodika, često navode proizvoljne cifre do 2.000 žrtava i koriste brojne teorije zavjere kako bi objasnili nesklad između njihovih kalkulacija i međunarodnog konsenzusa.
(...)
Ponavljajući tvrdnje iz prvog izvještaja RS-a o Srebrenici, oni tvrde da su mnogi Bošnjaci pokopani u mezarju Memorijalnog centra umrli od uzroka kao što je iscrpljenost i da je većina zapravo ubijena u borbama, kao vojnici ili teroristi, a ne nenaoružani civili.
Ostaje nejasno zašto je Bozzola u pismu naveo da je bio “izvanredni delegat UN-a” u BiH za vrijeme rata, a tokom intervjua za Televiziju M takav angažman uopšte nije spomenuo. Međutim, u kontekstu iznesenih tvrdnji kojima se negira genocid u Srebrenici, navođenje titule koja implicira bitnu funkciju u UN-u može poslužiti kao garancija tačnosti takvih tvrdnji. Ipak, ove tvrdnje su u suprotnosti s nalazima u sedam presuda za zločin genocida, u kojima je, između ostalog, naveden i broj ubijenih (link). Ove presude donio je Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju, kojeg je uspostavilo tijelo unutar sistema Ujedinjenih nacija – Vijeće sigurnosti. Ako se ovome doda i presuda Međunarodnog suda pravde, koji također postoji u okviru UN-a i koji je također kvalifikovao zločine u Srebrenici kao genocid, onda je pokušaj legitimiziranja historijskog revizionizma Carla Bozzole kroz njegovo povezivanje s Ujedinjenim nacijama potpuno bespredmetno.
Objavljivanje Bozzolinog pisma kroz zvanične kanale jedne političke stranke i prenošenja u medijima dio su kampanje u BiH, Srbiji i Crnoj Gori da se spriječi ili odgodi izglasavanje rezolucije o genocidu u Srebrenici, koja bi se na dnevnom redu Generalne skupštine Ujedinjenih nacija trebala naći 23. maja 2024. godine.
Prenošenja tog pisma bez kritičkog otklona također predstavljaju nastavak negiranja genocida u medijima uoči najavljenog glasanja o rezoluciji. O ranijim primjerima ove prakse možete čitati u analizi objavljenoj 16. maja 2024. godine, koja se nalazi na linku ispod.
Mediji i Gideon Greif: Intervjui s “nezavisnim” negatorom genocida u Srebrenici
Shodno navedenom, tvrdnju da je Carlo Bozzola bio visoki predstavnik UN-a u Bosni i Hercegovini za vrijeme rata, objavljenu u saopštenju Demokratske narodne partije i na Facebook profilu crnogorskog političara Milana Kneževića, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Prenošenja ove tvrdnje u medijima koji su objavili pismo Carla Bozzole ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.
Na kraju, tvrdnje o broju ubijenih u genocidu, odnosno o žrtvama sahranjenim u Potočarima, koje je Bozzola iznio u pismu, a potvrdio u televizijskom intervjuu, bez navođenja utvrđenih činjenica o zločinima u julu 1995. godine, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
Napomena
29.5.2024. Portal Alo Online je u ocijenjeni članak unio izmjene tako da on sada sadrži i tačne informacije. Shodno tome, tom članku je dodana i ocjena ispravljeno.
6.6.2024: Portali Informer i RT Balkan su unijeli izmjene u članke koji su ocijenjeni u ovoj analizi, pa je i njima dodana ocjena ispravljeno.
25.06.2024: Portal Novosti je ispravio netačne tvrdnje u članku pa je članku dodana i ocjena ispravljeno.
(Raskrinkavanje.ba)