Raskrinkavanje.ba

Pregled sedmice: Pokušaj osporavanja činjenica o opkoljenom Sarajevu i dezinfomacije o studentskim protestima u Srbiji

Ova analiza je označena kao: Pregled sedmice

U sedmici iza nas bavili smo se netačnim tvrdnjama o studentskim protestima u Srbiji. Analizirali smo manipulativne tvrdnje o izgledima da Marine Le Pen bude sljedeća premijerka Francuske, ali i pokušaj da se videosnimak snajperskog napada u opkoljenom Sarajevu 1994. predstavi kao falsifikat.

Foto: Raskrinkavanje.ba

Protekle sedmice bavili smo se netačnim tvrdnjama o protestima u Srbiji. Teorije zavjere o studentskim protestima kao dijelu plana neimenovanih elita da uspostave jednu svjetsku vladu i “digitalno ropstvo” dijele se na društvenim mrežama. Zašto su ovakve besmislice prijemčive ljudima koji ih dijele i šta je stvarni efekat ovakvih teorija zavjere u društvu, čitajte u analizi Raskrinkavanja. 

Videosnimak fizičkog sukoba na ulicama Los Angelesa od prije nekoliko godina podijeljen je u aprilu 2025. uz opis u kojem se netačno navodi da prikazuje napad na protivnika studentskih protesta u Srbiji. 

U javnom se prostoru već nekoliko godina dijele netačne tvrdnje da je u Ulici Vladimira Popovića u Beogradu otvorena ambasada Kosova. Iako se radi o ranije potvrđenoj dezinformaciji, ove su tvrdnje bile viralne i u 2025. godini.

Upravni odbor PIC-a sastao se u Memorijalnom centru Srebrenica-Potočari povodom obilježavanja 30. godišnjice genocida u julu ove godine. Izvještavajući o sastanku, nekoliko medija objavilo je izjave Branimira Kojića, koji je te aktivnosti nazvao održavanjem “mita o lažnom genocidu”.

 

Na društvenim mrežama ponovo se dijele tvrdnje da španska gripa, koja je uzrokovala pandemiju i odnijela milione života nakon 1. svjetskog rata, nije bila zaraza, nego bolest uzrokovana tadašnjom vakcinacijom. To nije tačno. Uzročnik ove zarazne bolesti bio je virus gripe. Iako se tada smatralo da je uzročnik bakterija, danas znamo da je to bio virus zahvaljujući analizi patogena iz sačuvanih uzoraka.

 

Kanadska višegodišnja studija dovela je u pitanje učinkovitost mamografije u smanjenju smrtnosti od karcinoma dojke kod žena starijih od 40 godina. Ipak, tvrdnje da je mamografija beskorisna ili štetna, zasnovane na nalazima ove studije, nisu utemeljene.

 

Na Facebooku je podijeljena tvrdnja da bi francuska desna političarka Marine Le Pen mogla biti sljedeća premijerka jer joj je izvršenje presude za pronevjeru odgođeno do kraja žalbenog postupka u ljeto 2026. U aprilu 2025. spekulisalo se o obaranju Vlade Francuske u Parlamentu, ali zabrana kandidovanja na javnu funkciju, koju je sud izrekao za Le Pen u martu, nije odgođena.

 

U domišljatoj marketinškoj kampanji i viralnim sadržajima koji su lansirani u svrhu promocije nove sezone serije “Black Mirror” uređaj pod imenom nubbin predstavljen je kao stvarna tehnologija. Pobornici/e teorija zavjere u ovom su “uređaju” vidjeli/e sredstvo za uspostavljanje globalne kontrole. Nubbin je ipak samo futuristički televizijski rekvizit. Takva tehnologija ne postoji.

Na društvenim mrežama dijeli se tvrdnja da je započeo projekat “Blue Beam”, čiji je cilj uspostavljanje “Novog svjetskog poretka” putem kontrole uma. Riječ je o gotovo 30 godina staroj teoriji zavjere, čiji su pobornici/e početak ovog navodnog projekta najavljivali/e bezbroj puta do sada.

U oglasu objavljenom na Facebooku podijeljen je izmišljeni intervju s “doktoricom Mirjanom Živković” u kojem se promoviše proizvod Respi Relief kao lijek koji čisti pluća i sprečava rak. Ova doktorica ne postoji, a Respi Relief nije na spisku odobrenih lijekova.

U oglasu na Facebooku podijeljen je izmišljeni intervju u kojem su doktoru Ameru Odobašiću pripisane izjave o kremi Hemoren kao lijeku protiv hemoroida. 

Stara dezinformacija da se navodne izmjene pravila privatnosti kompanije Meta mogu odbiti objavom izjave o nepristanku na Facebooku ponovo kruži na ovoj društvenoj mreži u aprilu 2025. godine.

Snimak snajperskog napada na civile u Sarajevu 1994. godine kruži društvenim mrežama uz lažnu tvrdnju da je riječ o insceniranoj “propagandi”, odnosno o namještenom incidentu.

 

(Raskrinkavanje.ba)