Foto: Raskrinkavanje.ba
Tokom sedmice iza nas Raskrinkavanje je pisalo o brojnim dezinformacijama u vezi s ratom u Ukrajini. U člancima pojedinih medija o izvještaju Nezavisne međunarodne istražne komisije za Ukrajinu u potpunosti su izostavljeni slučajevi ratnih zločina koje su počinile ruske oružane snage u Ukrajini, a predstavljeni samo slučajevi koje je počinila Ukrajina. Više o ovoj temi pročitajte na linku ispod.
Selektivno izvještavanje o istrazi Nezavisne međunarodne komisije za Ukrajinu
Snimak američkog desničara Pearsona Sharpa u kojem za rat u Ukrajini krivi sve osim Vladimira Putina viralan je na društvenim mrežama domaćeg govornog područja. Sharp, bez apsolutno ikakvih dokaza, tvrdi da su rat režirali George Soros i Joe Biden – da bi izazvali ekonomsku krizu i učvrstili svoju moć. Šta su činjenice čitajte u našoj analizi ovdje.
Na Facebooku i Twitteru ponovo kruži videosnimak s netačnim tvrdnjama da se ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski sastaje s nacistima i dogovara o ubijanju ljudi “kao u Buči”. Šta snimak zapravo prikazuje pročitajte u analizi Raskrinkavanja iz aprila.
Video star tri godine prikazan kao “dokaz” da je masakr u Buči insceniran
Na društvenim mrežama viralna je još jedna objava kojom se nastoji dokazati da zapadni mediji “režiraju stvarnost”, odnosno ratna dešavanja u Ukrajini. Ovaj je put to podijelila i ruska ambasada u BiH na svojoj Facebook stranici. Šta zaista prikazuje prilog BBC-a, na koji se objave pozivaju, pročitajte na linku ispod.
Ruska ambasada u BiH širi dezinformacije o “zapadnoj propagandi” koja “režira predstave”
Tvrdnja da je kineski vojni konvoj ušao u Ukrajinu iz Rusije dijeli se na društvenim mrežama uz videosnimak kolone vojnih vozila. Snimak, ipak, prikazuje vojnu vježbu u Rusiji, a ne ulazak kineskih trupa u Ukrajinu. Više čitajte u analizi na linku.
Netačna tvrdnja da dva člana Povelje UN-a daju pravo Rusiji da poduzme vojne akcije protiv niza zemalja zbog “pokušaja oživljavanja nacizma” postala je dio narativa kojim se pokušava opravdati invazija ove zemlje na Ukrajinu. Navedeni članovi Povelje, ipak, primjenjivi su bili samo u kontekstu Drugog svjetskog rata. Detalje čitajte u analizi u nastavku.
Povelja Ujedinjenih nacija ne daje pravo Rusiji da “denacifikuje” Ukrajinu
Društvenim mrežama širi se lažna vijest da je ambasador Francuske u Ukrajini Etienne de Poncins podnio ostavku i napustio ovu zemlju. Ove navode demantovali su i Poncins i Ambasada Francuske u ovoj zemlji.
Francuski ambasador u Ukrajini nije podnio ostavku
Na društvenim mrežama kruži naslovna stranica knjige “Moja borba” čiji je autor navodno predsjednik Ukrajine Volodimir Zelenski. Najčešće se dijeli u kolažu uz poređenje s istoimenim djelom nacističkog lidera Adolfa Hitlera. Zelenski, ipak, nikad nije objavio takvu knjigu, a naslovnica je fotomontaža. Detaljnije u analizi ovdje.
Video sa snimanja filma “Regija heroja” na društvenim mrežama lažno je predstavljen kao režiranje ratnih dešavanja u Ukrajini. Više o ovoj temi pročitajte u nastavku.
Snimak s filmskog seta predstavljen kao “režiranje rata”
Pojedini portali i korisnici/e društvenih mreža tvrde da je generalni sekretar NATO-a Jens Stoltenberg izjavio da bi poraz Ukrajine u ratu protiv Rusije bio poraz NATO-a i time zvanično priznao učešće Alijanse u ratu. To je netačno. Šta je Stoltenberg zapravo rekao čitajte u novom storyju ovdje.
Foto: Raskrinkavanje.ba
Pisali smo i o temama vezanim za pandemiju Covid-19. Američki doktor Ryan Cole nastavlja podrivati povjerenje u vakcine protiv Covid-19 ponavljajući, između ostalog, već opovrgnute tvrdnje da mRNA vakcine mijenjaju ljudski genom. Šta Cole tvrdi, a šta su činjenice, pročitajte u analizi Raskrinkavanja.
Studija na miševima nije dokaz da mRNA vakcine “gase” imunitet
Jane Ruby, koja se lažno predstavlja kao “medicinska ekspertica”, opet je plasirala netačne tvrdnje o vakcinama protiv Covid-19 i “inspirisala” poklonike teorija zavjere na našem govornom području. Ruby ovoga puta tvrdi da vakcine uzrokuju rak i da se smrti od raka pripisuju bolesti Covid-19. Šta su činjenice pročitajte na linku ispod.
Stvaranje panike: Ne postoji “eksplozija” malignih oboljenja zbog vakcina
Prilikom svog svjedočenja u Evropskom parlamentu izvršna direktorica Pfizera Janine Small nije “otkrila” niti “bombastično priznala” nikakvu novu informaciju. Ova kompanija nikada nije tvrdila da je testirala efekat vakcine na prenos virusa među ljudima prije njenog puštanja u upotrebu. Takvi testovi urađeni su nešto kasnije i, suprotno tvrdnjama iz viralnih objava, pokazali su da su vakcine bile učinkovite i na tom polju.
Izmišljanje skandala tamo gdje ga nema: Činjenice o testiranju vakcina i “Covid potvrdama”
Na društvenim mrežama dijeli se videosnimak s tvrdnjama da je od vakcina protiv Covid-19 umrlo 20 miliona ljudi, dok je 2, 2 milijarde ozlijeđeno. Ova “procjena” zasnovana je na netačnom interpretiranju podataka iz američkih i evropskih sistema za prijavljivanje neželjenih nuspojava vakcinacije. Detalje čitajte u nastavku.
Vakcine protiv Covid-19 nisu ubile 20 miliona ljudi
Dezinformativni članak engleskog “zavjerološkog” portala o “stotinama hiljada mrtvih sedmično zbog vakcinacije” objavljen je i kod nas. Radi se o nizu netačnih tvrdnji iz nekredibilnih izvora i o manipulaciji podacima iz onih kredibilnih.
Ne postoje izvješća vlade koja potvrđuju da vakcine ubijaju stotine hiljada ljudi sedmično
U još jednom pokušaju satanizacije predsjednika Svjetskog ekonomskog foruma Klausa Schwaba teoretičari/ke zavjere na društvenim mrežama podijelili/e su njegovu izmišljenu izjavu. Navodno, Schwab je evropskom rukovodstvu čestitao na “čipovanju cjelokupne evropske populacije”. U stvarnosti, Schwab je predsjednici Evropske komisije Ursuli von der Leyen čestitao na najavi zakona o čipovima, koji predviđa veću proizvodnju mikročipova u EU. Detalje čitajte u analizi ovdje.
Teorija zavjere o zaprašivanju putem izmišljenih “chemtrailsa” ne gubi popularnost na društvenim mrežama. “Chemtrailsi” ne postoje te je jasno da se njima ne provodi nikakvo zaprašivanje. Koji se “novi” dokazi iznose za ove teorije pročitajte u analizi ispod.
Svjetsko stanovništvo se ne zaprašuje “chemtrailsima” niti oni postoje
David Icke, koji se pročuo po tvrdnjama da svijetom vladaju “ljudi-gušteri”, u snimku s kraja prošlog vijeka priča o “svjetskoj vladi”, uvođenju “jedne svjetske valute” i kontrolisanju svjetske populacije putem mikročipova. Iako se ništa od ovih distopijskih “predviđanja” nije ostvarilo, ove se besmislice šire društvenim mrežama s pozivima da se “ozbiljno shvate”.
Decenijama stare besmislice Davida Ickea ponovo na društvenim mrežama
Na društvenim mrežama tvrdi se da će od oktobra na ulicama Njemačke patrolirati vojska. Tvrdnja se zasniva na obavještenju o restrukturiranju njemačkih oružanih snaga. Činjenice o ovoj temi pročitajte u analizi ovdje.
Foto: Raskrinkavanje.ba
Nekoliko portala objavilo je naslove u kojima se tvrdi da je policija upozorila građane da “bježe” od ljudi koji imaju istetovirane tri tačke. Radi se o izmišljenom upozorenju. Detalji u analizi u nastavku.
Ne postoji policijsko upozorenje da treba “bježati” od ljudi koji imaju tetovažu s tri tačke
Sedam godina se na našem govornom području objavljuje izmišljena priča o “šokantnom” ulovu u Poljskoj. Iako se nije desila, priča o stogodišnjem somu u kojem su pronađeni ljudski ostaci predstavlja se kao stvarni događaj. Činjenice o ovoj izmišljenoj priči pročitajte u analizi Raskrinkavanja.
Izmišljena priča o kostima i znački nacističkog vojnika u ulovljenom somu
Izvještavajući o izjavama visokog predstavnika u BiH Christiana Schmidta o političarima/kama koji/e su nezadovoljni/e rezultatima Opštih izbora, nekoliko portala netačno je navelo da je on “prozvao” Jelenu Trivić. Šta je Schmidt zapravo rekao čitajte na linku ispod.
Christian Schmidt nije “prozvao” Jelenu Trivić
Dževad Galijašević, koji se već godinama lažno predstavlja kao “stručnjak za borbu protiv terorizma”, u kolumni za portal Pravda osvrnuo se na proteste koje je opozicija iz Republike Srpske organizovala u Banjaluci poslije izbora. Galijašević u kolumni tvrdi da su proteste organizovali “Amerikanci”, naziva opoziciju “zapadnim agentima” te iznosi još nekoliko tvrdnji za koje je već ranije dokazano da su netačne. Šta su činjenice pogledajte u videu, a detalje čitajte u našoj analizi na linku.
Pojedini portali objavili su 16. oktobra da je u Velikoj Kladuši žena ubila supružnika. Glasnogovornica Uprave policije MUP-a USK demantovala je ove navode.
Lažna vijest o ubistvu u Velikoj Kladuši
Izmišljeni intervju s nepostojećim doktorima koristi se za manipulativnu promociju O Caps tableta za koje se tvrdi da su lijek. Ipak, niti su intervjuisani doktori stvarni ljudi niti je O Caps stvarni lijek. Više o ovoj temi pročitajte u analizi Raskrinkavanja.
Izmišljeni doktori prodaju navodni lijek “koji može da obnovi vid”
Raskrinkavanje je pisalo i o drugim lažnim reklamama za medicinske preparate koje navodno promovišu poznate ličnosti ili ljekari/ke. Voditeljka Sanela Dujković i doktor Siniša Zubić našli su se među onima čiji je lik zloupotrijebljen u ove svrhe. Detalje čitajte u nastavku.
Voditeljka i doktor nisu promovisali preparate za povratak sluha
Na portalima iz regiona već se godinama objavljuju tvrdnje da Kinezi i Kineskinje ne boluju od raka i da su razlog i recept prevencije i liječenja ove bolesti izbjegavanje mliječnih proizvoda. Ove pseudonaučne tvrdnje posve su neutemeljene.
Niti su Kinezi imuni na rak niti se on može “izliječiti” prestankom konzumiranja mliječnih proizvoda
Godinama stare pseudonaučne tvrdnje da magnezij ubija sve bolove za dva minuta i da “liječi cijelo tijelo” ponovo se objavljuju na anonimnim portalima. U ovim se člancima također manipulativno tvrdi da je magnezij bolji i od sode bikarbone, kojoj se pripisuju ljekovita svojstva, i “savjetuje” se uzimanje ovog minerala preko kože. Činjenice o ovoj temi čitajte u analizi Raskrinkavanja iz 2018. godine.
Soda bikarbona i magnezij nisu uporedivi
Izmišljena vijest senzacionalističkog sadržaja o tinejdžerki koja ima “dečka od 96 godina” objavljena je na portalu Alternativa online i podijeljena na “farmi” od sedam Facebook stranica, gdje je ostvarila ukupno 28.000 interakcija. Zašto pojedini portali objavljuju ovakve vijesti pročitajte u analizi ispod.
“Nevijest” koja je dobila 18.000 komentara
(Raskrinkavanje.ba)