Raskrinkavanje.ba

Pregled sedmice: Prevare, dezinformacije o Ustavnom sudu BiH, vakcine i 5G

U protekloj sedmici na društvenim mrežama i u medijima kružile su dezinformacije i o lokalnoj i o globalnoj politici, ali i političkim akterima. Na “zavjerološkim” kanalima dijelile su se neistine o vakcinama i 5G tehnologiji, a na društvenim mrežama pojavili su se i novi primjeri različitih vidova prevara i obmana korisnika/ca.

Foto: Raskrinkavanje.ba

Tema izbora novih sudija Ustavnog suda BiH aktuelna je još od penzionisanja sudija Mate Tadića i Miodgrada Simovića u augustu i novembru 2022. godine. Izvještavajući o izboru nedostajućih sudija, pojedini su mediji netačno ustvrdili da “Ustav propisuje da treba imenovati po dva suca konstitutivnih naroda”. Raskrinkavanje je u protekloj sedmici ustanovilo da nije tačno da se članovi/ice ove institucije biraju po etničkom kriteriju. Šta tačno propisuje Ustav, čitajte u analizi Raskrinkavanja na ovom linku. 

Na društvenim mrežama protekle je sedmice dijeljena i fotografija koja navodno prikazuje osnivača Wikileaksa, urednika i novinara Juliana Assangea u zatvoru. No, fotografija zapravo nije stvarna, nego je nastala uz pomoć vještačke inteligencije (AI). 

Nakon što je grupa političara napustila prostoriju u znak protesta tokom govora Volodimira Zelenskog u austrijskom Parlamentu, na društvenim je mrežama ovaj događaj predstavljen kao politička “promjena plime”. Zapravo se radi o potezu austrijskih desničara, koji ne signalizira “promjenu plime”, nego je savršeno dosljedan njihovim dosadašnjim proruskim stavovima. Detaljnije čitajte u analizi ispod.

Društvenim mrežama dijelila se i netačna tvrdnja kako Londonska galerija želi ukloniti sliku koju je 1434. godine naslikao Jan van Eyck jer lik s nje podsjeća na Putina. No, portparol ove galerije kazao je da je slika izložena i da nema planova o njenom uklanjanju.

Teoretičari/ke zavjere na društvenim mrežama su kolaps Banke Silicijske doline (eng. Silicon Valley Bank, SVB) povezali s globalističkim elitama i navodnim planom nametanja digitalne valute centralne banke. U videu koji je bio viralan protekle sedmice, sugerisalo se da je kolaps  namjerno isplaniran i sproveden kako bi se uništile manje banke i uvela digitalna valuta centralne banke. Šta su činjenice o kolapsu ove banke, a šta o digitalnim valutama, čitajte na linku ispod.

Odavno poznate “zavjerološke” lažne tvrdnje o štetnosti 5G mreže dijelile su se i u sedmici koja je iza nas. Teoretičari/ke zavjere ovoga su puta tvrdili/e da se “pokret otpora” u Francuskoj bori protiv ove “štetne” tehnologije. 5G, ipak, nije tehnologija opasna po ljudsko zdravlje.

Protivnici/e vakcinacije, s druge strane, protekle sedmice dijelili/e su videosnimak koji prikazuje dio gostovanja kanadskog patologa dr. Rogera Hodkinsona, poznatog promotora dezinformacija o vakcinama protiv Covid-19. On je u videosnimku ponovio nekoliko od ranije poznatih lažnih tvrdnji – da su vakcine smrtonosne, štetne za trudnice i “eksperimentalne”. Detaljnije čitajte u analizi Raskrinkavanja na linku ispod. 

U viralnim objavama na Facebooku tvrdi se i da je Bill Gates rekao da su vakcine protiv Covid-19 daleko opasnije nego što se mislilo. On, ipak, takvo nešto nikada nije izjavio. Detaljnije o ovoj temi čitajte u storyju Raskrinkavanja ovdje. 

Foto: Raskrinkavanje.ba

Raskrinkavanje se bavilo i dezinformacijama o vitaminu K i njegovoj navodnoj štetnosti za novorođenčad. U medijima su godinama prisutne netačne tvrdnje da ovaj vitamin povećava rizik od leukemije, izaziva žuticu te da predstavlja nepotreban rizik za djecu. No, istina je da vitamin K, ustvari, ne šteti, nego pruža zaštitu novorođenim bebama. Šta su činjenice o ovoj temi, pročitajte u novom storyju Raskrinkavanja ovdje.

Foto: Raskrinkavanje.ba

Još jedna od neprolaznih “zavjeroloških” tema koja se pojavila protekle sedmice jesu navodni chemtrailsi putem kojih se zaprašuje stanovništvo. Najnoviji primjer su fotografije tragova aviona na nebu, objavljene na Facebooku uz tvrdnju da prikazuju “zaprašivanje” iznad Hrvatske kojim se provodi geoinženjering. Zbog čega ovi navodi nemaju utemeljenje u činjenicama, pročitajte u analizi Raskrinkavanje ovdje.

Raskrinkavanje je protekle sedmice analiziralo i nove primjere web stranica koje imitiraju izgled poznatih informativnih portala, a putem kojih se prodaju različiti preparati. U člancima objavljenim na ovim stranicama izmišljeni urolozi ovaj su put “promovisali” preparat Prostate Pure, koji se ne nalazi na listi odobrenih lijekova u BiH. Više o ovoj temi, o kojoj je Raskrinkavanje pisalo više puta, čitajte na linku ispod.

Protekle sedmice pojavili su se i novi primjeri ustaljenih prevara na društvenim mrežama u vidu lažnih nagradnih igara. Najnoviji takav primjer, objavljen na stranici koja je zloupotrijebila ime kompanije Bingo, podijeljen je više od 720 puta na Facebooku. Više o ovoj praksi prevara čitajte u analizi na linku ispod.

U protekloj sedmici analizirali smo i ustaljenu praksu anonimnog portala BPortal (.icu) koji objavljuje članke opremljene senzacionalističkim i lažnim naslovima. U takvim se člancima redovno izmišljaju i preuveličavaju nesreće poznatih ličnosti, pri čemu se stari događaji predstavljaju kao aktuelni. Nove mete takvih dezinformacija su i voditelj Milan Milošević i sin pjevača Marka Perkovića Thompsona. Detaljnije o ovoj temi čitajte u analizi Raskrinkavanja ispod.

Tvrdnje da ruter troši jednaku količinu električne energije kao i frižider ponovo su objavljene na nekoliko portala tokom februara i marta 2023. godine. Ovakve tvrdnje nisu utemeljene. Više o ovoj temi čitajte u analizi Raskrinkavanja iz jula 2022. godine. 

(Raskrinkavanje.ba)