Foto: DimitroSevastopol/Pixabay
Srbijanski tabloid Espreso je 1. aprila 2019. godine objavio članak s naslovom:
PUTIN NAREDIO: RUSIJA PRIZNAJE KOSOVO! Posle Vučićeve izjave o Krimu Vladimir je pozvao Tačija i saopštio mu odluku
U članku se navodi da je predsjednik Ruske Federacije Vladimir Putin odlučio da prizna nezavisnost Kosova nakon izjava predsjednika Srbije Aleksandra Vučića u kojima je objašnjavao zašto Srbija ne može priznati anektirani Krim kao dio Rusije.
„Ako bismo mi to uradili danas, mogli bi da naprave analogiju sa Kosovom. Rekli bi da je po istom principu i Kosovo nezavisno, i da mi više nemamo prava da se borimo za njega. Smatram da svaki normalan čovek i u Rusiji i u drugoj državi to razume“, rekao je Vučić televiziji „Rusija 24“.
Srpski lider je nekoliko puta naglasio da odnosi Moskve i Beograda ostaju dobri, da Srbija neće da podrži antiruske sankcije i da je taj stav nepromenjen.
„Recite mi da li Rusija ima boljeg prijatelja koji u najtežim uslovima čuva svoje prijateljstvo i ljubav prema Rusiji i ruskom narodu. Recite mi koja je to država i gde se nalazi?“, dodao je Vučić.
Na ove reči reagovao je Vladimir Vladimirovič Putin i izdao naredbu vladi da Moskva odmah prizna nezavisno Kosovo i pozvao je Hašima Tačija da mu to saopšti.
Na kraju članka navodi se da je riječ o prvoaprilskoj šali čija je namjena da “razveseli” čitatelje i čitateljke.
Ova vest je izmišljena! Razlog? Danas je 1. april, svetski dan šale i pošalice! Oprostićete nam, naravno, na ovoj prvoaprilskoj šali, zadatak nam je bio da vas malo razveselimo u ovom danu koji bi trebalo da nas podseti koliko je humor bitan u životima svih nas. Nadamo se da smo uspeli!
Članak je prenio anonimni portal Politika Ekspres 25.5.2022. godine. Ovaj članak također sadrži napomenu o tome da je riječ o šali povodom prvog aprila, iako je objavljen tri godine kasnije u maju.
Tokom juna i jula ove godine članak portala Politika Ekspres podijeljen je na 14 Facebook stranica. Sve objave članka imale su identičan status, koji glasi:
Predsednik Rusije Vladimir Vladimirovič Putin izdao je naređenje da Rusija odmah prizna nezavisnost Kosova i to posle reči predsednika Srbije Aleksandra Vučića
Dakle, sam opis objave ne ukazuje na to da je riječ o šaljivom, prvoaprilskom članku. Riječ je o Facebook stranicama koje nemaju očiglednu vezu s ovim portalom. To upućuje na zaključak da se radi o farmi Facebook stranica. Raskrinkavanje je definisalo farme klikova kao grupe koje čine desetine, ponekad i stotine Facebook stranica na kojima se dijele linkovi jednog portala. Ovaj metod koristi se kako bi se ostvario što veći broj posjeta portalu, a o fenomenu farmi klikova možete čitati u analizi na ovom linku.
Detaljnu analizu Raskrinkavanja iz 2018. godine o tome kako funkcionišu farme portala možete pročitati ovdje. Raskrinkavanje je o pojedinačnim primjerima pisalo u nekoliko analiza u kojima je detaljnije objašnjeno funkcionisanje farmi nastalih, između ostalih, oko portala Balkanski magazin, A2 vijesti, Sarajevo grad, Novi i Današnje.
Prvoaprilski članak objavio je još jedan anonimni portal, BN novosti, i to 16.7.2022. godine. I u ovom se članku nalazi napomena da je riječ o prvoaprilskoj šali. U slučaju ovog portala pronašli smo ukupno tri Facebook stranice koje su podijelile članak s opisom “Putin naredio: Rusija priznaje Kosovo! Posle Vučićeve izjave o Krimu Vladimir je pozvao Tačija i saopštio mu odluku” bez napomene da je riječ o tekstu šaljivog sadržaja.
Jasno je da je članak portala Espreso iz 2019. godine šaljivog karaktera i da je vijest posve izmišljena povodom 1. aprila, Međunarodnog dana šale. Anonimni portali Politika Ekspres i BN novosti taj su članak prenijeli u maju, odnosno u julu ove godine, a potom je članak dijeljen na Facebook stranicama bez jasne naznake o kakvom se sadržaju radi.
Raskrinkavanje je u više analiza pisalo o praksi da se vijesti satiričnog karaktera u medijima predstave kao stvarne. Neke od tih analiza čitajte na linkovima ovdje, ovdje i ovdje.
Shodno navedenim činjenicama, Facebook objave u kojima je podijeljen prvoaprilski članak i u kojima se navodi da je Putin naredio priznanje Kosova, bez konteksta koji bi korisnicima/ama ove društvene mreže objasnio o kakvom se sadržaju radi, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
(Raskrinkavanje.ba)