Vijest da je Velika Britanija 11.4.2022. godine uvela sankcije članu Predsjedništva BiH Miloradu Dodiku i predsjednici entiteta Republika Srpska Željki Cvijanović izazvala je, očekivano, veliku pažnju medija. Kako se navodi u saopštenju o sankcijama, ovo dvoje zvaničnika neće moći putovati u Veliku Britaniju niti se koristiti imovinom koju eventualno posjeduju u toj zemlji.

U objašnjenju sankcija, prema službenoj stranici vlade Velike Britanije, one su uvedene Dodiku i Cvijanović zbog njihovih pokušaja da naruše legitimitet i funkcionalnost BiH. Njih dvoje su, kako se navodi u saopštenju, iskoristili svoje pozicije vlasti kako bi forsirali de facto secesiju Republike Srpske.

Ambasador Velike Britanije u BiH Matthew Field je istog dana, nakon objave odluke o sankcijama, izjavio da nije riječ o sankcijama protiv građana/ki RS, nego da su usmjerene ka pojedincima/kama (1).

U periodu od 11. aprila, kada je objavljena informacija o sankcijama, pa do 14. aprila, javni emiter Radio-televizije Republike Srpske (RTRS) objavio je na svom portalu ukupno 33 članka koja se tiču ovih sankcija.

Javna novinska agencija Srna je u istom periodu objavila 37 članaka o ovoj temi.

Riječ je o istim člancima, s tim da je RTRS u jednom članku (1), koji podsjeća na formu live bloga (bloga sa vijestima “uživo”), objedinio nekoliko članka sa Srne te odatle proizlazi i razlika u broju objava.

RTRS je objavio ukupno 14 članaka u kojima je ovaj emiter naveden kao izvor, a Srna je navedena kao izvor u 19 članaka.

Prva vijest glasila je da su uvedene sankcije, a ostalih 33 na RTRS-u, odnosno 37 na Srni, odnose se na reakcije povodom uvedenih sankcija. Osim reakcija Dodika i Cvijanović, skoro sve ostale objavljene reakcije došle su od njihovih stranačkih kolega i koleginica iz SNSD-a. Tek u nekoliko članaka citirani su pojedini profesori, predstavnici različitih udruženja iz RS te analitičari.

Cvijanović je tako izjavila da su “sankcije politička poruka Republici Srpskoj” te da je ona u ime “građana spremna da ih podnese”, dok je Dodik u prvoj reakciji izjavio da “Velika Britanija nikad nije imala dobre namjere prema Srbima i Republici Srpskoj”, što je RTRS prenio (1, 2).

RTRS je u vezi sa sankcijama objavio i reakcije Sanje Vulić, SNSD-ove zastupnice u Parlamentarnoj skupštini BiH, koja je sankcije opisala na način da i nisu “neka šteta” te ih je uporedila sa NATO bombama (1).

Vulićeva je istakla da za zemlju za koju treba viza i nije neka šteta nemogućnost putovanja u nju, a stvari u britanskom muzeju koje potražuju druge zemlje kao svoje blago mogu se pogledati i onlajn.
- Vi ste kao nacija frigidni, nemate osjećaj, niti pripadnost, pa ne razumijete šta je ljubav bez granica ka svom narodu i Republici Srpskoj. Vi ste za žaljenje. Nisu nas uništile NATO bombe, neće ni vaše zabrane. Republika Srpska ljepša, zdravija i moćnija je od svog vašeg bijesa, nemoći i zlobe. Republika Srpska je ljubav, Republika Srpska je vječna! -  poručila je Vulićeva.

Cvijanović, pa potom i Vulić, sankcije su protumačile na način da su uvedene Republici Srpskoj i građanima/kama ovog entiteta iako je to posve neutemeljeno.

Sankcije Velike Britanije usmjerene su isključivo na Milorada Dodika i Željku Cvijanović, kako je precizirano u saopštenju britanske vlade, a ne na građane/ke entiteta. Detaljnije o tome zašto su tvrdnje o sankcijama građanima/kama neutemeljene čitajte u analizi našeg partnerskog portala Istinomjer na ovom linku.

Osim što su za Cvijanović sankcije “politička poruka” RS, ona je optužila i “bošnjačke političare” te opozicionu Partiju demokratskog progresa (PDP) da “stoje” iza njih (1).

To je politička poruka svima onima koji štite Republiku Srpsku. Iza sankcija stoje, kažu, bošnjački političari i Partija demokratskog progresa.
Bošnjaci i PDP naručili, a Britanci isporučili – ovako je predsjednica Srpske Željka Cvijanović obazložila sankcije Velike Britanije. Britanska vlada, kaže, pokušava da im se osveti i to zbog Zakona o imovini usvojenog u Narodnoj skupštini, koji derogira davno donesen zakon o zabrani raspolaganja imovine bivšeg visokog predstavnika Britanca, Pedija Ešdauna.

Neutemeljena teza da su sankcije “pokušaj satanizacije srpskog naroda” zaključak je sastanka vladajuće koalicije u RS, o čemu je RTRS takođe izvijestio (1). Sličnu formulaciju, u kojoj se sankcije tumače na način da su uvedene entitetu RS, a ne Dodiku i Cvijanović, koristio je i Milan Tegeltija (1).

Srpski narod u Republici Srpskoj prepoznaje da su britanske sankcije predsjedniku Republike Srpske Željki Cvijanović i srpskom članu Predsjedništva BiH Miloradu Dodiku atak na cijelu Srpsku i njen položaj u BiH, izjavio je savjetnik srpskog člana Predsjedništva BiH Milan Tegeltija.

U drugim reakcijama (1, 2, 3, 4) sankcije su takođe poistovjećivane sa “napadima” na RS ili na Srbe.

U periodu od četiri dana, koliko je tema sankcija Velike Britanije bila aktuelna, na RTRS-u i Srni nije objavljeno nijedno reagovanje onih koji imaju suprotan stav u odnosu na stav vladajuće partije u RS. U medijskom prostoru je bilo stavova kojima se ili objašnjava da se sankcije ne odnose na građane/ke RS, kao što je ambasador Field izjavio (1), ili izjava poput onih koje je imao član Predsjedništva BiH Šefik Džaferović, koji je odluku o sankcijama nazvao opravdanom (1). 

Shodno navedenim činjenicama, 70 članaka objavljenih na RTRS-u i Srni ocjenjujemo kao pristrasno izvještavanje, budući da su prostor u ovim javnim medijima dobile isključivo izjave kojima se osuđuju sankcije Dodiku i Cvijanović, bez ikakvog osvrta na razloge sankcija. Takođe, stavovi onih koji su objašnjavali da sankcije nisu uvedene građanima/kama RS ili stavovi u kojima se sankcije nazivaju opravdanom odlukom nisu imali mjesta u izvještavanju ova dva medija.

(Raskrinkavanje.ba)