Foto: Snsd.org
U medijima domaćeg govornog područja nerijetko se objavljuju tvrdnje o “obojenim revolucijama”, “planu za uništenje Republike Srpske” ili o planu za “rušenje” Milorada Dodika, novoizabranog predsjednika RS.
Ta retorika učestala je posebno u izbornom periodu, kada se, po pravilu, opozicija u Republici Srpskoj netačno, bez ikakvih činjenica, dovodi u vezu s “planovima za rušenje Dodika”.
Jedan od skorašnjih primjera takve teorije zavjere jeste kolumna objavljena 11.10.2022. na srbijanskom portalu Pravda, u kojoj Dževad Galijašević ponavlja nekoliko dokazanih lažnih vijesti o Jeleni Trivić kako bi argumentovao svoju tezu da “Amerikanci organizuju proteste” u Banjaluci. O netačnim navodima iz Galijaševićeve kolumne pisali smo ovdje.
Podsjetimo, Trivić je na Opštim izborima 2022. godine bila opoziciona kandidatkinja za predsjednicu RS. Mediji u javnom i privatnom vlasništvu iz RS objavljivali su različite dezinformacije o Jeleni Trivić kojima je građen narativ u kojem se ona predstavlja kao “strana plaćenica”.
Slične tvrdnje Galijašević je ponovio u intervjuu koji je objavio Faktor magazin 21.10.2022. godine pod naslovom:
Miloradu Dodiku je ozbiljno ugrožena bezbjednost
Galijašević u članku ponavlja tvrdnje o tome da je opozicija povezana s tajnim službama brojnih evropskih i svjetskih vlada, da RS prijeti obojena revolucija te da je, u konačnici, ugrožen život Milorada Dodika.
Opozicija u Republici Srpskoj je, u stvari, opozicija samoj Republici Srpskoj i ne misli svojom glavom, jer većina njihovih lidera i kandidovanih lica, navodnih političkih aktera predstavljaju obavještajni projekat, američkih, britanskih ili njemačkih tajnih službi.
Dolazak na vlast po svaku cijenu pa čak i protivno volji građana i glasača u Republici Srpskoj. Pokušalo se to lažnim proglašenjem pobjede, zatim nezakonitim novim prebrojavanjem glasova i na kraju je ostala opcija “obojene revolucije” sa državnim udarom, urušavanjem institucija i potpunim razaranjem državotvorne supstance Republike Srpske.
Posebno zabrinjavajuća činjenica je da postoje, na vanjskom planu, mnoge strukture političkog zapada, zainteresovane da po svaku cijenu, spriječe Milorada Dodika u njegovoj daljoj političkoj aktivnosti. Iskustvo nam govori da mjere koje zapad poduzima u takvim slučajevima, nisu samo političke ili ekonomske mjere i ne zavšavaju se samo na toj ličnosti. Miloradu Dodiku je ozbiljno ugrožena bezbjednost i ugrožen mu je život.
Izdavač portala Faktor magazin je AD Media, čiji je osnivač, između ostalih, i Alternativna televizija (ATV). Navodeći da je ATV medij u privatnom vlasništvu kompanije blisko povezane s Miloradom Dodikom, Ministarstvo finansija SAD-a je 2022. godine uvelo sankcije ovom mediju koji je jedan od čestih izvora ili prenošenja teorija zavjere i lažnih vijesti o rušenju Dodika i/ili RS.
U periodu od maja 2018. do oktobra 2022. godine Raskrinkavanje je u ukupno 12 analiza tematizovalo teorije zavjere o navodnim planovima za “obojenu revoluciju” čiji je cilj Dodikovo “rušenje”.
Kroz pomenutih 12 tekstova analizirana su 123 članka objavljena na isto toliko medija.
U sedam primjera izvori lažnih vijesti i teorija zavjere o planovima za “rušenje” Dodika bili su mediji iz Srbije (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7). Najčešće su to tabloidi Alo i Infromer, za koje se u javnom diskursu često ističe da su bliski Aleksandru Vučiću, predsjedniku Srbije. Alo je bio izvor u dva slučaja, Infomer u dva, a Večernje novosti i Pravda u po jednom primjeru. Skoro sve ove lažne vijesti i teorije zavjere ubrzo bi po objavi prenosili i mediji iz RS, najčešće Radio-televizija Republike Srpske (RTRS) i Novinska agencija RS (Srna), a zatim i ATV. Mediji iz RS bili su izvor ovakvih tvrdnji četiri puta u analizama koje smo ocijenili (1, 2, 3, 4).
Crnogorski portal IN4S takođe je bio izvor jedne od prominentnijih teorija zavjere – one da NATO planira otmicu Milorada Dodika. Ovu vijest, koja je, kao i sve navedene u analizi, objavljena bez ikakvog utemeljenja u činjenicama, prenijeli su i RTRS i Srna, a nakon njih i brojni drugi mediji u RS. Detaljnije čitajte u analizi Raskrinkavanja na ovom linku.
Ova dva javna medija, RTRS i Srna, više su puta prenosili lažne vijesti i teorije zavjere o “rušenju” Dodika u ovom periodu. Za četiri godine ni RTRS ni Srna nikada nisu objavili ispravke netačnih navoda, bilo da su ih oni originalno objavili ili prenijeli nakon pisanja drugih medija.
Priča bez kraja
U svim navedenim slučajevima očito je da se netačna tvrdnja o tome da strane države i njihove vojnoobavještajne službe na neki način “ruše” Dodika i RS, kroz navodno planiranje otmica, revolucija i sličnog, ponavlja iznova kao dio političkog narativa.
Narative o navodnim zavjerama protiv Dodika i/ili SNSD-a već godinama promovišu i mediji i sami politički/e akteri/ke koji sebe prikazuju kao mete ovakvih zavjera, o čemu je u više navrata pisao i naš partnerski portal Istinomjer (vidjeti, recimo, tekstove iz 2015. i 2016. godine). Njihov je cilj, prije svega, diskreditacija političkih protivnika/ca, što posebno dolazi do izražaja u predizbornom periodu. Lažne vijesti o rušenju Dodika i RS plasiraju se i za vrijeme “kriznih” perioda, recimo, za vrijeme održavanja masovnih skupova Pravda za Davida.
U svim takvim primjerima dokaza da neko zaista priprema bilo kakve revolucije i planove uopšte, kojima bi došlo do smjene vlasti u RS, nema. Uglavnom je riječ o neimenovanim izvorima koji se koriste kao alibi za objavljivanje dezinformacija, čiju vjerodostojnost konstantno demantuje i sam protok vremena. U javnosti se nikada nije pojavio nijedan jedini validan dokaz da iko planira rušenje vlasti i/ili Dodika, no članci s takvim tvrdnjama, pak, ne prestaju se objavljivati, i to, skoro po pravilu, u jednim te istim medijima.
( Emir Zulejhić, Mladen Lakić, Raskrinkavanje.ba)